[ Right click to 'save audio as' for downloading Audio ]
( अनुष्टुप् )
श्रीशुकदेव सांगतात -
आता श्रीकृष्ण नी राम स्नानादी उरकोनिया ।
दुंदुभीनाद ऐकोनी निघाले रंगभूमिसी ॥ १ ॥
महाद्वारी हरी पाही नामे कुवलयापिड ।
माजरा हत्ति तो होता माहुता सह तेथ की ॥ ४ ॥
कृष्णे सावरिले वस्त्र केशही सारिले तसे ।
गंभीर मेघवाणीने माहूत वदला असे ॥ ३ ॥
माहवत् सोडि ही वाट ऐकतो कां उशीर कां ।
अन्यथा हत्ति नी तूंते धाडोत यमपूरिसी ॥ ४ ॥
माहूते ऐकता शब्द क्रोधला यमची जसा ।
अंकुशे टोचिला हत्ती कृष्णाच्या वरि धावण्या ॥ ५ ॥
आवळी शुंडिने हत्ती निसटे कृष्ण तेथुनी ।
मारिता एक तो ठोसा लपे त्याच्याच पायि तो ॥ ६ ॥
कृष्ण ना दिसता हत्ती क्रोधला बहु नी तसे ।
सोंडीने धरिता हत्ती बळाने सुटला हरी ॥ ७ ॥
शेपटी धरिली त्याची शतहातहि ओढिला ।
गरूड फर्पटी सापा तसा कृष्णहि फर्पटी ॥ ८ ॥
वासरा फिरवी तैसा कृष्ण हत्तीस खेळवी ।
वळता उजव्या बाजूं कृष्ण डावीकडे असे ॥ ९ ॥
पुन्हा त्या हत्तिला कृष्णे एकची ठोस मारिली ।
पाडण्या हरिसी धावे आता मग शिवी जणू ॥ १० ॥
पळता पळता कृष्ण खोटाचि पडुनी पुन्हा ।
पळाला पाहता हत्ती क्रोधाने लाल जाहला ।
पडला कृष्ण पाहोनी खुपसी दांत भूमिसी ॥ ११ ॥
धाव ही फसली तेंव्हा चिडला बहु हत्ति तो ।
माहूत प्रेरणे धावे कृष्णासी तुटुनी पडे ॥ १२ ॥
पाहता तप्त तो हत्ती तो भगवान् मधुसूदनो ।
पकडी सोंड ती त्याची आपटी धरणीस त्या ॥ १३ ॥
पडता हत्ति तो खाली सिंहाच्या परि हा लिले ।
पायाने पाडितो दात माहूत मारिला पुन्हा ॥ १४ ॥
मारोनी टाकिला हत्ती हातात दात घेउनी ।
पातला रंगभूमीसी दृश्य ते रमणीय की ॥
खांद्याशी दात ते होते रक्ताने अंग शोभले ।
मुखपद्मी तसे हास्ये शोभे घाम कपाळि तो ॥ १५ ॥
कृष्ण नी बलरामाच्या हातात दंतशस्त्र ते ।
शोभले सोबती गोप मंचासी पातले असे ॥ १६ ॥
( शार्दूलविक्रीडित )
मलांना दिसला कठोर हरि नी स्त्रीयांसि कामो तसा
( अनुष्टुप् ) गोपांना सखया तसा नृपवरा तो शासको भासला ।
कंसाला यमनी विराट दिसला जे लोक अज्ञो तया
( अनुष्टुप् ) योग्या तत्व यदूंसि देव अन तो वृद्धां शिशू भासला ॥ १७ ॥
( अनुष्टुप् )
परीक्षित धैर्यवान् कंसे पाहिला हत्ति मारिता ।
कठीण जिंकणे याला स्मरता घाबरे मनीं ॥ १८ ॥
( इंद्रवज्रा )
महाभुजो श्रीहरी नी बळी तो
लेवोनि वस्त्रे अन हार कंठी ।
सुशोभले ते नट तो सजे जै
पाहोनि नेत्रा मिटवे न कोणी ॥ १९ ॥
मंचावरी जे बहु थोर व्यक्ती
पाहोनि कृष्णा खुलले मनात ।
प्रसन्न झाले बघता हरीला
न होय तृप्ती मुळि त्यां दिठीची ॥ २० ॥
( अनुष्टुप् )
वाटले पीति ते नेत्रे जिव्हेने चाटितात की ।
नाकाने सुंगिती आणि बाहूने कवटाळिती ॥ २१ ॥
सौंदर्य गुणमाधूर्य धैर्य ते पाहुनी जणु ।
स्मरती हरिच्या लीला बोलती ते परस्परे ॥ २२ ॥
दोघे नारायणो अंश साक्षात् भगवान् श्रीहरी ।
पातले जन्मुनी भूसी वसुदेवजिच्या घरी ॥ २३ ॥
( अंगुलीनिर्देश करून )
सावळा देवकीपुत्र जन्मता वसुदेवने ।
गोकुळी ठेविले दोघा नंदाच्या घरि वाढले ॥ २४ ॥
पूतना नी तृणावर्त शंखचूड नि केशि तो ।
धेनुकादी असे दैत्य आंनीच मारिले पहा ॥ २५ ॥
यांनीच अग्नि पासोनी बाळ गोपाळ रक्षिले ।
कालिया दमनो इंद्रमानमर्दन ही करी ॥ २६ ॥
येणे गोवर्धनो हाती घेतला दिनि सप्त नी ।
वासुरे गाइ नी लोक वार्या पाण्यात रक्षिले ॥ २७ ॥
मंदहास्य तशी दृष्टी पाहता गोपि तृप्तल्या ।
सहजी मुक्त त्या झाल्या सर्व तापा मधोनीया ॥ २८ ॥
भविष्य कथिले जाते रक्षिती यदुवंश हे ।
समृद्धी यश नी कीर्ती वंशा देतील हे द्वय ॥ २९ ॥
बलराम दुजा त्याचा श्रेष्ठ बंधू असे पहा ।
वत्स बक प्रलंबाला ऐकतो मारिले यये ॥ ३० ॥
चर्चा ही चालता ऐसी तुतारी वाजु लागली ।
चाणुरे कृष्ण रामाला संबोधोनीच बोलला ॥ ३१ ॥
कृष्ण नी बलरामा रे तुम्ही वीरात श्रेष्ठ की ।
नृपाने ऐकिली कीर्ती कौशल्य दाखवा इथे ॥ ३२ ॥
बंधुनो मन वाणीने कर्माने नृप तोषवा ।
भले त्याच्यात ते होई अन्यथा हानि होतसे ॥ ३३ ॥
सर्वांना ज्ञात ते आहे गोपाळ गायि चारिता ।
जंगली खेळता कुस्ती लढता की परस्परा ॥ ३४ ॥
या असे तोषवा राजा खेळे मी तुमच्या सवे ।
समस्त तोषती तेणे राजा प्रतिक देशिचा ॥ ३५ ॥
परीक्षित् भगवान् कृष्ण लढण्या इच्छिता मनीं ।
देश कालास लक्षोनी वदला कृष्ण तो असे ॥ ३६ ॥
चाणुरा आम्हि तो भोज कंसाची वनजो प्रजा ।
अवश्य साधिणे तैसे त्यात कल्याण आमुचे ॥ ३७ ॥
परी बालक हो आम्ही समान वयिचे असे ।
पाठवा कुस्तिला तेणे पंचा न्यायार्थ होग्य हो ॥ ३८ ॥
चाणूर म्हणाला -
अहो तुम्ही नसा बाल किशोर नच भासता ।
सहस्र हत्तिची शक्ती असा कुंजर मारिला ॥ ३९ ॥
म्हणॊनी तुम्हि दोघांनी लढणे आमुच्या सवे ।
कृष्णा तू मजसी तैसे रामा मुष्टिक तो लढे ॥ ४० ॥
