॥ श्रीगणेशाय नमः श्रीगौरीशंकराभ्यां नमः ॥

॥ श्रीशिवमहापुराणम् ॥

विद्येश्वरसंहिता

॥ अष्टमोऽध्यायः ॥

॥ ब्रह्मोपरि शिवस्यानुग्रहः ॥




नन्दिकेश्वर उवाच -
ससर्जाथ महादेवः पुरुषं कञ्चिदद्‌भुतम् ।
भैरवाख्यं भ्रुवोर्मध्याद्‌ब्रह्मदर्पजिघांसया ॥ १ ॥
स वै तदा तत्र पतिं प्रणम्य शिवमङ्‌गणे ।
किं कार्यं करवाण्यत्र शीघ्रमाज्ञापय प्रभो ॥ २ ॥
शिव उवाच -
वत्सयोऽयं विधिः साक्षाज्जगतामाद्यदैवतम् ।
नूनमर्चय खड्गं स्वं तिग्मेन जवसा परम् ॥ ३ ॥
स वै गृहीत्वैककरेण केशं
     तत्पञ्चमं दृप्तमसत्यभाषिणम् ।
छित्त्वा शिरो ह्यस्य निहन्तुमुद्यतः
     प्रकम्पयन्खड्गमतिस्फुटं करैः ॥ ४ ॥
पिता तवोत्सृष्टविभूषणाम्बर-
     स्रगुत्तरीयामलकेशसंहतिः ।
प्रवातरम्भेव लतेव चञ्चलः
     पपात वै भैरवपादपङ्‌कजे ॥ ५ ॥
तावद्विधिं तात दिदृक्षुरच्युतः
     कृपालुरस्मत्पतिपादपल्लवम् ।
निषिच्य बाष्पैरवदत्कृताञ्जलि-
     र्यथा शिशुः स्वं पितरं कलाक्षरम् ॥ ६ ॥
अच्युत उवाच
त्वया प्रयत्‍नेन पुरा हि दत्तं
     यदस्य पञ्चाननमीश चिह्नम् ।
तस्मात्क्षमस्वाद्यमनुग्रहार्हं
     कुरु प्रसादं विधये ह्यमुष्मै ॥ ७ ॥
इत्यर्थितोऽच्युतेनेशस्तुष्टः सुरगणाङ्‌गणे ।
निवर्तयामास तदा भैरवं ब्रह्मदण्डतः ॥ ८ ॥
अथाह देवः कितवं विधिं विगतकन्धरम् ।
ब्रह्मंस्त्वमर्हणाकाङ्‌क्षी शठेशत्वं समास्थितः ॥ ९ ॥
नातस्ते सत्कृतिर्लोके भूयात्स्थानोत्सवादिकम् ।
ब्रह्मोवाच -
स्वामिन्प्रसीदाद्य महाविभूते
     मन्ये वरं मे शिरसः प्रमोक्षम् ॥ १० ॥
नमस्तुभ्यं भगवते बन्धवे विश्वयोनये ।
सहिष्णवे च दोषाणां शम्भवे शैलधन्वने ॥ ११ ॥
ईश्वर उवाच -
अराजभयमेतद्वै जगत्सर्वं विनष्यति ।
ततस्त्वं जहि दण्डार्हं वह लोकधुरं शिशो ॥ १२ ॥
वरं ददामि ते तत्र गृहाण दुर्लभं परम् ।
वैतानिकेषु गृह्येषु यज्ञेषु च भवान्गुरुः ॥ १३ ॥
निष्फलस्त्वदृते यज्ञः साङ्‌गश्च सहदक्षिणः ।
अथाह देवः कितवं केतकं कूटसाक्षिणम् ॥ १४ ॥
रे रे केतक दुष्टस्त्वं शठ दूरमितो व्रज ।
ममापि प्रेम ते पुष्पे माभूत्पूजास्वितः परम् ॥ १५ ॥
इत्युक्ते तत्र देवेन केतकं देवजातयः ।
सर्वा निवारयामासुस्तत्पार्श्वादन्यतस्तदा ॥ १६ ॥
केतक उवाच -
नमस्ते नाथ मे जन्म निष्फलं भवदाज्ञया ।
सफलं क्रियतां तात क्षम्यतां मम किल्बिषम् ॥ १७ ॥
ज्ञानाज्ञानकृतं पापं नाशयत्येव ते स्मृतिः ।
तादृशे त्वयि दृष्टे मे मिथ्यादोषः कुतो भवेत् ॥ १८ ॥
तथा स्तुतस्तु भगवान्केतकेन सभास्थले ।
न मे त्वद्वारणं योग्यं सत्यवागहमीश्वरः ॥ १९ ॥
मदीयास्त्वां धरिष्यन्ति जन्म ते सफलं ततः ।
त्वं वै वितानव्याजेन ममोपरि भविष्यसि ॥ २० ॥
इत्यनुगृह्य भगवान्केतकं विधिमाधवौ ।
विरराज सभामध्ये सर्वदेवैरभिष्टुतः ॥ २१ ॥
इति श्रीशिवमहापुराणे प्रथमायां विद्येश्वरसंहितायां
शिवानुग्रहवर्णनं नाम अष्टमोऽध्यायः



श्रीगौरीशंकरार्पणमस्तु


GO TOP