ब्रह्मवैवर्तपुराणम्
तृतीयं गणपतिखण्डम् - षट्त्रिंशोऽध्यायः
भृगुकार्तवीर्ययुद्धवर्णनम् -
नारायण उवाच
मत्स्यराजे निपतिते राजा युद्धविशारदः ।
राजेन्द्रान्प्रेषयामास युद्धशास्त्रविशारदान् ॥ १ ॥
बृहद्वलं सोमदत्तं विदर्भं मिथिलेश्वरम् ।
निषधाधिपतिं चैव मगधाधिपतिं तथा ॥ २ ॥
आययुः समरे योद्धुं जामदग्न्यं महारथाः ।
त्रितयाक्षौहिणीभिश्च सेनाभिः सह नारद ॥ ३ ॥
रामस्य भ्रातरः सर्वे वीरास्तीक्ष्णास्त्रपाणयः ।
वारयामासुरस्त्रैश्च तानेव रणमूर्धनि ॥ ४ ॥
ते वीराः शरजालेन दिव्यास्त्रेण प्रयत्नतः ।
वारयामासुरेकैकं भ्रातृवर्गान्भृगोस्तथा ॥ ५ ॥
आययौ समरे शीघ्रं दृष्ट्वा तांश्च पराजितान् ।
पिनाकहस्तः स भृगुर्ज्वलदग्निशिखोपमः ॥ ६ ॥
चिक्षेप नागपाशं च जामदग्न्यो महाबलः ।
चिच्छेद तं गारुडेन सोमदत्तो महाबलः ॥ ७ ॥
भृगुः शंकरशूलेन सोमदत्तं जघान ह ।
बृहद्बलं च गदया विदर्भं मुष्टिभिस्तथा ॥ ८ ॥
मैथिलं मुद्गरेणैव शक्त्या वै नैषधं तथा ।
मागधं चरणोद्घातैरस्त्रजालेन सैनिकान् ॥ ९ ॥
निहत्य निखिलान्भूपान्संहाराग्निसमो रणे ।
दुद्राव कार्तवीर्यं च जामदग्न्यो महाबलः ॥ १० ॥
दृष्ट्वा तं योद्धुमायान्तं राजानश्च महारथाः ।
आययुः समरं कर्तुं कार्तवीर्यं निवार्य च ॥ ११ ॥
कान्यकुब्जाश्च शतशः सौराष्ट्राः शतशस्तथा ।
राष्ट्रीयाः शतशश्चैव वीरेन्द्राः शतशस्तथा ॥ १२ ॥
सौम्या वाङ्गाश्च शतशो महाराष्ट्रास्तथा दश ।
तथा गुर्जरजातीयाः कलिङ्गाः शतशस्तथा ॥ १३ ॥
कृत्वा ते शरजालं च भृगुं चिच्छिदुरेव च ।
तं छित्वाऽभ्युत्थितो रामो नीहारमिव भास्करः ॥ १४ ॥
त्रिरात्रं युयुधे रामस्तैः सार्धं समराजिरे ।
द्वादशाक्षौहिणीं सेनां तथा चिच्छेद पर्शुना ॥ १५ ॥
रम्भास्तम्भसमूहं च यथा खड्गेन लीलया ।
छित्त्वा सेनां भूपवर्गं जघान शिवशूलतः ॥ १६ ॥
सर्वांस्तान्निहतान्दृष्ट्वा सूर्यवंशसमुद्भवः ।
आजगाम सुचन्द्रश्च लक्षराजेन्द्रसंयुतः ॥ १७ ॥
द्वादशाक्षौहिणीभिश्च सेनाभिः सह संयुगे ।
कोपेन युयुधे रामं सिंहं सिंहो यथा रणे ॥ १८ ॥
भृगुः शंकरशूलेन नृपलक्षं निहत्य च ।
द्वादशाक्षौहिणीं सेनामहन्वै पर्शुना बली ॥ १२ ॥
निहत्य सर्वाः सेनाश्च सुचन्द्रं युयुधे बली ।
नागास्त्रं प्रेरयामास निर्हृतं तं भृगुः स्वयम् ॥ २० ॥
नागपाशं च चिच्छेद गारुडेन नृपेश्वरः ।
जहास च भृगुं राजा समरे च पुनः पुनः ॥ २१ ॥
भृगुर्नारायणास्त्रं च चिक्षेप रणमूर्धनि ।
अस्तं ययौ तं निहन्तुं शतसूर्यसमप्रभम् ॥ २२ ॥
दृष्ट्वाऽस्त्रं नृपशार्दूलश्चावरुह्य रथात्क्षणात् ।
न्यस्तशस्त्रः प्राणमच्च स्तुत्वा नारायणं शिवम् ॥ २३ ॥
तमेव प्रणतं त्यक्त्वा ययौ नारायणान्तिकम् ।
अस्त्रराजो भगवतो रामः संप्राप विस्मयम् ॥ २४ ॥
भृगुः शक्तिं च मुसलं तोमरं पट्टिशं तथा ।
गवां पशुं च कोपेन चिक्षिपे तज्जिघांसया ॥ २५ ॥ ।
जग्राह काली तान्सर्वान्सुचन्द्रस्यन्दनस्थिता ।
चिक्षेप शिवशूलं स नृपमाल्यं बभूव सः ॥ २६ ॥
ददर्श पुरतो रामो भद्रकालीं जगत्प्रसूम् ।
वहन्तीं मुण्डमालां च विकटास्यां भयंकरीम् ॥ २७ ॥
विहाय शस्त्रमस्त्रं च पिनाकं च भृगुस्तदा ।
तुष्टाव तां महामायां भक्तिनम्रात्मकंधरः ॥ २८ ॥
परशुराम उवाच
नमः शंकरकान्तायै सारायै ते नमो नमः ।
नमो दुर्गतिनाशिन्यै मायायै ते नमो नमः ॥ २९ ॥
नमो नमो जगद्धात्र्यै जगत्कत्र्यै नमो नमः ।
नमोऽस्तु ते जगन्मात्रे कारणार्थं नमो नमः ॥ ३० ॥
प्रसीद जगतां मातः सृष्टिसंहारकारिणि ।
त्वत्पादौ शरणं यामि प्रतिज्ञां सार्थिकां कुरु ॥ ३१ ॥
त्वयि मे विमुखायाञ्च को मां रक्षितुमीश्वरः ।
त्वं प्रसन्ना भव शुभे मां भक्तं भक्तवत्सले ॥ ३२ ॥
युष्माभिः शिवलोके च मह्यं दत्तो वरः पुरा ।
तं वरं सफलं कर्तुं त्वमर्हसि वरानने ॥ ३३ ॥
रैणुकेयस्तवं श्रुत्वा प्रसन्नाऽभवदम्बिका ।
मा भैरित्येवमुक्त्वा तु तत्रैवान्तरधीयत ॥ ३४ ॥
एतद्भूगुकृतं स्तोत्रं भक्तियुक्तश्च यः पठेत् ।
महाभयात्समुत्तीर्णः स भवेदेव लीलया ॥ ३५ ॥
स पूजितश्च त्रैलोक्ये तत्रैव विजयी भवेत् ।
ज्ञातिश्रेष्ठो भवेच्चैव वैरिपक्षविमर्दकः ॥ ३६ ॥
एतस्मिन्नंतरे ब्रह्मा भृगुं धर्मभृतां वरम् ।
आगत्य कथयामास रहस्यं राममेव च ॥ ३७ ॥
ब्रह्मोवाच
शृणु राम महाभाग रहस्यं पूर्वमेव च ।
सुचन्द्रजयहेतुं च प्रतिज्ञासार्थकाय च ॥ ३८ ॥
दशाक्षरो महाविद्या दत्ता दुर्वाससा पुरा ।
सुचन्द्रायैव कवचं भद्रकाल्या सुदुर्लभम् ॥ ३९ ॥
कवचं भद्रकाल्याश्च देवानां च सुदुर्लभम् ।
कवचं तद्गले यस्य सर्वशत्रुविमर्दकम् ॥ ४० ॥
अतीव पूज्यं शस्तं च त्रैलोक्यजयकारणम् ।
तस्मिन्स्थिते च कवचे कस्त्वं जेतुमलं भुवि ॥ ४१ ॥
भृगुर्गच्छतु भिक्षार्थं करोतु प्रार्थनां नृपम् ।
सूर्यवंशोद्भवो राजा दाता परमधार्मिकः ॥ ४२ ॥
प्राणांश्च कवचं मन्त्रं सर्वं दास्यति निश्चितम् ॥ ४३ ॥
भृगुः संन्यासिवेषेण गत्वा राजान्तिकं मुने ।
भिक्षां चकार मन्त्रं च कवचं परमाद्भुतम् ॥ ४४ ॥
राजा ददौ च तन्मन्त्रं कवचं परमादरात् ।
ततः शंकरशूलेन तं जघान नृपं भृगुः ॥ ४५ ॥
इति श्रीब्रह्मवैवर्त महापुराणे गणपतिखण्डे
नारदनारायणसंवादे भृगुकार्तवीर्ययुद्धवर्णनं
नाम षट्त्रिंशोऽध्यायः ॥ ३६ ॥
GO TOP
| 