ब्रह्मोवाच
तयोर्भक्तिं शिवे ज्ञात्वा परामव्यभिचारिणीम् ।
सर्वे शक्रादयो देवाश्चिचिन्तुरिति नारद ॥ १ ॥
देवा ऊचुः
एकान्तभक्त्या शैलश्चेत्कन्यां तस्मै प्रदास्यति ।
ध्रुवं निर्वाणता सद्यः स प्राप्स्यति च भारते ॥ २ ॥
अनन्तरत्नाधारश्चेत्पृथ्वीं त्यक्त्वा प्रयास्यति ।
रत्नगर्भाभिधा भूमिर्मिथ्यैव भविता ध्रुवम् ॥ ३ ॥
स्थावरत्वं परित्यज्य दिव्यरूपं विधाय सः ।
कन्यां शूलभृते दत्त्वा शिवलोकं गमिष्यति ॥ ४ ॥
महादेवस्य सारूप्यं लप्स्यते नात्र संशयः ।
तत्र भुक्त्वा वरान्भोगांस्ततो मोक्षमवाप्स्यति ॥ ५ ॥
ब्रह्मोवाच
इत्यालोच्य सुराःसर्वे कृत्वा चामन्त्रणं मिथः ।
प्रस्थापयितुमैच्छंस्ते गुरुं तत्र सुविस्मिताः ॥ ६ ॥
ततः शक्रादयो देवाःसर्वे गुरुनिकेतनम् ।
जग्मुः प्रीत्या सविनया नारद स्वार्थसाधकाः ॥ ७ ॥
गत्वा तत्र गुरुं नत्वा सर्वे देवाः सवासवाः ।
चक्रुर्निवेदनं तस्मै गुरवे वृत्तमादरात् ॥ ८ ॥
देवा ऊचुः
गुरो हिमालयगृहं गच्छास्मत्कार्यसिद्धये ।
तत्र गत्वा प्रयत्नेन कुरु निन्दाञ्च शूलिनः ॥ ९ ॥
पिनाकिना विना दुर्गा वरं नान्यं वरिष्यति ।
अनिच्छया सुतां दत्त्वा फलं तूर्णं लभिष्यति ॥ १० ॥
कालेनैवाधुना शैलमिदानीं भुवि तिष्ठतु ।
अनेकरत्नाधारं तं स्थापय त्वं क्षितौ गुरौ ॥ ११ ॥
ब्रह्मोवाच
इति देववचः श्रुत्वा प्रददौ कर्णयोः करम् ।
न स्वीचकार स गुरुः स्मरन्नाम शिवेति च ॥ १२ ॥
अथ स्मृत्वा महादेवं बृहस्पतिरुदारधीः ।
उवाच देववर्यांश्च धिक्कृत्वा च पुनः पुनः ॥ १३ ॥
बृहस्पतिरुवाच
सर्वे देवाः स्वार्थपराः परार्थध्वंसकारकाः ।
कृत्वा शंकरनिन्दा हि यास्यामि नरकं ध्रुवम् ॥ १४ ॥
कश्चिन्मध्ये च युष्माकं गच्छेच्छैलान्तिकं सुराः ।
सम्पादयेत्स्वाभिमतं शैलेन्द्रं प्रतिबोध्य च ॥ १५ ॥
अनिच्छया सुतां दत्त्वा सुखं तिष्ठतु भारते ।
तस्मै भक्त्या सुतां दत्त्वा मोक्षं प्राप्स्यति निश्चितम् ॥ १६ ॥
पश्चात्सप्तर्षयः सर्वे बोधयिष्यन्ति पर्वतम् ।
पिनाकिना विना दुर्गा वरं नान्यं वरिष्यति ॥ १७ ॥
अथवा गच्छत सुरा ब्रह्मलोकं सवासवाः ।
वृत्तं कथयत स्वं तत्स वः कार्यं करिष्यति ॥ १८ ॥
ब्रह्मोवाच
तच्छ्रुत्वा ते समालोच्याजग्मुर्मम सभां सुराः ।
सर्वे निवेदयाञ्चक्रुर्नत्वा तद्‌गतमादरात् ॥ १९ ॥
देवानां तद्वचः श्रुत्वा शिवनिन्दाकरं तदा ।
वेदवक्ता विलप्याहं तानवोचं सुरान्मुने ॥ २० ॥
ब्रह्मोवाच
नाहं कर्तुं क्षमो वत्साः शिवनिन्दां सुदुःसहाम् ।
संपद्विनाशरूपाञ्च विपदां बीजरूपिणीम् ॥ २१ ॥
सुरा गच्छत कैलासं सन्तोषयत शंकरम् ।
प्रस्थापयत तं शीघ्रं हिमालयगृहं प्रति ॥ २२ ॥
स गच्छेदुपशैलेशमात्मनिन्दां करोतु यै ।
परनिन्दाविनाशाय स्वनिन्दा यशसे मता ॥ २३ ॥
ब्रह्मोवाच
श्रुत्वेति मद्वचो देवा मां प्रणम्य मुदा च ते ।
कैलासं प्रययुः शीघ्रं शैलानामधिपं गिरिम् ॥ २४ ॥
तत्र गत्वा शिवं दृष्ट्‍वा प्रणम्य नतमस्तकाः ।
सुकृताञ्जलयः सर्वे तुष्टुवुस्तं सुरा हरम् ॥ २५ ॥

देवा ऊचुः
देवदेव महादेव करुणाकर शंकर ।
वयं त्वां शरणापन्नाः कृपां कुरु नमोऽस्तु ते ॥ २६ ॥
त्वं भक्तवत्सलः स्वामिन्भक्तकार्यकरः सदा ।
दीनोद्धरः कृपासिन्धुर्भक्तापद्विनिमोचकः ॥ २७ ॥
ब्रह्मोवाच
इति स्तुत्वा महेशानं सर्वे देवाःसवासवाः ।
सर्वं निवेदयाञ्चक्रुस्तद्वृत्तं तत आदरात् ॥ २८ ॥
तच्छ्रुत्वा देववचनं स्वीचकार महेश्वरः ।
देवान् सुयापयामास तानाश्वास्य विहस्य सः ॥ २९ ॥
देवा मुमुदिरे सर्वे शीघ्रं गत्वा स्वमन्दिरम् ।
सिद्धं मत्वा स्वकार्यं हि प्रशंसन्तः सदाशिवम् ॥ ३० ॥
ततः स भगवाञ्छम्भुर्महेशो भक्तवत्सलः ।
प्रययौ शैलभूपञ्च मायेशो निर्विकारवान् ॥ ३१ ॥
यदा शैलः सभामध्ये समुवास मुदान्वितः ।
बन्धुवर्गैः परिवृतः पार्वतीसहितः स्वयम् ॥ ३२ ॥
एतस्मिन्नन्तरे तत्र ह्याजगाम सदाशिवः ।
दण्डी छत्री दिव्यवासा बिभ्रत्तिलकमुज्ज्वलम् ॥ ३३ ॥
करे स्फटिकमालाञ्च शालग्रामं गले दधत् ।
जपन्नाम हरेर्भक्त्या साधुवेषधरौ द्विजः ॥ ३४ ॥
तं च दृष्ट्‍वा समुत्तस्थौ सगणोऽपि हिमालयः ।
ननाम दण्डवद्‌भूमौ भक्त्याऽतिथिमपूर्वकम् ॥ ३५ ॥
ननाम पार्वती भक्त्या प्राणेशं विप्ररूपिणम् ।
ज्ञात्वा तं मनसा देवी तुष्टाव परया मुदा ॥ ३६ ॥
आशिषं युयुजे विप्रः सर्वेषां प्रीतितः शिवः ।
शिवाया अधिकं तात मनोभिलषितं हृदा ॥ ३७ ॥
मधुपर्कादिकं सर्वं जग्राह ब्राह्मणो मुदा ।
दत्तं शैलाधिराजेन हिमाङ्‌गेन महादरात् ॥ ३८ ॥
पप्रच्छ कुशलं चास्य हिमाद्रिः पर्वतोत्तमः ।
तं द्विजेन्द्रं महाप्रीत्या सम्पूज्य विधिवन्मुने ॥ ३९ ॥
पुनः पप्रच्छ शैलेशस्तं ततः को भवानिति ।
उवाच शीघ्रं विप्रेन्द्रो गिरीद्रं सादरं वचः ॥ ४० ॥
विप्रेन्द्र उवाच
ब्राह्मणोऽहं गिरिश्रेष्ठ वैष्णवो बुधसत्तमः ।
घटिकीं वृतिमाश्रित्य भ्रमामि धरणीतले ॥ ४१ ॥
मनोयायी सर्वगामी सर्वज्ञोहं गुरोर्बलात् ।
परोपकारी शुद्धात्मा दयासिन्धुर्विकारहा ॥ ४२ ॥
मया ज्ञातं हराय त्वं स्वसुतां दातुमिच्छसि ।
इमां पद्मसमां दिव्यां वररूपां सुलक्षणाम् ॥ ४३ ॥
निराश्रयायासङ्‌गाय कुरूपायागुणाय च ।
श्मशानवासिने व्यालग्राहिरूपाय योगिने ॥ ४४ ॥
दिग्वाससे कुगात्राय व्यालभूषणधारिणे ।
अज्ञातकुलनाम्ने च कुशीलायाविहारिणे ॥ ४५ ॥
विभूतिदिग्धदेहाय सङ्‌क्रुद्धायाविवेकिने ।
अज्ञातवयसेऽतीव कुजटाधारिणे सदा ॥ ४६ ॥
सर्वाश्रयाय भ्रमिणे नागहाराय भिक्षवे
कुमार्गनिरतायाथ वेदाऽध्वत्यागिने हठात् । ४७ ॥
इयं ते बुद्धिरचल न हि मंगलदा खलु ।
विबोध ज्ञानिनां श्रेष्ठ नारायणकुलोद्‌भव ॥ ४८ ॥
न ते पात्रानुरूपश्च पार्वतीदानकर्मणि ।
महाजनः स्मेरमुखः श्रुतमात्राद्‌भविष्यति ॥ ४९ ॥
पश्य शैलाधिप त्वं च न तस्यैकोस्ति बान्धवः ।
महारत्नाकरस्त्वञ्च तस्य किञ्चिद्धनं न हि ॥ ५० ॥
बान्धवान्मेनकां कुध्रपते शीघ्रं सुता तथा ।
सर्वान्पृच्छ प्रयत्नेन पण्डितान्पार्वतीं विना ॥ ५१ ॥
रोगिणो नौषधं शश्वद्‌रोचते गिरिसत्तम ।
कुपथ्यं रोचतेऽभीक्ष्णं महादोषकरं सदा ॥ ५२ ॥
ब्रह्मोवाच
इत्युक्त्वा ब्राह्मणः शीघ्रं स वै भुक्त्वा मुदान्वितः ।
जगाम स्वालयं शान्तो नानालीलाकरः शिवः ॥ ५३ ॥
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां तृतीये
पार्वतीखण्डे शिवमायावर्णनं नामैकत्रिंशोऽध्यायः ॥ ३१ ॥