• मुखपृष्ठ
• षड्‍दर्शने
  • ब्रह्मसूत्रे
    • प्रस्तावना
    • मराठी अनुवाद
  • न्यायशास्त्र
  • वैशेषिक
  • सांख्यशास्त्र
  • योगशास्त्र
  • पूर्वमीमांसा
• आपले वेद
  • प्रस्तावना
  • ऋग्वेद
  • कृष्ण यजुर्वेद
  • शुक्ल यजुर्वेद
  • सामवेद
  • अथर्ववेद
• आपली उपनिषदे
  • प्रस्तावना
  • दशोपनिषदे
  • वैष्णव उपनिषदे
  • शैव उपनिषदे
  • शाक्त उपनिषदे
  • सामान्य उपनिषदे
  • संन्यास उपनिषदे
  • योगोपनिषदे
• आपली पुराणे
  • श्रीमद्‌भागवतपुराण
  • श्रीगर्गसंहिता
  • विष्णुपुराण
  • देविपुराण
  • अग्निपुराण
  • ब्रह्मवैवर्तपुराण
  • शिवमहापुराण
  • हरिवंशपुराण
• रामायण
• आपले संत
  • श्रीज्ञानेश्वर
    • श्रीज्ञानेश्वरी
    • अमृतानुभव
    • चांगदेवपासष्टी
    • सार्थ हरिपाठ
    • श्रीज्ञानेश्वर चरित्र
  • श्रीरामदासस्वामी
    • श्रीदासबोध
    • भीमरूपी स्तोत्रे
    • करुणा स्तोत्रे
    • बारा ओव्याशते
    • आत्माराम
    • आत्माराम-विवरण
    • मनाचे श्लोक
    • मनाचे श्लोक - विवरण
    • अभंग मनोबोध
  • श्रीमुकुंद महाराज
  • श्रीएकनाथ महाराज
    चतु:श्र्लोकी भागवत

    • श्रीएकनाथी भागवत
    • भावार्थ रामायण
    • एकनाथ गाथा
    • चतु:श्लोकी भागवत
    • शुष्काष्टक
    • आनंद लहरी
    • हस्तमालक
    • स्वात्मसुख
    • हरिपाठ
  • नामदेव महाराज
  • श्रीतुकाराम महाराज
  • श्रीहंसराजस्वामी
    • आगमसार
    • लघुवाक्यवृत्ति
    • सदाचार
    • वेदेश्वरी
  • श्रीधरस्वामी(नाझरे)
    • पांडवप्रताप
    • रामविजय
    • हरिविजय
    • शिवलीलामृत
  • कृष्णदयार्णव
  • श्रीमत् शंकराचार्य
    • अद्वैतानुभुति
    • दशश्लोकी
      
      
    • योगतारावली
    • सौंदर्यलहरी
    • वाक्यसुधा
    • विवेकचूडामणि
• श्रीब्रह्मचैतन्य
• स्तोत्राणि
  • प्रस्तावना
  • श्रीविष्णुसहस्रनाम
  • श्रीगणेश
  • श्रीराम
  • श्रीकृष्ण
  • श्रीशिव
  • श्रीगायत्री
  • श्रीललितात्रिपुरसुंदरी
  • श्रीलक्ष्मी
  • श्रीसरस्वती
  • श्रीदुर्गा
• सूक्तानि
  • प्रस्तावना
  • पुरुषसूक्तम्
  • श्रीसूक्तम्
  • नारायणसूक्तम्
  • विष्णुसूक्तम्
  • अग्निसूक्तम्
  • नासदीयसूक्तम्
  • नवग्रहसूक्तम्
  • नक्षत्रसूक्तम्
  • हिरण्यगर्भसूक्तम्
  • देवीसूक्तम्
  • दुर्गासूक्तम्
  • सरस्वतीसूक्तम्
  • मेधासूक्तम्
  • भूसूक्तम्
• संकीर्ण ग्रंथ
  • विविधा गीता
    • प्रस्तावना
    • भगवद्‍गीता गीता
    • आदिमाया गीता
    • अवधूत गीता
    • अष्टावक्र गीता
    • ईश्वर गीता
    • उद्धव गीता
    • गणेश गीता
    • देविगीता
    • रामगीता
    • शिवगीता
  • रुद्रार्थ
  • सनत्सुजातीय
  • पंचदशी
    • प्रस्तावना
    • १-तत्त्वविवेकः
    • २-भूतविवेकः
    • ३-पञ्चकोषविवेकः
    • ४-द्वैतविवेकः
    • ५-महावाक्यविवेकः
    • ६-चित्रदीपः
    • ७-तृप्तिदीपः
    • ८-कूटस्थ दीपः
    • ९-ध्यानदीपः
    • १०-नाटक दीपः
    • ११-ब्रह्मानन्दे योगानन्दः
    • १२-ब्रह्मानन्दे आत्मानन्दः
    • १३-ब्रह्मानन्दे अद्वैतानन्दः
    • १४-ब्रह्मानन्दे विद्यानन्दः
    • १५-ब्रह्मानन्दे विषयानन्दः
  • नारद भक्तिसूत्रे
  • शांडिल्य भक्तिसूत्रे
  • विवेकचूडामणि
• शब्दशोध
• संपर्क

श्रीमद् भागवत पुराण
स्कन्ध दहावा
अध्याय एकोणसाठावा

मुरवधः भौमासुरवधः, भूमिकृता भगवत्स्तुतिः
भौमाहृतषोडशसहस्रराजकन्यानां परिणयनं, पारिजातहरणं च -

भौ‍मासुराचा उद्धार आणि सोळा हजार एकशे राजकन्यांचा भगवंतांबरोबर विवाह -

विवरण :- वरुणाचे छत्र, इंद्रमाता अदितीची कुंडले आणि मेरुपर्वतावरील स्थान हे भौ‌मासुराने हरण केले आहे, असे इंद्राकडून कळल्यानंतर आता त्याचा बंदोबस्त करण्याची वेळ आली आहे, हे जाणून कृष्णाने त्यास युद्धात ठार केले. त्यानंतर त्याची स्तुती करताना भूमी म्हणाली, '(भौ‌मासुर हा भूमिपुत्र, त्यास तुझ्य़ाच आज्ञेने ठार करीन, असे वचन कृष्णाने तिला दिले होते.) तू देवांचा देव आहेस. शंख-चक्रगदाधारी आहेस. परंतु हे तुझे स्वरूप खरे नाही. तू भक्तवत्सल आहेस, त्यामुळे भक्तांना तुझे रूप जसे पहायला आवडते, त्याप्रमाणे, त्यांच्या इच्छेप्रमाणे तू रूप धारण करतोस. (भक्तेच्छोपात्तरूप) आणि म्हणूनच तू भक्तप्रिय आहेस. (२५)

विवरण :- कृष्णाची स्तुती करताना भूमी पुढे म्हणते, 'तू षडैश्वर्यगुणसंपन्न आहेस. वसुदेवाचा पुत्र म्हणून 'वासुदेव' आहेस. तू सर्व प्राणिमात्रांचे आश्रयस्थान आहेस. जगाची उत्पत्ती, स्थिती आणि लय हे तूच घडवितोस. (तुझी 'पुरुष' विष्णू आणि पूर्णबोध ही नावे हे सिद्ध करतात.) या जगाच्या निर्मितीचे तू मूळ कारण आहेस. (आदिबीज) (पूर्वमेवा ह मिहासम्।) (२७)

विवरण :- श्रीकृष्णाची स्तुती भूमी अनेक रूपांनी, अनेक नावांनी करत होती, मात्र जोपर्यंत अद्वितीय ब्रह्म म्हटले जात नाही, तोपर्यंत ती स्तुती पूर्ण होत नाही. ती त्याला अज, आदिबीज, पूर्णब्रह्म म्हणते, ती पुढे म्हणते, तू स्वतः अनंतशक्ती, म्हणून या जगाचा निर्माता, चराचराचा आत्मा, (आदिबीज) पण तरीही स्वतः मात्र शरीररहित आहेस. (अज-जन्मास न आलेला) तू अनंत आहेस, सर्व विश्वाला व्यापून राहिला आहेस. त्यामुळे वेदादि शब्दांनी जाणला जातोस. (अनंता वै वेदाः ।) (२८)

विवरण :- भूमी पुढे म्हणते, 'वास्तविक तू गुणातीत आहेस. (सत्त्व, रज, तम या तीनही गुणांच्या पार असणारा) परंतु त्रिगुणांनी युक्त होऊन जगाची निर्मिती करवून घेतोस. जगाची उत्पत्ती, स्थिती आणि लय घडवून आणणारे ब्रह्मा, विष्णू, महेश म्हणजेहि तूच आणि म्हणून या जगाचा निर्माताही तूच आहेस.' (२९)

विवरण :- एकरूपत्त्व सांगताना भूमी पुढे म्हणते, 'सृष्टितील पंचमहाभूते, शरीरातील ज्ञानेंद्रिये आणि कर्मेंद्रिये या सर्वांचा निर्माता तूच, ती तुझीच रूपे. घटाचे मूळ रूप मातीत असते. माती आणि घट हे वेगळे नाहीत. (घट मातीपासूनच बनतो. पण तो तिच्यापासून वेगळा नाही.) त्याप्रमाणे या विश्वाचे कारण तूच, तुम्ही एकमेकांपासून वेगळे नाही. (३०)

अध्याय एकोणसाठावा समाप्त

GO TOP