[ Right click to 'save audio as' for downloading Audio ]
( अनुष्टुप् )
श्री शुकदेव सांगतात -
चिंतिती मनि ते नंद गोकूळवाट चालता ।
वसुदेव न ते खोटे रक्षील हरि तो अम्हा ॥ १ ॥
कंसाची घेउनी आज्ञा राक्षसी घोर पूतना ।
मारीत चालली बाळे ग्राम पूरात वस्तिशी ॥ २ ॥
जिथे ना हरिचे गान ना चाले हरिकीर्तन ।
तिथेचि राक्षसीयांचे चालते बळ ते बहू ॥ ३ ॥
आकाश गमनी होती पूतना रूप पालटी ।
सुंदरी जाहली तीच पातली गोकुळी पहा ॥ ४ ॥
( इंद्रवज्रा )
वेणीत ल्याली अति छान पुष्पे
वस्त्रे झुब्याने अति शोभली की ।
नितंब मोठे कमरेत सान ।
उभार वक्षो मन मोहवी ती ॥ ५ ॥
हासोनि नेत्रे बघताच घेई
चोरून चित्ता तयि गोप यांचे ।
करात घेता कमळा तियेने
ही लक्ष्मि आली वदल्या स्त्रिया तै ॥ ६ ॥
ही बाळकांना सुसरीच जैशी
धुंडीत गेली घर नंद यांचे ।
हा बाळकृष्णो निजलाच होता
राखेत विस्तू दिसतो तसाची ॥ ७ ॥
चराचराचा हरिप्राण आहे
जाणोनी स्त्रीही करि बंद नेत्र ।
भ्रमात सापा कुणि दोर पाही
तसेचि कृष्णा पुतनाहि घेई ॥ ८ ॥
जै सुंदरो म्यानि शस्त्रो असे ते
तशीच होती पुतना पहा की ।
कोणी न रोधी रुप पाहता हे
ती रोहिणीही बघुनीच राही ॥ ९ ॥
स्तनास होता अतिवीषलेप
दिले तिने ते हरिच्या मुखात ।
दोन्ही कराने हरि दाबि क्रोधे
दुधासवे प्राणहि शोषि तेंव्हा ॥ १० ॥
सोडी वदे ती पुतना रडोनी
ते आपटोनी कर पाय भूसी ।
डोळे तिचे ते उलटोनि आले
शरीर सारे भिजलेचि घामे ॥ ११ ॥
चित्कार मोठा करिता तियेने
पहाड पृथ्वी ग्रह कंपले नी ।
आवाज मोठा घुमला दिशांना
गोकुळि झाला जणु वज्रपात ॥ १२ ॥
पीडीत झाली अति पूतना ती
त्या राक्षसीची तनु थोर झाली ।
ते प्राण गेले तनु सोडुनीया
फाटोनि गेले मुख ओरडोनी ।
ती हात पाया पसरोनि तेथे
इतस्त केशे पडली धरेसी ।
वज्रे जसा वृत्र मरोनि गेला
बाहेर येता पडली अशी ही ॥ १३ ॥
( अनुष्टुप् )
राक्षसी पडली तेंव्हा सहा कोसामधील त्या ।
वृक्षांचा चुरडा झाला अद्भूत घडले पहा ॥ १४ ॥
प्रचंड देह तो होता विक्राळ दात तीक्ष्ण ते ।
गुंफेसमान ते नाक स्तन ते पर्वता परी ॥ १५ ॥
अंधार कूप जै नेत्र नितंब ते कड्यापरी । ??
भुजा मांड्या पुला ऐशा तळेचि पोट शुष्क जै ॥ १६ ॥
मोठाले गोप गोपीही पाहोनी चर्कले मनी ।
कर्कशो ध्वनि ऐकोनी बधीर जाहले जसे ॥ १७ ॥
गोपिंनी पाहिला कृष्ण खेळे वक्षासि निर्भय ।
घाबर्या होउनी गेल्या कृष्णाला घेतले असे ॥ १८ ॥
यशोदा रोहिणी गोपी गायीची शेपटी तदा ।
तै ओवाळुनिया कृष्णा तयांनी दृष्ट काढिली ॥ १९ ॥
गोमुत्रे स्नानिले कृष्णा गोरजा अंगि लाविले ।
बाह्यांगा शेण लावोनी केशवो नाम जापिले ॥ २० ॥
आचम्य गोपिने केले अजादि मंत्र बोलल्या ।
अंगन्यास करोनीया बाळास न्यास तो दिला ॥ २१ ॥
( वसंततिलका )
त्या म्हणू लागल्या -
पायास रक्षु हरि नी गुडघ्या मणीमान्
मांड्यास रक्षु यज नी कमराऽच्युतो तो ।
हैग्रीव पोट नि तसा हृदि केशवो तो
वक्षास ईश रविकंठ करास विष्णू ।
उरूक्रमो करु तुझी मुखराखणी तो
रक्षो शिरास तुज ईश्वर बाळका रे ॥ २२ ॥
तो चक्रधारि असुदे पुढती सदैव
मागे गदाधर मधूसुदनो कुसेसी ।
चारी दिशास उरुगाय वरी उपेंद्र
पृथ्वीस तो हलधरो तुज रक्षु सारे ॥ २३ ॥
( अनुष्टुप् )
इंद्रियांसी हृषीकेश प्राणा नारायणो तसा ।
श्वेतद्वीपपती चित्ता योगेश्वर मनास तो ॥ २४ ॥
बुद्धिसी पृश्निगर्भो नी अहंती भगवान् हरी ।
खेळता रक्षु गोविंद झोपता माधवो तसा ॥ २५ ॥
वैकुंठ चालताना तो रक्षो श्रीपति बैसता ।
यज्ञ भोक्ता हरी रक्षो जेविता बाळका तुला ॥ २६ ॥
डाकिनी राक्षसी भूत कुष्मांड नि पिशाच ते ।
बालग्रह प्रेत यक्षो राक्षसरे नि विनायको ॥ २७ ॥
कोटरा रेवती ज्येष्ठा पूतना मातृकादि त्या ।
उन्मादनि अपस्मार स्वप्नीचे भय ते महान् ॥ २८ ॥
वृद्धग्रहादि हे सारे, विष्णुचे नाम पावन ।
घेताचि नष्ट होवोत भिवोनी सत्वरी तसे ॥ २९ ॥
श्रीशुकदेव सांगतात -
गोपिंनी प्रेमबांधोनी कृष्णाला रक्षिले असे ।
मातेने स्तन पाजोनी पाळणीं बाळ टाकिला ॥ ३० ॥
या वेळी नंद गोपादी पातले गोकुळी पहा ।
पूतनाप्रेत ते मोठे पाहता नवलावले ॥ ३१ ॥
आश्चर्य ! वदले सारे ऋषी ते वसुदेवजी ।
योगेश्वर कुणी पूर्वी घडते वदती जसे ॥ ३२ ॥
गोकूलवासियांनी त्या प्रेताचे त्या कुर्हाडिने ।
खांडोळी करुनी दूर जाळिले काष्ठ टाकुनी ॥ ३३ ॥
जाळिता धूर तो आला सुगंधी दहनातुनी ।
कृष्णाने प्राशिता दूध पाप ते मिटल्या मुळे ॥ ३४ ॥
पूतना राक्षसी थोर शिशुंचे रक्त पीयि ती ।
स्तनिले मारिण्या कृष्णा तरी सद्गति पावली ॥ ३५ ॥
तेंव्हा त्या परब्रह्माला अर्पिता प्रियवस्तु त्या ।
न संशय तया लाभे गती पावन थोर ती ॥ ३६ ॥
शिव ब्रह्मादिते वंद्य तयां वंद्यहि विष्णु हा ।
भक्तांच्या जीविचा ठेवा तेणे ही मारिली असे ॥ ३७ ॥
राक्षसी असुनी तीते मातेची गती लाभली ।
प्रेमाने मातृ गायींचे पिला दूध न पूसणे ॥ ३८ ॥
कैवल्यादि अशा मुक्ती देतो देवकीनंदन ।
गोकुळी गायि गोपिंचे पिला दूध झर्यापरी ॥ ३९ ॥
पुत्ररूपात कृष्णाला गायी गोपिंनि पाहिले ।
न भवो पुढती त्यांना भव अज्ञानियांपरी ॥ ४० ॥
सुगंधी धूर हा कैसा नंदाला वाटला तदा ।
जेंव्हा ते गोकुळी आले अन्य गोपासवे तिथे ॥ ४१ ॥
गोपिंनी कथिले सारे पूतनाघटना अशी ।
कृष्णाचे क्षेम ऐकोनी आश्चर्य वाटले मनीं ॥ ४२ ॥
उदार नंदबाबांनी बाळा पोटासि घेतले ।
सुंगिले शीर ही त्याचे आनंद चित्ति दाटला ॥ ४३ ॥
अद्भुत बाळलीला ही पूतना मोक्ष हा असा ।
श्रद्धेने ऐकतो त्याला कृष्णाचे प्रेम लाभते ॥ ४४ ॥
