ब्रह्मोवाच
देवदेव गुह स्वामिन् शाङ्‌करे पार्वतीसुत ।
न शोभते रणो विष्णु तारकासुरयोर्वृथा ॥ १ ॥
विष्णुना न हि वध्योऽसौ तारको बलवानति ।
मया दत्तवरस्तस्मात्सत्यं सत्यं वदाम्यहम् ॥ २ ॥
नान्यो हन्तास्य पापस्य त्वां विना पार्वतीसुत ।
तस्मात्त्वया हि कर्तव्यं वचनं मे महाप्रभो ॥ ३ ॥
सन्नद्धो भव दैत्यस्य वधायाशु परन्तप ।
तद्वधार्थं समुत्पन्नः शंकरात्त्वं शिवासुत ॥ ४ ॥
रक्ष रक्ष महावीर त्रिदशान् व्यथितान् रणे ।
न बालस्त्वं युवा नैव किं तु सर्वेश्वरः प्रभुः ॥ ५ ॥
शक्रं पश्य तथा विष्णुं व्याकुलं च सुरान् गणान् ।
एवं जहि महादैत्यं त्रैलोक्यं सुखिनं कुरु ॥ ६ ॥
अनेन विजितश्चेन्द्रो लोकपालैः पुरा सह ।
विष्णुश्चापि महावीरो तर्जितस्तपसो बलात् ॥ ७ ॥
त्रैलोक्यं निर्जितं सर्वमसुरेण दुरात्मना ।
इदानीं तव सान्निध्यात्पुनर्युद्धं कृतं च तैः ॥ ८ ॥
तस्मात्त्वया निहन्तव्यस्तारकः पापपूरुषः ।
अन्यवध्यो न चैवायं मद्वराच्छङ्‌करात्मज ॥ ९ ॥
इति श्रुत्वा मम वचः कुमारः शंकरात्मजः ।
विजहास प्रसन्नात्मा तथास्त्विति वचोऽब्रवीत् ॥ १० ॥
विनिश्चित्यासुरवधं शाङ्‌करिःस महाप्रभुः ।
विमानादवतीर्याथ पदातिरभवत्तदा ॥ ११ ॥
पद्‌भ्यां तदासौ परिधावमानो
    रेजेऽतिवीरः शिवजः कुमारः ।
करे समादाय महाप्रभां तां
    शक्तिं महोल्कामिव दीप्तिदीप्ताम् ॥ १२ ॥
दृष्ट्‍वा तमायातमतिप्रचण्ड-
    मव्याकुलं षण्मुखमप्रमेयम् ।
दैत्यो बभाषे सुरसत्तमान्स
    कुमार एष द्विषतां प्रहन्ता ॥ १३ ॥
अनेन साकं ह्यहमेकवीरो
    योत्स्ये च सर्वानहमेव वीरान् ।
गणांश्च सर्वानपि घातयामि
    सलोकपालान् हरिनायकांश्च ॥ १४ ॥
इत्येवमुक्त्वा स तदा महाबलः
    कुमारमुद्दिश्य ययौ च योद्धुम् ।
जग्राह शक्तिं परमाद्‌भुतां च
    स तारको देववरान् बभाषे ॥ १५ ॥
तारक उवाच
कुमारो मेऽग्रतश्चाद्य भवद्‌भिश्च कथं कृतः ।
यूयं गतत्रपा देवा विशेषाच्छक्रकेश्वौ ॥ १६ ॥
पुरैताभ्यां कृतं कर्म विरुद्धं वेदमार्गतः ।
तच्छृणुध्वं मया प्रोक्तं वर्णयामि विशेषतः ॥ १७ ॥
तत्र विष्णुश्छली दोषी ह्यविवेकी विशेषतः ।
बलिर्येन पुरा बद्धश्छलमाश्रित्य पापतः ॥ १६ ॥
तेनैव यत्नतः पूर्वमसुरौ मधुकैटभौ ।
शिरौहीनौ कृतौ धौर्त्याद्वेदमार्गो विवर्जितः ॥ १९ ॥
मोहिनीरूपतोऽनेन पङ्‌क्तिभेदः कृतो हि वै ।
देवासुरसुधापाने वेदमार्गो विगर्हितः ॥ २० ॥
रामो भूत्वा हता नारी वाली विध्वंसितो हि सः ।
पुनर्वैश्रवणो विप्रो हतो नीतिर्हता श्रुतेः ॥ २१ ॥
पापं विना स्वकीया स्त्री त्यक्ता पापरतेन यत् ।
तत्रापि श्रुतिमार्गश्च ध्वंसितः स्वार्थहेतवे ॥ २२ ॥
स्वजनन्याः शिवरश्छिन्नमवतारे रसाख्यके ।
गुरुपुत्रापमानश्च कृतोऽनेन दुरात्मना ॥ २३ ॥
कृष्णो भूत्वान्यनार्यश्च दूषिताः कुलधर्मतः ।
श्रुतिमार्गं परित्यज्य स्वविवाहाः कृतास्तथा ॥ २४ ॥
पुनश्च वेदमार्गो हि निन्दितो नवमे भवे ।
स्थापितं नास्तिकमतं वेदमार्गविरोधकृत् ॥ २५ ॥
एवं येन कृतं पापं वेदमार्गं विसृज्य वै ।
स कथं विजयेद्युद्धे भवेद्धर्मवतां वरः ॥ २६ ॥
भ्राता ज्येष्ठश्च यस्तस्य शक्रः पापी महान्मतः ।
तेन पापान्यनेकानि कृतानि निजहेतुतः ॥ २७ ॥

निकृत्तो हि दितेर्गर्भः स्वार्थ हेतोर्विशेषतः ।
धर्षिता गौतमस्त्री वै हतो वृत्रश्च विप्रजः ॥ २८ ॥
विश्वरूपद्विजातेर्वै भागिनेयस्य यद्‌गुरोः ।
निकृत्तानि च शीर्षाणि तदध्वाध्वंसितः श्रुतेः ॥ २९ ॥
कृत्वा बहूनि पापानि हरिः शक्रः पुनःपुनः ।
तेजोभिर्विहतावेव नष्टवीर्यौ विशेषतः ॥ ३० ॥
तयोर्बलेन नो यूयं सङ्‌ग्रामे जयमाप्स्यथ ।
किमर्थं मूढतां प्राप्य प्राणांस्त्यक्तुमिहागताः ॥ ३१ ॥
जानन्तौ धर्ममेतौ न स्वार्थलम्पटमानसौ ।
धर्मं विनाऽमराः कृत्यं निष्फलं सकलं भवेत् ॥ ३२ ॥
महाधृष्टाविमौ मेद्य कृतवन्तौ पुरः शिशुम् ।
अहं बालं वधिष्यामि तयोः सोऽपि भविष्यति ॥ ३३ ॥
किं बाल इतो यायाद् दूरं प्राणपरीप्सया ।
इत्युक्तोद्दिश्य च हरी वीरभद्रमुवाच सः ॥ ३४ ॥
पुरा हतास्त्वया विप्रा दक्षयज्ञे ह्यनेकशः ।
तत्कर्मणः फलं चाद्य दर्शयिष्यामि तेऽनघ ॥ ३९ ॥
ब्रह्मोवाच
इत्येवमुक्त्वा तु विधूय पुण्यं
    निजं स तन्निन्दनकर्मणा वै ।
जग्राह शक्तिं परमाद्‌भुतां च
    स तारको युद्धवतां वरिष्ठः ॥ ३६ ॥
तं बालान्तिकमायातं तारकासुरमोजसा ।
आजघान च वज्रेण शक्रो गुहपुरःसरः ॥ ३७ ॥
तेन वज्रप्रहारेण तारको जर्जरीकृतः ।
भूमौ पपात सहसा निन्दाहतबलः क्षणम् ॥ ३८ ॥
पतितोऽपि समुत्थाय शक्त्या तं प्राहरद्रुषा ।
पुरन्दरं गजस्थं हि पातयामास भूतले ॥ ३९ ॥
हाहाकारो महानासीत्पतिते च पुरन्दरे ।
सेनायां निर्जराणां हि तद् दृष्ट्‍वा क्लेश आविशत् ॥ ४० ॥
तारकेणाऽपि तत्रैव यत्कृतं कर्म दुःखदम् ।
स्वनाशकारणं धर्मविरुदं तन्निबोध मे ॥ ४१ ॥
पतितं च पदाक्रम्य हस्ताद्वज्रं प्रगृह्य वै।
पुनरुद्वज्रघातेन शक्रमाताडयद्‌भृशम् । ४२ ॥
एवं तिरस्कृतं दृष्ट्‍वा शक्रं विष्णुः प्रतापवान् ।
चक्रमुद्यस्य भगवांस्तारकं स जघान ह ॥ ४३ ॥
चक्रप्रहाराभितो निपपात क्षितौ हि सः ।
पुनरुत्थाय दैत्येन्द्रः शक्त्या विष्णुं जघान तम् ॥ ४४ ॥
तेन शक्तिप्रहारेण पतितो भुवि चाच्युतः ।
करो महानासीच्चुक्रुशुश्चाऽतिनिर्जराः ॥ ४५ ॥
निमेषेण पुनर्विष्णुर्यावदुत्तिष्ठते स्वयम् ।
तावत्स वीरभद्रो हि तत्क्षणादागतोऽसुरम् ॥ ४६ ॥
त्रिशूलं च समुद्यम्य वीरभद्रः प्रतापवान् ।
तारकं दितिजाधीशं जघान प्रसभं बली ॥ ४७ ॥
तत्त्रिशूलप्रहारेण स पपात क्षितौ तदा ।
पतितोऽपि महातेजास्तारकः पुनरुत्थितः ॥ ४८ ॥
कृत्वा क्रोधं महावीरःसकलासुरनायकः ।
जघान परया शक्त्या वीरभद्रं तदोरसि ॥ ४९ ॥
वीरभद्रोऽपि पतितो भूतले मूर्छितः क्षणम् ।
तच्छक्त्या परया क्रोधान्निहतो वक्षसि धुवम् ॥ ५० ॥
सगणश्चैव देवास्ते गन्धर्वोरगराक्षसाः ।
हाहाकारेण महता चुक्रुशुश्च मुहुर्मुहुः ॥ ५१ ॥
निमेषमात्रात्सहसा महौजाः
    स वीरभद्रो द्विषतां निहन्ता ।
त्रिशूलमुद्यम्य तडित्प्रकाशं
    जाज्वल्यमानं प्रभया विरेजे ॥ ५२ ॥
स्वरोचिषा भासितदिग्वितानं
    सूर्येन्दुबिम्बाग्निसमानमण्डलम् ।
महाप्रभं वीरभयावहं परं
    कालाख्यमत्यन्तकरं महोज्ज्वलम् ॥ ५३ ॥
यावत्त्रिशूलेन तदा हन्तुकामो महाबलः ।
वीरभद्रोऽसुरं यावत्कुमारेण निवारितः ॥ ५४ ॥
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां चतुर्थे कुमारखण्डे
तारकवाक्यशक्रविष्णुवीरभद्रयुद्धवर्णनं नाम नवमोऽध्यायः ॥ ९ ॥