|
॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीगौरीशंकराभ्यां नमः ॥
॥ श्रीशिवमहापुराणम् ॥ द्वितीया रुद्रसंहितायां तृतीयः पार्वतीखण्डे
तृतीयोऽध्यायः
विष्ण्वादिदेवैः कृता शिवस्तुतिः
नारद उवाच
विधे प्राज्ञ महाधीमन्वद मे वदतां वर । ततः परं किमभवच्चरितं विष्णुसद्गुरोः ॥ १ ॥ अद्भुतेयं कथा प्रोक्ता मेना पूर्वगतिः शुभा । विवाहश्च श्रुतः सम्यक्परमं चरितं वद ॥ २ ॥ मेनां विवाह्य स गिरिः कृतवान्किं ततः परम् । पार्वती कथमुत्पन्ना तस्यां वै जगदम्बिका ॥ ३ ॥ तपःसुदुःसहं कृत्वा कथं प्राप पतिं हरम् । एतत्सर्वं समाचक्ष्व विस्तराच्छाङ्करं यशः ॥ ४ ॥ ब्रह्मोवाच मुने त्वं शृणु सुप्रीत्या शाङ्करं सुयशः शुभम् । यच्छ्रुत्वा ब्रह्महा शुद्ध्येत्सर्वान्कामानवाप्नुयात् ॥ ५ ॥ यदा मेनाविवाहं तु कृत्वागच्छद्गिरिर्गृहम् । तदा समुत्सवो जातस्त्रिषु लोकेषु नारद ॥ ६ ॥ हिमाचलोऽपि सुप्रीतश्चकार परमोत्सवम् । भूसुरान्बन्धुवर्गांश्च परानानर्च सद्धिया ॥ ७ ॥ सर्वे द्विजाश्च सन्तुष्टा दत्त्वाशीर्वचनं वरम् । ययुस्तस्मै स्वस्वधाम बन्धुवर्गास्तथापरे ॥ ८ ॥ हिमाचलोऽपि सुप्रीतो मेनया सुखदे गृहे । रेमेऽन्यत्र च सुस्थाने नन्दनादिवनेष्वपि ॥ ९ ॥ तस्मिन्नवसरे देवा मुने विष्ण्वादयोऽखिलाः । मुनयश्च महात्मानः प्रजग्मुर्भूधरान्तिके ॥ १० ॥ दृष्ट्वा तानागतान्देवान्प्रणनाम मुदा गिरिः । संमानं कृतवान्भक्त्या प्रशंसन्स्वविधिं महान् ॥ ११ ॥ साञ्जलिर्नतशीर्षो हि स तुष्टाव सुभक्तितः । रोमोद्गमो महानासीद्गिरेः प्रेमाश्रवोऽपतन् ॥ १२ ॥ ततः प्रणम्य सुप्रीतो हिमशैलः प्रसन्नधीः । उवाच प्रणतो भूत्वा मुने विष्ण्वादिकान्सुरान् ॥ १३ ॥ हिमाचल उवाच अद्य मे सफलं जन्म सफलं सुमहत्तपः । अद्य मे सफलं ज्ञानमद्य मे सफलाः क्रियाः ॥ १४ ॥ धन्योऽहमद्य सञ्जातो धन्या मे सकला क्षितिः । धन्यं कुलं तथा दाराः सर्वं धन्यं न संशयः ॥ १५ ॥ यतः समागता यूयं मिलित्वा सर्व एकदा । मां निदेशयत प्रीत्योचितं मत्त्वा स्वसेवकम् ॥ १६ ॥ ब्रह्मोवाच इति श्रुत्वा महीध्रस्य वचनं ते सुरास्तदा । ऊचुर्हर्यादयः प्रीताः सिद्धिं मत्वा स्वकार्यतः ॥ १७ ॥ देवा ऊचुः हिमाचल महाप्राज्ञ शृण्वस्मद्वचनं हितम् । यदर्थमागताः सर्वे तद्ब्रूमः प्रीतितो वयम् ॥ १८ ॥ या पुरा जगदम्बोमा दक्षकन्याऽभवद्गिरे । रुद्रपत्नी हि सा भूत्वा चिक्रीडे सुचिरं भुवि ॥ १९ ॥ पितृतोऽनादरं प्राप्य संस्मृत्य स्वपणं सती । जगाम स्वपदं त्यक्त्वा तच्छरीरं तदाम्बिका ॥ २० ॥ सा कथा विदिता लोके तवापि हिमभूधर । एवं सति महालाभो भवेद्देवगणस्य हि ॥ २१ ॥
सर्वस्य भवतश्चापि स्युः सर्वे ते वशाः सुराः । २२ ॥ ब्रह्मोवाच इत्याकर्ण्य वचस्तेषां हर्यादीनां गिरीश्वरः । तथास्त्विति प्रसन्नात्मा प्रोवाच न च सादरात् ॥ २३ ॥ अथ ते च समादिश्य तद्विधिं परमादरात् । स्वयं जग्मुश्च शरणमुमायाः शंकर स्त्रियः ॥ २४ ॥ सुस्थले मनसा स्थित्वा सस्मरुर्जगदम्बिकाम् । प्रणम्य बहुशस्तत्र तुष्टुवुः श्रद्धया सुराः ॥ २५ ॥ देवा ऊचुः देव्युमे जगतामम्ब शिवलोकनिवासिनी । सदा शिवप्रिये दुर्गे त्वां नमामो महेश्वरि ॥ २६ ॥ श्रीशक्तिं पावनां शान्तां पुष्टिं परमपावनीम् । वयं नमामहे भक्त्या महदव्यक्तरूपिणीम् ॥ २७ ॥ शिवां शिवकरां शुद्धां स्थूलां सूक्ष्मां परायणाम् । अन्तर्विद्यासुविद्याभ्यां सुप्रीतां त्वां नमामहे ॥ २८ ॥ त्वं श्रद्धा त्वं धृतिस्त्वं श्रीस्त्वमेव सर्वगोचरा । त्वन्दीधितिः सूर्य्यगता स्वप्रपञ्चप्रकाशिनी ॥ २९ ॥ या च ब्रह्माण्डसंस्थाने जगज्जीवेषु या जगत् । आप्याययति ब्रह्मादितृणान्तं तां नमामहे ॥ ३० ॥ गायत्री त्वं वेदमाता त्वं सावित्री सरस्वती । त्वं वार्ता सर्वजगतां त्वं त्रयी धर्मरूपिणी ॥ ३१ ॥ निद्रा त्वं सर्वभूतेषु क्षुधा तृप्तिस्त्वमेव हि । तृष्णा कान्तिश्छविस्तुष्टिः सर्वानन्दकरी सदा ॥ ३२ ॥ त्वं लक्ष्मीः पुण्यकर्तॄणां त्वं ज्येष्ठा पापिनां सदा । त्वं शान्तिः सर्वजगतां त्वं धात्री प्राणपोषिणी ।३३ ॥ त्वं तत्त्वरूपा भूतानां पञ्चानामपि सारकृत् । त्वं हि नीतिभृतां नीतिर्व्यवसायस्वरूपिणी ॥ ३४ ॥ गीतिस्त्वं सामवेदस्य ग्रन्थिस्त्वं यजुषां हुतिः । ऋग्वेदस्य तथा मात्राथर्वणस्य परा गतिः ॥ ३५ ॥ समस्तगीर्वाणगणस्य शक्ति- स्तमोमयी धातृगुणैकदृश्या । रजः प्रपञ्चात्तु भवैकरूपा या न श्रुता भव्यकरी स्तुतेह ॥ ३६ ॥ संसारसागरकरालभवाङ्गदुःख- निस्तारकारितरणिं च निवीतहीनाम् । अष्टाङ्गयोगपरिपालनकेलिदक्षां विन्ध्यागवासनिरतां प्रणमाम तां वै ॥ ३७ ॥ नासाक्षिवक्त्रभुजवक्षसि मानसे च धृत्या सुखानि वितनोऽसि सदैव जन्तोः । निद्रेति याति सुभगा जगती भवानां सा नः प्रसीदन्तु भवस्थितिपालनाय ॥ ३८ ॥ ब्रह्मोवाच इति स्तुत्वा महेशानीं जगदम्बामुमां सतीम् । सुप्रेयमनसः सर्वे तस्थुस्ते दर्शनेप्सवः ॥ ३९ ॥ इति श्रीशिवमहापुराणे दितीयायां रुद्रसंहितायां तृतीये पार्वतीखण्डे देवस्तुतिर्नाम तृतीयोऽध्यायः ॥ ३ ॥ श्रीगौरीशंकरार्पणमस्तु |