|
॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीगौरीशंकराभ्यां नमः ॥
॥ श्रीशिवमहापुराणम् ॥ ॥ द्वितीया रुद्रसंहितायां द्वितीयः सतीखण्डे
चतुस्त्रिंशोऽध्यायः ॥
यज्ञवाटे देवानां दुःशकुनदर्शनम्
ब्रह्मोवाच
एवं प्रचलिते चास्मिन् वीरभद्रे गणान्विते । दुष्टचिह्नानि दक्षेण दृष्टानि विबुधैरपि ॥ १ ॥ उत्पाता विविधाश्चासन् वीरभद्रे गणान्विते । त्रिविधा अपि देवर्षे यज्ञविध्वंससूचकाः ॥ २ ॥ दक्षवामाक्षिबाहूरुविस्पन्दः समजायत । नानाकष्टप्रदस्तात सर्वथाऽशुभसूचकः ॥ ३ ॥ भूकम्पः समभूत्तत्र दक्षयागस्थले तदा । दक्षोपश्यच्च मध्याह्ने नक्षत्राण्यद्भुतानि च ॥ ४ ॥ दिशश्चासन्सुमलिनाः कर्बुरोऽभूद्दिवाकरः । परिवेषसहस्रेण सङ्क्रान्तश्च भयङ्करः ॥ ५ ॥ नक्षत्राणि पतन्ति स्म विद्युदग्निप्रभाणि च । नक्षत्राणामभूद्वक्रा गतिश्चाधोमुखी तदा ॥ ६ ॥ गृध्रा दक्षशिरःस्पृष्ट्वा समुद्भूताः सहस्रशः । आसीद्गृध्रपक्षच्छायैः सच्छायो यागमण्डपः ॥ ७ ॥ ववाशिरे यागभूमौ क्रोष्टारो नेत्रकस्तदा । उल्कावृष्टिरभूत्तत्र श्वेतवृश्चिकसम्भवा ॥ ८ ॥ खरा वाता ववुस्तत्र पांशुवृष्टिसमन्विताः । शलभाश्च समुद्भूता विवर्तानिलकम्पिताः ॥ ९ ॥ नीतश्च पवनैरूर्ध्वं स दक्षाध्वरमण्डपः । दैवान्वितेन दक्षेण यः कृतो नूतनोद्भुतः ॥ १० ॥ वेमुर्दक्षादयःसर्वे तदा शोणितमद्भुतम् । वेमुश्च मांसखण्डानि सशल्यानि मुहुर्मुहुः ॥ ११ ॥ सकम्पाश्च बभूवुस्ते दीपा वातहता इव । दुःखिताश्चाभवन्सर्वे शस्त्रधाराहता इव ॥ १२ ॥ तदा निनादजातानि बाष्पवर्षाणि तत्क्षणे । प्रातस्तुषारवर्षीणि पद्मानीव वनान्तरे ॥ १३ ॥ दक्षाद्यक्षीणि जातानि ह्यकस्माद्विशदान्यपि । निशायां कमलाश्चैव कुमुदानीव सङ्गवे ॥ १४ ॥
असृग्ववर्ष देवश्च तिमिरेणावृता दिशः । दिग्दाहोभूद्विशेषेण त्रासयन् सकलाञ्जनान् ॥ १५ ॥ एवं विधान्यरिष्टानि ददृशुर्विबुधादयः । भयमापेदिरेऽत्यन्तं मुने विष्ण्वादिकास्तदा ॥ १६ ॥ भुवि ते मूर्छिताः पेतुर्हाहताः स्म इतीरयन् । तरवस्तीरसञ्जाता नदीवेगहता इव ॥ १७ ॥ पतित्वा ते स्थिता भूमौ क्रूराः सर्पा हता इव । कन्दुका इव ते भूयः पतिताः पुनरुत्थिताः ॥ १८ ॥ ततस्ते तापसन्तप्ता रुरुदुः कुररी इव । रोदनध्वनिसङ्क्रातोरुक्तिप्रत्युक्तिका इव ॥ १९ ॥ सवैकुण्ठास्ततः सर्वे तदा कुण्ठितशक्तयः । स्वस्वोपकण्ठमाकण्ठं लुलुठुः कमठा इव ॥ २० ॥ एतस्मिन्नन्तरे तत्र सञ्जाता चाशरीरवाक् । श्रावयत्यखिलान् देवान्दक्षं चैव विशेषतः ॥ २१ ॥ आकाशवाण्युवाच धिक् जन्म तव दक्षाद्य महामूढोसि पापधीः ॥ भविष्यति महद्दुःखमनिवार्यं हरोद्भवम् । २२ ॥ हा हापि नोऽत्र ये मूढास्तव देवादय स्थिताः । तेषामपि महादुःखं भविष्यति न संशयः ॥ २३ ॥ ब्रह्मोवाच तच्छ्रुत्वाऽऽकाशवचनं दृष्ट्वारिष्टानि तानि च । दक्षः प्रापद्भयं चाति परे देवादयोपि ह ॥ २४ ॥ वेपमानस्तदा दक्षो विकलश्चाति चेतसि । अगच्छच्छरणं विष्णोः स्वप्रभोरिन्दिरापतेः ॥ २५ ॥ सुप्रणम्य भयाविष्टः संस्तूय च विचेतनः । अवोचद्देवदेवं तं विष्णुं स्वजनवत्सलम् ॥ २६ ॥ इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां द्वितीये सतीखण्डे दुः शकुनदर्शनं नाम चतुस्त्रिंशोऽध्यायः ॥ ३४ ॥ श्रीगौरीशंकरार्पणमस्तु |