|
॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीगौरीशंकराभ्यां नमः ॥
॥ श्रीशिवमहापुराणम् ॥ द्वितीया रुद्रसंहितायां तृतीयः पार्वतीखण्डे
नवमोऽध्यायः
पित्रोः पार्वत्यै शिवाराधानोपदेशः तस्याः स्वप्ने शिवस्याविर्भावश्च
नारद उवाच
विधे तात त्वया शैववर प्राज्ञाद्भुता कथा । वर्णिता करुणां कृत्वा प्रीतिर्मे वर्द्धिताधिकम् ॥ १ ॥ विधे गते स्वकं धाम मयि वै दिव्यदर्शने । ततः किमभवत्तात कृपया तद्वदाधुना ॥ २ ॥ ब्रह्मोवाच गते त्वयि मुने स्वर्गे कियत्काले गते सति । मेना प्राप्येकदा शैलनिकटं प्रणनाम सा ॥ ३ ॥ स्थित्वा सविनयं प्राह स्वनाथं गिरिकामिनी । तत्र शैलाधिनाथं सा प्राणप्रियसुता सती ॥ ४ ॥ मेनोवाच मुनिवाक्यं न बुद्धं मे सम्यङ्नारीस्वभावतः । विवाहं कुरु कन्यायाःसुन्दरेण वरेण ह ॥ ५ ॥ सर्वथा हि भवेत्तत्रोद्वाहोऽपूर्वसुखावहः । वरश्च गिरिजायास्तु सुलक्षणकुलोद्भवः ॥ ६ ॥ प्राणप्रिया सुता मे हि सुखिता स्याद्यथा प्रिय । सद्वरं प्राप्य सुप्रीता तथा कुरु नमोऽस्तु ते ॥ ७ ॥ ब्रह्मोवाच इत्युक्ताश्रुमुखी मेना पत्यङ्घ्र्योः पतिता तदा । तामुत्थाप्य गिरिः प्राह यथावत्प्राज्ञसत्तमः ॥ ८ ॥ हिमालय उवाच शृणु त्वं मेनके देवि यथार्थं वच्मि तत्त्वतः । भ्रमं त्यज मुनेर्वाक्यं वितथं न कदाचन ॥ ९ ॥ यदि स्नेहः सुतायास्ते सुतां शिक्षय सादरम् । तपः कुर्याच्छङ्करस्य सा भक्त्या स्थिरचेतसा ॥ १० ॥ चेत्प्रसन्नः शिवः काल्याः पाणिं गृह्णाति मेनके । सर्वं भूयाच्छुभं नश्येन्नारदोक्तममंगलम् ॥ ११ ॥ अमंगलानि सर्वाणि मंगलानि सदाशिवे । तस्मात्सुतां शिवप्राप्त्यै तपसे शिक्षय द्रुतम् ॥ १२ ॥ ब्रह्मोवाच इत्याकर्ण्य गिरेर्वाक्यं मेना प्रीततराऽभवत् । सुतोपकण्ठमगमदुपदेष्टुं तपोरुचिम् ॥ १३ ॥ सुताङ्गं सुकुमारं हि दृष्ट्वातीवाथ मेनका । विव्यथे नेत्रयुग्मे चाश्रुपूर्णेऽभवतां द्रुतम् ॥ १४ ॥ सुतां समुपदेष्टुं तन्न शशाक गिरिप्रिया । बुबुधे पार्वती तद्वै जननीङ्गितमाशु सा ॥ १५ ॥ अथ सा कालिका देवी सर्वज्ञा परमेश्वरी । उवाच जननीं सद्यः समाश्वास्य पुनः पुनः ॥ १५ ॥ पार्वत्युवाच मातः शृणु महाप्राज्ञेऽद्यतने ऽजमुहूर्तके । रात्रौ दृष्टो मया स्वप्नस्तं वदामि कृपां कुरु ॥ १७ ॥ विप्रश्चैव तपस्वी मां सदयः प्रीतिपूर्वकम् । उपादिदेश सुतपः कर्तुं मातः शिवस्य वै ॥ १८ ॥
ब्रह्मोवाच तच्छ्रुत्वा मेनका शीघ्रं पतिमाहूय तत्र च । तत्स्वप्नं कथयामास सुता दृष्टमशेषतः ॥ १९ ॥ सुतास्वप्नमथाकर्ण्य मेनकातो गिरीश्वरः । उवाच परमप्रीतः प्रियां सम्बोधयन्गिरा ॥ २० ॥ गिरीश्वर उवाच हे प्रियेऽपररात्रान्ते स्वप्नो दृष्टो मयापि हि । तं शृणु त्वं महाप्रीत्या वच्म्यहं तं समादरात् ॥ २१ ॥ एकस्तपस्वी परमो नारदोक्तवरांगधृक् । पुरोपकण्ठं सुप्रीत्या तपः कर्तुं समागतः ॥ २२ ॥ गृहीत्वा स्वसुतां तत्रागमं प्रीततरोप्यहम् । मया ज्ञातःस वै शम्भुर्नारदोक्तवरः प्रभुः ॥ २३ ॥ सेवार्थं तस्य तनयामुपदिश्य तपस्विनः । तं वै प्रार्थितवांस्तस्यां न तदाङ्गीचकार सः ॥ २४ ॥ अभूद्विवादः सुमहान्साङ्ख्यवेदान्तसंमतः । ततस्तदाज्ञया तत्र संस्थितासीत्सुता मम ॥ २५ ॥ निधाय हृदि तं कामं सिषेवे भक्तितश्च सा । इति दृष्टं मया स्वप्नं प्रोक्तवांस्ते वरानने ॥ २६ ॥ ततो मेने कियत्कालं परीक्ष्यं तत्फलं प्रिये । योग्यमस्तीदमेवेह बुध्यस्व त्वं मम ध्रुवम् ॥ २७ ॥ ब्रह्मोवाच इत्युक्त्वा गिरिराजश्च मेनका वै मुनीश्वर । सन्तस्थतुः परीक्षन्तौ तत्फलं शुद्धचेतसौ ॥ २८ ॥ इत्थं व्यतीतेऽल्पदिने परमेशः सतां गतिः । सतीविरहसुव्यग्रो भ्रमन्सर्वत्र सूतिकृत् ॥ २९ ॥ तत्राजगाम सुप्रीत्या कियद्गुणयुतः प्रभुः । तपः कर्तुं सतीप्रेमविरहाकुलमानसः ॥ ३० ॥ तपश्चकार स्वं तत्र पार्वती सेवने रता । सखीभ्यां सहिता नित्यं प्रसन्नार्थमभूत्तदा ॥ ३१ ॥ विद्धोऽपि मार्गणैः शम्भुर्विकृतिं नाप स प्रभुः । प्रेषितेन सुरैः स्वात्ममोहनार्थं स्मरेण वै ॥ ३२ ॥ दग्ध्वा स्मरं च तत्रैव स्ववह्निनयनेन सः । स्मृत्वा मम वचः क्रुद्धो मह्यमन्तर्दधे ततः ॥ ३३ ॥ ततः कालेन कियता विनाश्य गिरिजामदम् । प्रसादितः सुतपसा प्रसन्नोऽभून्महेश्वरः ॥ ३४ ॥ लौकिकाचारमाश्रित्य रुद्रो विष्णुप्रसादितः । कालीं विवाहयामास ततोऽभूद्बहुमंगलम् ॥ ३५ ॥ इत्येतत्कथितं तात समासाच्चरितं विभोः । शंकरस्य परं दिव्यं किं भूयः श्रोतुमिच्छसि ॥ ३६ ॥ इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां तृतीये पार्वतीखण्डे स्वप्नवर्णनपूर्वकं सङ्क्षेपशिवचरितवर्णनं नाम नवमोऽध्यायः ॥ ९ ॥ श्रीगौरीशंकरार्पणमस्तु |