|
॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीगौरीशंकराभ्यां नमः ॥
॥ श्रीशिवमहापुराणम् ॥ ॥ द्वितीया रुद्रसंहितायां द्वितीयः सतीखण्डे
एकचत्वारिंशोऽध्यायः ॥
देवैः कृता शिवस्तुतिः
विष्ण्वादय ऊचुः
देवदेव महादेव लौकिकाचारकृत्प्रभो । ब्रह्म त्वामीश्वरं शम्भुं जानीमः कृपया तव ॥ १ ॥ किं मोहयसि नस्तात मायया परया तव । दुर्ज्ञेयया सदा पुंसां मोहिन्या परमेश्वर ॥ २ ॥ । प्रकृतेः पुरुषस्यापि जगतो योनिबीजयोः । परब्रह्म परस्त्वं च मनोवाचामगोचरः ॥ ३ ॥ त्वमेव विश्वं सृजसि पास्यत्सि निजतन्त्रतः । स्वरूपां शिवशक्तिं हि क्रीडन्नूर्णपटो यथा ॥ ४ ॥ त्वमेव क्रतुमीशान ससर्जिथ दयापरः । दक्षेण सूत्रेण विभो सदा त्रय्यभिपत्तये ॥ ५ ॥ त्वयैव लोकेवसिताः सेतवो यान् धृतव्रताः । शुद्धान् श्रद्दधते विप्रा वेदमार्गविचक्षणाः ॥ ६ ॥ कर्तुस्त्वं मंगलानां हि स्वपरं तु मुखे विभो । अमंगलानां च हितं मिश्रं वाथ विपर्ययम् ॥ ७ ॥ सर्वकर्मफलानां हि सदा दाता त्वमेव हि । सर्वे हि प्रोक्ता हि यशस्तत्पतिस्त्वं श्रुतिश्रुतः ॥ ८ ॥ पृथग्धियः कर्मदृशोऽरुन्तुदाश्च दुराशयाः । वितुदन्ति परान् मूढा दुरुक्तैर्मत्सरान्विताः ॥ ९ ॥ तेषां दैववधानां भो भूयात्त्वच्च वधो विभो । भगवन्परमेशान कृपां कुरु परप्रभो ॥ १० ॥ नमो रुद्राय शान्ताय ब्रह्मणे परमात्मने । कपर्दिने महेशाय ज्योत्स्नाय महते नमः ॥ ११ ॥ त्वं हि विश्वसृजां स्रष्टा धाता त्वं प्रपितामहः । त्रिगुणात्मा निर्गुणश्च प्रकृतेः पुरुषात्परः ॥ १२ ॥ नमस्ते नीलकण्ठाय वेधसे परमात्मने । विश्वाय विश्वबीजाय जगदानन्दहेतवे ॥ १३ ॥ ओङ्कारस्त्वं वषट्कारः सर्वारम्भप्रवर्तकः । हन्तकाःस्वधाकारो हव्यकव्यान्नभुक् सदा ॥ १४ ॥ कृतः कथं यज्ञभङ्गस्त्वया धर्मपरायण । ब्रह्मण्यस्त्वं महादेव कथं यज्ञहनो विभो ॥ १५ ॥ ब्राह्मणानां गवां चैव धर्मस्य प्रतिपालकः । शरण्योसि सदानन्त्यः सर्वेषां प्राणिनां प्रभो ॥ १६ ॥ नमस्ते भगवन् रुद्र भास्करामिततेजसे । नमो भवाय देवाय रसायाम्बुमयाय ते ॥ १७ ॥ शर्वाय क्षितिरूपाय सदा सुरभिणे नमः । रुद्रायाग्निस्वरूपाय महातेजस्विने नमः ॥ १८ ॥ ईशाय वायवे तुभ्यं संस्पर्शाय नमोनमः । पशूनां पतये तुभ्यं यजमानाय वेधसे ॥ १९ ॥ भीमाय व्योमरूपाय शब्दमात्राय ते नमः । महादेवाय सोमाय प्रवृत्ताय नमोऽस्तु ते ॥ २० ॥ उग्राय सूर्यरूपाय नमस्ते कर्मयोगिने । नमस्ते कालकालाय नमस्ते रुद्र मन्यवे ॥ २१ ॥ नमः शिवाय भीमाय शंकराय शिवाय ते । उग्रोऽसि सर्व भूतानां नियन्ता यच्छिवोऽसि नः ॥ २२ ॥ मयस्कराय विश्वाय ब्रह्मणे ह्यार्तिनाशिने । अम्बिकापतये तुभ्यमुमायाः पतये नमः ॥ २३ ॥ शर्वाय सर्वरूपाय पुरुषाय परात्मने । सदसद्व्यक्तिहीनाय महतः कारणाय ते ॥ २४ ॥ जाताय बहुधा लोके प्रभूताय नमो नमः । नीलाय नीलरुद्राय कद्रुद्राय प्रचेतसे ॥ २५ ॥ मीढुष्टमाय देवाय शिपिविष्टाय ते नमः । महीयसे नमस्तुभ्यं हन्त्रे देवारिणां सदा ॥ २६ ॥
ताराय च सुताराय तरुणाय सुतेजसे । हरिकेशाय देवाय महेशाय नमोनमः ॥ २७ ॥ देवानां शम्भवे तुभ्यं विभवे परमात्मने । परमाय नमस्तुभ्यं कालकण्ठाय ते नमः ॥ २८ ॥ हिरण्याय परेशाय हिरण्यवपुषे नमः । भीमाय भीमरूपाय भीमकर्मरताय च ॥ २९ ॥ भस्मदिग्धशरीराय रुद्राक्षाभरणाय च । नमो ह्रस्वाय दीर्घाय वामनाय नमोऽस्तु ते ॥ ३० ॥ दूरेवधाय ते देवाग्रेवधाय नमोनमः । धन्विने शूलिने तुभ्यं गदिने हलिने नमः ॥ ३१ ॥ नानायुधधरायैव दैत्यदानवनाशिने । सद्याय सद्यरूपाय सद्योजाताय वै नमः ॥ ३२ ॥ वामाय वामरूपाय वामनेत्राय ते नमः । अघोराय परेशाय विकटाय नमो नमः ॥ ३३ ॥ तत्पुरुषाय नाथाय पुराणपुरुषाय च । पुरुषार्थप्रदानाय व्रतिने परमेष्ठिने ॥ ३४ ॥ ईशानाय नमस्तुभ्यमीश्वराय नमो नमः । ब्रह्मणे ब्रह्मरूपाय नमः साक्षात्परात्मने ॥ ३५ ॥ उग्रोऽसि सर्वदुष्टानां नियन्तासि शिवोऽसि नः । कालकूटाशिने तुभ्यं देवाद्यवनकारिणे ॥ ३६ ॥ वीराय वीरभद्राय रक्षद्वीराय शूलिने । महादेवाय महते पशूनां पतये नमः ॥ ३७ ॥ वीरात्मने सुविद्याय श्रीकण्ठाय पिनाकिने । नमोनन्ताय सूक्ष्माय नमस्ते मृत्युमन्यवे ॥ ३८ ॥ पराय परमेशाय परात्परतराय ते । परात्पराय विभवे नमस्ते विश्वमूर्तये ॥ ३९ ॥ नमो विष्णुकलत्राय विष्णुक्षेत्राय मानवे । भैरवाय शरण्याय त्र्यम्बकाय विहारिणे ॥ ४० ॥ मृत्युञ्जयाय शोकाय त्रिगुणाय गुणात्मने । चन्द्रसूर्याग्निनेत्राय सर्वकारणसेतवे ॥ ४१ ॥ भवता हि जगत्सर्वं व्याप्तं स्वेनैव तेजसा । परब्रह्म निर्विकारी चिदानन्दः प्रकाशवान् ॥ ४२ ॥ ब्रह्मविष्ण्विन्द्रचन्द्रादिप्रमुखाःसकलाः सुराः । मुनयश्चापरे त्वत्तः सम्प्रसूता महेश्वर ॥ ४३ ॥ यतो बिभर्षि सकलं विभज्य तनुमष्टधा । अष्टमूर्तिरितीशश्च त्वमाद्यः करुणामयः ॥ ४४ ॥ त्वद्भयाद्वाति वातोयं दहत्यग्निर्भयात्तव । सूर्यस्तपति ते भीत्या मृत्युर्धावति सर्वतः ॥ ४५ ॥ दयासिन्धो महेशान प्रसीद परमेश्वर । रक्ष रक्ष सदैवास्मान् यस्मान्नष्टान् विचेतसः ॥ ४६ ॥ रक्षिताः सततं नाथ त्वयैव करुणानिधे । नानापद्भ्यो वयं शम्भो तथैवाद्य प्रपाहि नः ॥ ४७ ॥ यज्ञस्योद्धरणं नाथ कुरु शीघ्रं प्रसादकृत् । असमाप्तस्य दुर्गेश दक्षस्य च प्रजापतेः ॥ ४८ ॥ भगोऽक्षिणी प्रपद्येत यजमानश्च जीवतु । पूष्णो दन्ताश्च रोहन्तु भृगोः श्मश्रूणि पूर्ववत् ॥ ४९ ॥ भवताऽनुग्रहीतानां देवादीनांश्च सर्वशः । आरोग्यं भग्नगात्राणां शंकर त्वायुधाश्मभिः ॥ ५० ॥ पूर्णभागोस्तु ते नाथाऽवशिष्टेऽध्वरकर्मणि । रुद्रभागेन यज्ञस्ते कल्पितो नान्यथा क्वचित् ॥ ५१ ॥ इत्युक्त्वा सप्रजेशश्च रमेशश्च कृताञ्जलिः । दण्डवत्पतितो भूमौ क्षमापयितुमुद्यतः ॥ ५२ ॥ इति श्रीशिव महापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखण्डे देवस्तुतिवर्णनं नामैकचत्वारिंशोऽध्यायः ॥ ४१ ॥ श्रीगौरीशंकरार्पणमस्तु |