|
॥ श्रीवाल्मीकिमहामुनिकृत शतकोटिरामचरितान्तर्गतं ॥ ॥ आनन्दरामायणम् ॥
जन्मकाण्डम्
॥ पञ्चमः सर्गः ॥
॥ श्रीसद्गुरु रामचंद्राय नमः ॥
विष्णदास उवाच श्रीरामरक्षया प्रोक्तं कुशस्य ह्यभिमंत्रणम् । कृतं तेनैव मुनिना गुरो तां मे प्रकाशय ॥ १ ॥ रामरक्षां वरां पुण्यां बालानां शांतिकारिणीम् । श्रीशिव उवाच इति शिष्यवचः श्रुत्वा रामदासोऽब्रवीद्वचः ॥ २ ॥ श्रीरामदास उवाच सम्यक् पृष्टं त्वया शिष्य रामरक्षाऽधुनोच्यते । या प्रोक्ता शंभुना पूर्वं स्कंदार्थे गिरिजां प्रति ॥ ३ ॥ श्रीशिव उवाच देव्यद्य स्वपुत्राय रामरक्षाभिमंत्रणम् । कुरु तारकघाताय समर्थोऽयं भविष्यति । ४ ॥ इत्युक्त्वा कथयामास रामरक्षां शिवः स्त्रियै । नमस्कृत्य रामचन्द्रं शुचिर्भूत्वा जितेन्द्रियः ॥ ५ ॥ अथ ध्यानम् वामे कोदंडदंडं निजकरकमले दक्षिणे बाणमेकं पश्चाद्भागे च नित्यं दधतभभिमतं सासितूणीरभारम् । वामेऽवामेव सद्भ्यां सह भिलिततनुं जानकीलक्ष्मणाभ्यां श्यामं रामं भजेऽहं प्रणतजनमनःखेदविच्छेददक्षम् ॥ ६ ॥ अस्य श्रीरामरक्षास्तोत्रमत्रस्य बुधकौशिकऋषिः श्रीरामचंद्रो देवता राम इति बीजम् अनुष्टुपु छदः श्रीरामप्रीत्यर्थे जपे विनियोगः । चरितं रघुनाथस्य शतकोटिप्रविस्तरम् । एकैकमक्षरं पुंसां महापातकनाशनम् ॥ ७ ॥ ध्यात्वा नीलोत्पलश्यामं रामं राजीवलोचनम् । जानकीलक्ष्मणोपेतं जटामुकुटमंडितम् ॥ ८ ॥ सासितूणधनुर्बाणपाणिं नक्तंचरान्तकम् । स्वलीलया जगत्त्रातुमाविर्भूतमजं विभुम् ॥ ९ ॥ रामरक्षां पठेत्प्राज्ञः पापघ्नीं सर्वकामदाम् । शिरो मे राघवः पातु भालं दशरथात्मजः ॥ १० ॥ कौसल्येयो दृशौ पातु विश्वामित्रप्रियः श्रुती । घ्राणं पातु मखत्राता मुखं सौमित्रिवत्सलः ॥ ११ ॥ जिह्वां विद्यानिधिः पातु कंठं भरतवंदितः । स्कंधौ दिव्यायुधः पातु भुजौ भग्नेशकार्मुकः ॥ १२ ॥ करौ सीतापति पातु हृदयं जामदग्न्यजित् । पार्श्वे रघुवरः पातु कुक्षी इक्ष्वाकुनदनः ॥ १३ ॥ मध्यं पातु खरध्वंसी नाभिं जांबवदाश्रयः । सुग्रीवेशः कटिं पातु सक्थिनी हनुमत्प्रभुः ॥ १४ ॥ ऊरू रघूत्तमः पातु गुह्यं रक्षःकुलांतकृत् । जानुनी सेतुकृत्पातु जये दशमुखातकः ॥ १५ ॥ पादौ विभीषणश्रीदः पातु रामोऽखिलं वपुः । एतां रामबलोपेता रक्षां यः सुकृती पठेत् । स चिरायुः सुखी पुत्री विजयी विनयी भवेत् ॥ १६ ॥ पातालभूतलव्योमचारिणश्छद्मचारिणः । न द्रष्टुमपि शक्तास्ते रक्षितं रामनामभिः ॥ १७ ॥ रामेति रामभद्रेति रामचन्द्रेति वा स्मरन् । नरो न लिप्यते पापैर्भुक्तिं मुक्तिं च विंदति ॥ १८ ॥ जगज्जैत्रैकमंत्रेण रामनाम्नाऽभिरक्षितम् । यः कंठे धारयेत्तस्य करस्थाः सर्वसिद्धयः ॥ १९ ॥ वज्रपंजरनामेदं यो रामकवचं पठेत् । अव्याहताज्ञः सर्वत्र लभते जयमंगलम् ॥ २० ॥ आदिष्टवान् यथा स्वप्ने रामरक्षामिमां हरः । तथा लिखितवान् प्रातः प्रबुद्धो बुधकौशिकः ॥ २१ ॥ रामो दाशरथिः पूरो लक्ष्मणानुचरो वली । काकुत्स्थः पुरुषः पूर्णः कौसल्यानदवर्धनः ॥ २२ ॥ वेदातवेद्यो यज्ञेशः पुराणपुरुषोत्तमः । जानकीवल्लभः श्रीमानप्रमेयपराक्रमः ॥ २३ ॥ इत्येतानि जपेन्नित्यं मद्भक्तः श्रद्धयाऽन्वितः । अश्वमेधायुतं पुण्यं संप्राप्नोति न संशयः ॥ २४ ॥ सन्नद्धः कवची खड्गी चापबाणधरो युवा । गच्छन् मनोरथोऽस्माकं रामः पातु सलक्ष्मणः ॥ २५ ॥ तरुणौ रूपसंपन्नौ सुकुमारौ महाबलौ । पुण्डरीकविशालाक्षौ चीरकृष्णाजिनांबरौ ॥ २६ ॥ फलमूलाशनौ दातौ तापसौ ब्रह्मचारिणौ । पुत्रौ दशरथस्यैतौ भ्रातरौ रामलक्ष्मणौ ॥ २७ ॥ धन्विनौ बद्धनिस्त्रिंशौ काकपक्षधरौ श्रुतौ । वीरौ मां पथि रक्षेतां तावुभौ रामलक्ष्मणौ ॥ २८ ॥ शरण्यौ सर्वसत्त्वानां श्रेष्ठौ सर्वधनुष्मताम् । रक्षःकुलनिहतारौ त्रायेतां नो रघूत्तमौ ॥ २९ ॥ आत्तसज्जधनुशविषुस्पृशावक्षयाशुगनिषंगसंगिनौ । रक्षणाय मम रामलक्ष्मणावग्रतः पथि सदैव गच्छताम् ॥ ३० ॥ आरामः कल्पवृक्षाणां विरामः सकलापदाम् । अभिरामस्त्रिलोकानां रामः श्रीमान् स नः प्रभुः ॥ ३१ ॥ रामाय रामभद्राय रामचद्राय वेधसे । रघुनाथाय नाथाय सीतायाः पतये नमः ॥ ३२ ॥ श्रीराम राम रघुनंदन राम राम श्रीराम राम राम भरताग्रज राम राम । श्रीराम राम रणकर्कश राम राम श्रीराम राम शरणं भव राम राम ॥ ३३ ॥ लोकाभिरामं रणरगधीरं राजीवनेत्ररघुवंशनाथम् । कारुण्यरूपं करुणाकरं तं श्रीरामचद्रशरणं प्रपद्ये ॥ दक्षिणे लक्ष्मणो यस्य वामे च जनकात्मजा । पुरतो मारुतिर्यस्य तं वंदे रघुनंदनम् ॥ ३५ ॥ गोष्पदीकृतवारीशं मशकीकृतराक्षसम् । रामायणमहामालारत्नं वंदेऽनिलात्मजम् ॥ ३६ ॥ अघौघ तिष्ठ दूरे त्वं रोगास्तिष्ठंतु दूरतः । वरीवर्ति सदाऽस्माकं हृदि रामो धनुर्धरः ॥ ३७ ॥ मनोजवं मारुततुल्यवेगं जितेद्रियं बुद्धिमतां वरिष्ठम् । वातात्मजं वानरयूथमुख्य श्रीरामदूतं शरणं प्रपद्ये ॥ ३८ ॥ राम राम तव पादपङ्कजं चितयामि भवबन्धमुक्तये । वदितं सुरनरेंद्रमौलिभिर्घ्यायितं मनसि योगिभिः सदा ॥ ३९ ॥ रामं लक्ष्मणपूर्वजं रघुवर सीतापति सुन्दरं काकुत्स्थ करुणार्णवं गुणनिधिं विप्रप्रियं धार्मिकम् । राजेंद्रं सत्यसन्धं दशरथतनयं श्यामलं शांतिमूर्ति वन्दे लोकाभिरामं रघुकृलतिलकं राघवं रावणारिम् । एतानि रामनामानि प्रातरुत्थाय यः पठेत् । अपुत्रो लभते पुत्रं धनार्थी लभते धनम् ॥ ४१ ॥ माता रामो मत्पिता रामचन्द्रः स्वामी रामो मत्सखा रामचन्द्रः । सर्वस्वं मे रामचन्द्रो दयालुर्नान्यं जाने नैव जाने न जाने ॥ ४२ ॥ श्रीरामनामामृतमन्त्रवीजसंजीवनी चेन्मनसि प्रविष्टा । हालाहलं वा प्रलयानलं वा मृत्योर्मुखं वा विशतां प्रविष्टा ॥ ४३ ॥ श्रीशब्दपूवं जयशब्दमध्यं जयद्वयेनापि पुनः प्रयुक्तम् । त्रिःसमकृत्वो रघुनाथनाम जपन्निहन्याद्द्विजकोटिहत्याः ॥ ४४ ॥ एव गिरींद्रजे प्रोक्ता रामरक्षा मया तव । मयोपदिष्टा या स्वास्यौर्वेश्वामित्राय वै पुरा ॥ ४५ ॥ श्रीरामदास उवाच इति शिवेनोपदिष्टां श्रुत्वा देवी गिरीन्द्रजा । रामरक्षां पठित्वा सा स्कन्दं समभिमंत्रयत् ॥ ४६ ॥ तस्यास्तेजोबलेनैव जधान तारकासुरम् । षडाननः क्षणादेव कृतकृत्योऽभवत्पुरा ॥ ४७ ॥ सैवेयं रामरक्षा ते मयाऽऽख्याताऽतिपुण्यदा । यस्याः श्रवणमात्रेण कस्यापि न भयं भवेत् ॥ ४८ ॥ वाल्मीकिनाऽनया पूर्वं कुशाय ह्यभिषेचनम् । कृतं बालग्रहाणां च शांत्यर्थं सा मयोदिता ॥ ४९ ॥ बालानां ग्रहशांत्यर्थ जपनीया निरन्तरम् । रामरक्षा महाश्रेष्ठा महाघौघनिवारिणी ॥ ५० ॥ नास्याः परतरं स्तोत्रं नास्याः परतरो जपः । नास्याः परतरं किंचित्सत्यं सत्यं वदाम्यहम् ॥ ५१ ॥ इति श्रीशतकोटिरामचरितांतर्गते श्रीमद् आनन्दरामायणे वाल्मीकीये जन्मकाण्डे रामरक्षाकथनं नाम पंचमः सर्गः ॥ ५ ॥ श्रीसीतारामचन्द्रार्पणमस्तु |