सनत्कुमार उवाच
गत्वा तदैव स विधिस्तदा व्यास रमेश्वरः ।
शिवलोकं महादिव्यं निराधारमभौतिकम् ॥ १ ॥
साह्लादोऽभ्यन्तरं विष्णुर्जगाम मुदिताननः ।
नानारत्नपरिक्षिप्तं विलसन्तं महोज्ज्वलम् ॥ २ ॥
सम्प्राप्य प्रथमद्वारं विचित्रं गणसेवितम् ।
शोभितं परया लक्ष्म्या महोच्चमतिसुन्दरम् ॥ ३ ॥
ददर्श द्वारपालांश्च रत्नसिंहासनस्थितान् ।
शोभितान् श्वेतवस्त्रैश्च रत्नभूषणभूषितान् ॥ ४ ॥
पञ्चवक्त्रत्रिनयनान् गौरसुन्दरविग्रहान् ।
त्रिशूलादिधरान्वीरान् भस्मरुद्राक्षशोभितान् ॥ ५ ॥
सब्रह्मापि रमेशश्च तान् प्रणम्य विनम्रकः ।
कथयामास वृत्तान्तं प्रभुसन्दर्शनार्थकम् ॥ ६ ॥
तदाज्ञां च ददुस्तस्मै प्रविवेश तदाज्ञया ।
परं द्वारं महारम्यं विचित्रं परम प्रभम् ॥ ७ ॥
प्रभूपकण्ठगत्यर्थं वृत्तान्तं संन्यवेदयत् ।
तद्द्वारपाय चाज्ञप्तस्तेनान्यं प्रविवेश ह ॥ ८ ॥
एवं पञ्चदशद्वारान्प्रविश्य कमलोद्‌भवः ।
महाद्वारं गतस्तत्र नन्दिनं प्रददर्श ह ॥ ९ ॥
सम्यङ्नत्वा च तं स्तुत्वा पूर्ववत्तेन नन्दिना ।
आज्ञप्तश्च शनैर्विष्णुर्विवेशाभ्यन्तरं मुदा ॥ १० ॥
ददर्श गत्वा तत्रोच्चैः सभां शम्भोः समुत्प्रभाम् ।
तां पार्षदैः परिवृतां लसद्देहैः सुभूषिताम् ॥ ११ ॥
महेश्वरस्य रूपैश्च दिग्भुजैः शुभकान्तिभिः ।
पञ्चवक्त्रैस्त्रिनयनैः शितिकण्ठमहोज्ज्वलैः ॥ १२ ॥
सद्‌रत्नयुक्तरुद्राक्षभस्माभरणभूषितैः ।
नवेन्दुमण्डलाकारां चतुरस्रां मनोहराम् ॥ १३ ॥
मणीन्द्रहारनिर्माणहीरसारसुशोभिताम् ।
अमूल्यरत्नरचितां पद्मपत्रैश्च शोभिताम् ॥ १४ ॥
माणिक्यजालमालाभिर्नानाचित्रविचित्रिताम् ।
पद्मरागेन्द्ररचितामद्‌भुतां शंकरेच्छया ॥ १५ ॥
सोपानशतकैर्युक्तां स्यमन्तकविनिर्मितैः ।
स्वर्णसूत्रग्रन्थियुक्तैश्चारुचन्दनपल्लवैः ॥ १६ ॥
इन्द्रनीलमणिस्तम्भैर्वेष्टितां सुमनोहराम् ।
सुसंस्कृतां च सर्वत्र वासितां गन्धवायुना ॥ १७ ॥
सहस्रयोजनायामां सुपूर्णां बहुकिङ्‌करैः ।
ददर्श शंकरं साम्बं तत्र विष्णुः सुरेश्वरः ॥ १८ ॥
वसन्तं मध्यदेशे च यथेन्दुतारकावृतम् ।
अमूल्यरत्ननिर्माणचित्रसिंहासनस्थितम् ॥ १९ ॥
किरीटिनं कुण्डलिनं रत्नमालाविभूषितम् ।
भस्मोद्धूलितसर्वाङ्‌गं बिभ्रतं केलिपङ्‌कजम् ॥ २० ॥

पुरतो गीतनृत्यश्च पश्यन्तं सस्मितं मुदा ॥ २१ ॥
शान्तं प्रसन्नमनसमुमाकान्तं महोल्लसम् ।
देव्या प्रदत्तताम्बूलं भुक्तवन्तं सुवासितम् ॥ २२ ॥
गणैश्च परया भक्त्या सेवितं श्वेतचामरैः ।
स्तूयमानं च सिद्धैश्च भक्तिनम्रात्मकन्धरैः ॥ २३ ॥
गुणातीतं परेशानं त्रिदेवजनकं विभुम् ।
निर्विकल्पं निराकारं साकारं स्वेच्छया शिवम् ॥ २४ ॥
अमायमजमाद्यञ्च मायाधीशं परात्परम् ।
प्रकृतेः पुरुषस्यापि परमं स्वप्रभुं सदा ॥ २५ ॥
एवं विशिष्टं तं दृष्ट्‍वा परिपूर्णतमं समम् ।
विष्णुर्ब्रह्मा तुष्टुवतुः प्रणम्य सुकृताञ्जली ॥ २६ ॥
विष्णुविधी ऊचतुः
देवदेव महादेव परब्रह्माखिलेश्वर ॥
त्रिगुणातीत निर्व्यग्र त्रिदेवजनक प्रभो । २७ ॥
वयं ते शरणापन्ना रक्षस्मान्दुखितान्विभो ।
शङ्‌खचूडार्दितान्क्लिष्टान्सन्नाथान्परमेश्वर ॥ २८ ॥
अयं योऽधिष्ठितो लोको गोलोक इति स स्मृतः ।
अधिष्ठाता तस्य विभुः कृष्णोऽयं त्वदधिष्ठितः ॥ २९ ॥
पार्षदप्रवरस्तस्य सुदामा दैवयन्त्रितः ।
राधाशप्तो बभूवाथ शङ्‌खचूडश्च दानवः ॥ ३० ॥
तेन निःसारिताः शम्भो पीड्यमानाः समन्ततः ।
हृताधिकारास्त्रिदशा विचरन्ति महीतले ॥ ३१ ॥
त्वां विना न स वध्यश्च सर्वेषां त्रिदिवौकसाम् ।
तं घातय महेशान लोकानां सुखमावह ॥ ३२ ॥
त्वमेव निर्गुणः सत्योऽनन्तोऽनन्तपराक्रमः ।
सगुणश्च सन्निवेशः प्रकृतेः पुरुषात्परः ॥ ३३ ॥
रजसा सृष्टिसमये त्वं ब्रह्मा सृष्टिकृत्प्रभो ।
सत्त्वेन पालने विष्णुस्त्रिभुवावनकारकः ॥ ३४ ॥
तमसा प्रलये रुद्रो जगत्संहारकारकः ।
निस्त्रैगुण्ये शिवाख्यातस्तुर्य्यो ज्योतिःस्वरूपकः ॥ ३५ ॥
त्वं दीक्षया च गोलोके त्वं गवां परिपालकः ।
त्वद्‌गोशालामध्यगश्च कृष्णः क्रीडत्यहर्निशम् ॥ ३६ ॥
त्वं सर्वकारणं स्वामी विधिर्विष्ण्वीश्वरः परम् ।
निर्विकारी सदा साक्षी परमात्मा परेश्वरः ॥ ३७ ॥
दीनानाथसहायी च दीनानां प्रतिपालकः ।
दीनबन्धुस्त्रिलोकेशः शरणागतवत्सलः ॥ ३८ ॥
अस्मानुद्धर गौरीश प्रसीद परमेश्वरः ।
त्वदधीना वयं नाथ यदिच्छसि तथा कुरु ॥ ३९ ॥
सनत्कुमार उवाच
इत्युक्त्वा तौ सुरौ व्यास हरिर्ब्रह्मा च वै तदा ।
विरेमतुः शिवं नत्वा करौ बद्ध्वा विनीतकौ ॥ ४० ॥
इति श्रीशिव महापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां पञ्चमे
युद्धखण्डे शङ्‌खचूडवधे देवदेवस्तुतिर्नाम त्रिंशोऽध्यायः ॥ ३० ॥