नारद उवाच
विधे प्राज्ञ वदेदानीं मेनोत्पत्तिं समादरात् ।
अपि शापं समाचक्ष्व कुरु सन्देहभञ्जनम् ॥ १ ॥
ब्रह्मोवाच
शृणु नारद सुप्रीत्या मेनोत्पत्तिं विवेकतः ।
मुनिभिः सह वक्ष्येहं सुतवर्य महाबुध ॥ २ ॥
दक्षनामा मम सुतो यः पुरा कथितो मुने ।
तस्य जाताः सुताः षष्टिप्रमिताःसृष्टिकारणाः ॥ ३ ॥
तासां विवाहमकरोत्स वरैः कश्यपादिभिः ।
विदितं ते समस्तं तत्प्रस्तुतं शृणु नारद ॥ ४ ॥
तासां मध्ये स्वधानाम्नीं पितृभ्यो दत्तवान्सुताम् ।
तिस्रोभवन्सुतास्तस्याःसुभगा धर्ममूर्तयः ॥ ५ ॥
तासां नामानि शृणु मे पावनानि मुनीश्वर ।
सदा विघ्नहराण्वेव महामंगलदानि च ॥ ६ ॥
मेनानाम्नी सुता ज्येष्ठा मध्या धन्या कलावती ।
अन्त्या एताः सुताः सर्वाः पितॄणाम्मानसोद्‌भवाः ॥ ७ ॥
अयोनिजाः स्वधायाश्च लोकतस्तत्सुता मताः ।
आसां प्रोच्य सुनामानि सर्वान्कामाञ्जनो लभेत् ॥ ८ ॥
जगद्वन्द्याः सदा लोकमातरः परमोददाः ।
योगिन्यः परमा ज्ञाननिधानास्तास्त्रिलोकगाः ॥ ९ ॥
एकस्मिन्समये तिस्रो भगिन्यस्ता मुनीश्वर ।
श्वेतद्वीपं विष्णुलोकं जग्मुर्दर्शनहेतवे ॥ १० ॥
कृत्वा प्रणामं विष्णोश्च संस्तुतिं भक्तिसंयुताः ।
तस्थुस्तदाज्ञया तत्र सुसमाजो महानभूत् ॥ ११ ॥
तदैव सनकाद्यास्तु सिद्धा ब्रह्मसुता मुने ।
गतास्तत्र हरिं नत्वा स्तुत्वा तस्थुस्तदाज्ञया ॥ १२ ॥
सनकाद्यान्मुनीन्दृष्ट्‍वोत्तस्थुस्ते सकला द्रुतम् ।
तत्रस्थान्संस्थितान्नत्वा देवाद्याँल्लोकवन्दितान् ॥ १३ ॥
तिस्रो भगिन्यस्तांस्तत्र नोत्तस्थुर्मोहिता मुने ।
मायया दैवविवशाः शंकरस्य परमात्मनः ॥ १४ ॥
मोहिनी सर्व लोकानां शिवमाया गरीयसी ।
तदधीनं जगत्सर्वं शिवेच्छा सा प्रकीर्त्यते ॥ १५ ॥
प्रारब्धं प्रोच्यते सैव तन्नामानि ह्यनेकशः ।
शिवेच्छया भवत्येव नात्र कार्या विचारणा ॥ १६ ॥
भूत्वा तद्वशगास्ता वै न चक्रुरपि तन्नतिम् ।
विस्मिताः सम्प्रदृश्यैव संस्थितास्तत्र केवलम् ॥ १७ ॥
तादृशीं तद्‌गतिं दृष्ट्‍वा सनकाद्या मुनीश्वराः ।
ज्ञानिनोऽपि परं चक्रुः क्रोधं दुर्विषहं च ते ॥ १८ ॥
शिवेच्छामोहितस्तत्र सक्रोधस्ता उवाच ह ।
सनत्कुमारो योगीशः शापं दण्डकरं ददत् ॥ १९ ॥
सनत्कुमार उवाच
यूयं तिस्रो भगिन्यश्च मूढाः सद्वयुनोज्झिताः ।
अज्ञातश्रुतितत्त्वा हि पितृकन्या अपि ध्रुवम् ॥ २० ॥
अभ्युत्थानं कृतं नो यन्नमस्कारोपि गर्वतः ।
मोहिता नरभावत्वात्स्वर्गाद्दूरा भवन्तु हि ॥ २१ ॥
नरस्त्रियः सम्भवन्तु तिस्रोऽपि ज्ञानमोहिताः ।
स्वकर्मणः प्रभणावे लभध्वं फलमीदृशम् ॥ २२ ॥

ब्रह्मोवाच
इत्याकर्ण्य च साध्वस्तास्तिस्रोऽपि चकिता भृशम् ।
पतित्वा पादयोस्तस्य समूचूर्नतमस्तकाः ॥ २३ ॥
पितृतनया ऊचुः
मुनिवर्य्य दयासिन्धो प्रसन्नो भव चाधुना ।
त्वत्प्रणामं वयं मूढाः कुर्महे स्म न भावतः ॥ २४ ॥
प्राप्तं च तत्फलं विप्र न ते दोषो महामुने ।
अनुग्रहं कुरुष्वात्र लभेम स्वर्गतिं पुनः ॥ २५ ॥
ब्रह्मोवाच
श्रुत्वा तद्वचनं तात प्रोवाच स मुनिस्तदा ।
शापोद्धारं प्रसन्नात्मा प्रेरितः शिवमायया ॥ २६ ॥
सनत्कुमार उवाच
पितॄणां तनयास्तिस्रः शृणुत प्रीतमानसाः ।
वचनं मम शोकघ्नं सुखदं सर्वदैव वः ॥ २७ ॥
विष्णोरंशस्य शैलस्य हिमाधारस्य कामिनी ।
ज्येष्ठा भवतु तत्कन्या भविष्यत्येव पार्वती ॥ २८ ॥
धन्या प्रिया द्वितीया तु योगिनी जनकस्य च ।
तस्याः कन्या महालक्ष्मीर्नाम्ना सीता भविष्यति ॥ २९ ॥
वृषभानस्य वैश्यस्य कनिष्ठा च कलावती ।
भविष्यति प्रिया राधा तत्सुता द्वापरान्ततः ॥ ३० ॥
मेनका योगिनी पत्या पार्वत्याश्च वरेण च ।
तेन देहेन कैलासं गमिष्यति परण् पदम् ॥ ३१ ॥
धन्या च सीतया सीरध्वजो जनकवंशजः ।
जीवन्मुक्तो महायोगी वैकुण्ठं च गमिष्यति ॥ ३२ ॥
कलावती वृषभानस्य कौतुकात्कन्यया सह ।
जीवन्मुक्ता च गोलोकं गमिष्यति न संशयः ॥ ३३ ॥
विना विपत्तिं महिमा केषां कुत्र भविष्यति ।
सुकर्मिणां गतेर्दुःखे प्रभवेद्दुर्लभं सुखम् ॥ ३४ ॥
यूयं पितॄणां तनयाः सर्वाः स्वर्गविलासिकाः ।
कर्मक्षयश्च युष्माकमभवद्विष्णुदर्शनात् ॥ ३५ ॥
इत्युक्त्वा पुनरप्याह गतक्रोधो मुनीश्वरः ।
शिवं संस्मृत्य मनसा ज्ञानदं भुक्तिमुक्तिदम् ॥ ३६ ॥
अपरं शृणुत प्रीत्या मद्वचः सुखदं सदा ।
धन्या यूयं शिवप्रीता मान्याः पूज्या ह्यभीक्ष्णशः ॥ ३७ ॥
मेनायास्तनया देवी पार्वती जगदम्बिका ।
भविष्यति प्रिया शम्भोस्तपः कृत्वा सुदुःसहम् ॥ ३८ ॥
धन्या सुता स्मृता सीता रामपत्नी भविष्यति ।
लौकिकाचारमाश्रित्य रामेण विहरिष्यति ॥ ३९ ॥
कलावतीसुता राधा साक्षाद्‌गोलोकवासिनी ।
गुप्तस्नेहनिबद्धा सा कृष्णपत्नी भविष्यति ॥ ४० ॥
ब्रह्मोवाच
इत्थमाभाष्य स मुनिर्भ्रातृभिः सह संस्तुतः ।
सनत्कुमारो भगवाँस्तत्रैवान्तर्हितोऽभवत् ॥ ४१ ॥
तिस्रो भगिन्यस्तास्तात पितॄणां मानसीः सुताः ।
गतपापाःसुखं प्राप्य स्वधाम प्रययुर्द्रुतम् ॥ ४२ ॥
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां
तृतीये पार्वतीखण्डे पूर्वगतिवर्णनं नाम द्वितीयोऽध्यायः ॥ २ ॥