सनत्कुमार उवाच
एतच्छुत्वा तु सर्वेषां देवादीनां वचो हरः ।
अङ्‌गीचकार सुप्रीत्या शरण्यो भक्तवत्सलः ॥ १ ॥
एतस्मिन्नन्तरे देवी पुत्राभ्यां संयुता शिवा ।
आजगाम मुने तत्र यत्र देवान्वितो हरः ॥ २ ॥
अथागतां शिवां दृष्ट्‍वा सर्वे विष्ण्वादयो द्रुतम् ।
प्रणेमुरतिनम्रास्ते विस्मिता गतसम्भ्रमाः ॥ ३ ॥
प्रोचुर्जयेति सद्वाक्यं मुने सर्वे सुलक्षणम् ।
तूष्णीमासन्नजानन्तस्तदागमनकारणम् ॥ ४ ॥
अथ सर्वैः स्तुता देवैर्देव्यद्‌भुतकुतूहला ।
उवाच स्वामिनं प्रीत्या नानालीलाविशारदम् ॥ ५ ॥
देव्युवाच
क्रीडमानं विभो पश्य षण्मुखं रविसंनिभम् ।
पुत्रं पुत्रवतां श्रेष्ठ भूषितं भूषणैर्वरैः ॥ ६ ॥
इत्येवं लोकमात्रा च वाग्भिःसम्बोधितः शिवः ।
न ययौ तृप्तिमीशानः पिबन् स्कन्दाननामृतम् ॥ ७ ॥
न सस्मारागतान् दैत्यान् निजतेजोनिपीडितान् ।
स्कन्दमालिङ्‌ग्य चाघ्राय मुमोदाति महेश्वरः ॥ ८ ॥
जगदम्बाथ तत्रैव संमन्त्र्य प्रभुणा च सा ।
स्थित्वा किञ्चित्समुत्तस्थौ नानालीलाविशारदा ॥ ९ ॥
ततः स नन्दी सह षण्मुखेन
    तया च सार्द्धं गिरिराजपुत्र्या ।
विवेश शम्भुर्भवनं सुलीलः
    सुरैः समस्तैरभिवन्द्यमानः ॥ १० ॥
द्वारस्य पार्श्वतः तस्थुर्देवदेवस्य धीमतः ।
तेऽथ देवा महाव्यग्रा विमनस्का मुनेऽखिलाः ॥ ११ ॥
किं कर्तव्यं क्व गन्तव्यं कः स्यादस्मत्सुखप्रदः ।
किं तु किन्त्विति सञ्जातं हा हताः स्मेति वादिनम् ॥ १२ ॥
अन्योन्यं प्रेक्ष्य शक्राद्या बभूवुश्चातिविह्वलाः ।
प्रोचुर्विकलवाक्यं ते धिक्कुर्वन्तो निजं विधिम् ॥ १३ ॥
पापा वयमिहेत्यन्ये ह्यभाग्याश्चेति चापरे ।
ते भाग्यवन्तो दैत्येन्द्रा इति चान्येऽब्रुवन् सुराः ॥ १४ ॥
तस्मिन्नेवान्तरे तेषां श्रुत्वा शब्दाननेकशः ।
कुम्भोदरो महातेजा दण्डेनाताडयत्सुरान् ॥ १५ ॥
दुद्रुवुस्ते भयाविष्टा देवा हाहेति वादिनः ।
अपतन्मुनयश्चान्ये विह्वलत्वं बभूव ह ॥ १६ ॥
इन्द्रस्तु विकलोऽतीव जानुभ्यामवनीं गतः ।
अन्ये देवर्षयोऽतीव विकलाः पतिता भुवि ॥ १७ ॥
सर्वे मिलित्वा मुनयः सुराश्च सममाकुलाः ।
सङ्‌गता विधिहर्योस्तु समीपं मित्रचेतसोः ॥ १८ ॥
अहो विधिबलं चैतन्मुनयः कश्यपादयः ।
वदन्ति स्म तदा सर्वे हरि लोकभयापदम् ॥ १९ ॥
अभाग्यान्न समाप्तं तु कार्यमित्यपरे द्विजाः ।
कस्माद्विघ्नमिदं जातमित्यन्ये ह्यति विस्मिताः ॥ २० ॥
इत्येवं वचनं श्रुत्वा कश्यपाद्युदितं मुने ।
आश्वासयन्मुनीन्देवान् हरिर्वाक्यमुपाददे ॥ २१ ॥
विष्णुरुवाच
हे देवा मुनयःसर्वे मद्वचः शृणुतादरात् ।
किमर्थं दुःखमापन्ना दुखं तु त्यजताखिलम् ॥ २२ ॥

महदाराधनं देवा न सुसाध्यं विचार्यताम् ।
महदाराधने पूर्वं भवेद्दुःखमिति श्रुतम् ॥
विज्ञाय दृढतां देवाः प्रसन्नो भवति ध्रुवम् । २३ ॥
शिवःसर्वगणायक्षः सहसा परमेश्वरः ।
विचार्यतां हृदा सर्वैः कथं वश्यो भवेदिति ॥ २४ ॥
प्रणवं पूर्वमुच्चार्य्य नमः पश्चादुदाहरेत् ।
शिवायेति ततः पश्चाच्छुभद्वयमतः परम् ॥ २५ ॥
कुरुद्वयं ततः प्रोक्तं शिवाय च ततः पुनः ।
नमश्च प्रणवश्चैव मन्त्रमेवं सदा बुधाः ॥ २६ ॥
अवर्तध्वं पुनर्यूयं यदि शम्भुकृते तदा ।
कोटिमेकं तथा जप्त्वा शिवः कार्यं करिष्यति ॥ २७ ॥
इत्युक्ते च तदा तेन हरिणा प्रभविष्णुना ।
तथा देवाः पुनश्चक्रुर्हरस्याराधनं मुने ॥ २८ ॥
सञ्जजाप हरिश्चापि सविधिः शिवमानसः ।
देवानां कार्यसिद्ध्यर्थं मुनीनां च विशेषतः ॥ २९ ॥
मुहुः शिवेति भाषन्तो देवा धैर्यसमन्विताः ।
कोटिसङ्‌ख्यं तदा कृत्वा स्थितास्ते मुनिसत्तम ॥ ३० ॥
एतस्मिन्नन्तरे साक्षाच्छिवः प्रादुरभूत्स्वयम् ।
यथोक्तेन स्वरूपेण वचनं चेदमब्रवीत् ॥ ३१ ॥
श्रीशिव उवाच
हे हरे हे विधे देवा मुनयश्च शुभव्रताः ।
प्रसन्नोऽस्मि वरं ब्रूत जयेनानेन चेप्सितम् ॥ ३२ ॥
देवा ऊचुः
यदि प्रसन्नो देवेश जगदीश्वर शंकर ।
सुरान् विज्ञाय विकलान् हन्यन्तां त्रिपुराणि च ॥ ३३ ॥
रक्षास्मान्परमेशान दीनबन्धो कृपाकर ।
त्वयैव रक्षिता देवाःसदापद्‌भ्यो मुहुर्मुहुः ॥ ३४ ॥
सनत्कुमार उवाच
इत्युक्तं वचनं तेषां श्रुत्वा सहरिवेधसाम् ।
विहस्यान्तस्तदा ब्रह्मन्महेशः पुनरब्रवीत् ॥ ३५ ॥
महेश उवाच
हे हरे हे विधे देवा मुनयश्चाखिला वचः ।
मदीयं शृणुतादृत्य नष्टं मत्वा पुरत्रयम् ॥ ३६ ॥
रथं च सारथिं दिव्यं कार्मुकं शरमुत्तमम् ।
पूर्वमङ्‌गीकृतं सर्वमुपपादयताचिरम् ॥ ३७ ॥
हे विष्णो हे विधे त्वं हि त्रिलोकाधिपतिर्ध्रुवम् ।
सर्वसम्राट्प्रकारं मे कर्तुमर्हसि यत्नतः ॥ ३८ ॥
नष्टं पुरत्रयं मत्वा देवसाहाय्यमित्युत ।
करिष्यथः प्रयत्नेनाधिकृतौ सर्गपालने ॥ ३९ ॥
अयं मन्त्रो महापुण्यो मत्प्रीतिजनकः शुभः ।
भुक्तिमुक्तिप्रदःसर्वकामदः शैवकावहः ॥ ४० ॥
धन्यो यशस्य आयुष्यः स्वर्गकामार्थिनां नृणाम् ।
अपवर्गो ह्यकामानां मुक्तानां भुक्तिमुक्तिदः ॥ ४१ ॥
य इमं कीर्तयेन्मन्त्रं शुचिर्भूत्वा सदा नरः ।
शृणुयाच्छ्रावयेद्वापि सर्वान्कामानवाप्नुयात् ॥ ४२ ॥
सनत्कुमार उवाच
इति श्रुत्वा वचस्तस्य शिवस्य परमात्मनः ।
सर्वे देवा मुदं प्रापुर्हरिर्ब्रह्माधिकं तथा ॥ ४३ ॥
सर्वदेवमयं दिव्यं रथं परमशोभनम् ।
रचयामास विश्वार्थे विश्वकर्मा तदाज्ञया ॥ ४४ ॥
इति श्रीशिवमहापुराणे द्वितीयायां रुद्रसंहितायां
पञ्चमे युद्धखण्डे देवस्तुतिवर्णनं नाम सप्तमोऽध्यायः ॥ ७ ॥