[ Right click to 'save audio as' for downloading Audio ]
( इंद्रवज्रा )
श्रीशुकदेव म्हणतात -
वनात जाण्या उठला हरी तो
घेवोनि हाती स्वयती शिदोरी ।
फुंकोनि शिंगा कळवी सख्यांना
वत्सास घेता वनि चालते व्हा ॥ १ ॥
श्रीकृष्ण प्रेमी कितीएक बाळे
शिंके छडी बासुरि घेवुनीया ।
हाकीत आले आपुल्याहि वत्सा
घरातुनी ते मनि मोद झाला ॥ २ ॥
( अनुष्टुप् )
हजारो वत्सिं कृष्णाच्या आपुले वत्स मेळिले ।
खेळती जाग जागी ते बाळक्रीडा तशा पहा ॥ ३ ॥
जर कांचा तशा गुंजा सोन्याचे दागिने तसे ।
पिवळे हिरवे लाल पानांचे खोविती तुरे ।
मोरपंख तसे गेरु धारोनी सजती पहा ॥ ४ ॥
शिंके नी बासुरी कोणी ठेविती लपवोनिया ।
कळता पहिल्याला तो दुजाच्या वस्तू फेकितो ॥ ५ ॥
पाहण्या वनशोभा ती जाता श्रीकृष्ण दूर तो ।
तयाला शिवण्यासाठी स्पर्धाही करिती पहा ॥ ६ ॥
बासुरी वाजवी कोणी कोणी शिंगासि फुंकितो ।
कोणी भुंग्यासवे गाती कोकील रव कोणि ते ॥ ७ ॥
आकाशी उडता पक्षी सावली बघता कुणी ।
तिच्याशी धावती कोणी हंसाची चाल चालती ॥ ८ ॥
शेपटी माकडाची ती धरिती मारिती उड्या ।
चढती फांदी फांदीशी वाकुल्या दाविती कुणी ॥ ९ ॥
नदीत खेळती कोणी प्रतिबिंबास हासती ।
वाकुल्या दाविती येता आपुल्या ध्वनिशी पुन्हा ॥ १० ॥
( इंद्रवज्रा )
संतांसि ती ब्रह्म सुखानुभूती
जे दास्य घेती हरिच्या पदासी ।
ऐश्वर्यशाली करिता लिला या
गोपात खेळे बहुपुण्य आत्मा ॥ ११ ॥
अनंतजन्मी जयि पुण्य केले
त्यांनाच लाभे हरिपादधूळ ।
ते ब्रह्म खेळे नयना समोर
ते भाग्य वर्णी अशि कोण वाणी ॥ १२ ॥
अघासुरो या समयास आला
त्याला न साहे सुखी खेळ ऐसा ।
भयान ऐसा भयभीत देव
मृत्यूस याच्या नित चिंतिती ते ॥ १३ ॥
हा बंधु सानो बक राक्षसाचा
धाडीयले यासहि दुष्ट कंसे ।
मनात चिंती अरि बंधुचा हा
गोपासवे या अजि मारितो मी ॥ १४ ॥
मारुनि यांना भगिनीनि बंधू
तर्पोनिया मी करितोच तृप्त ।
संतान हा तो जिव माणसाचा
याच्या वधाने मरतील गोप ॥ १५ ॥
झाला तदा आजगरोचि दैत्य
मार्गात आला गिरी थोर जैसा ।
सर्वांस आला गिळण्या पहा हा
गुहे परी तो पसरोनी तोंड ॥ १६ ॥
तो खालचा ओठ धरेस आणी
ढगास टेके वरचाही ओठ ।
दाढा जशा पर्वत रांग होती
जिव्हा तयाची सडके प्रमाणे ।
मुखात अंधार दाटोनी आला
श्वासात वारा नयनात अग्नि ॥ १७ ॥
( अनुष्टुप् )
अघासुरास पाहोनी बाळांना मौज वाटली ।
वृंदावनी अशी मौज अज्गरा सारखी गमे ॥ १८ ॥
वदती कोणि मित्रांनो सांगा हा जीव भास ना ?
जणू हा गिळण्या आला अजगरी मुख कां न हे ? ॥ १९ ॥
दुसरा वदतो कोणी ढग हा चमके तसा ।
सूर्याच्या किरणे भासे लाल ओठ जसे यया ॥ २० ॥
तिसरा वदला कोणी टेकड्या बघ या कशा ।
अज्गरी दात ते जैसे स्वच्छ दाढा कशा पहा ॥ २१ ॥
संस्कृत संहितेला अनुसरून समानार्थी श्लोक नाही ॥ २२ ॥
अन्य तो वदला कोणी जंगला आग लागली ।
उष्ण ते वाहती वारे अज्गरी श्वास तो जणू
दुर्गंध येइही जैसा कुजके मास आत जैं ॥ २३ ॥
( इंद्रवज्रा )
खाईल कां हा घुसताच आत
बकासुराच्या परि नष्ट होई ।
याला न सोडी जित कृष्ण आता
हासोनी कृष्णा मग आत गेले ॥ २४ ॥
अज्ञानि बाळे वदता असे हे
खर्याहि सर्पा वदतात खोटे ।
हे जाणि कृष्णो जिव सर्व आत्मा
रक्षावयाला करितो विचार ॥ २५ ॥
मनीं विचारा करि श्रीहरि हा
तेंव्हाचि गेले मुखि सर्व बाळे ।
अघासुराने नच त्यां गिळीले
तो वाट पाही कधि कृष्ण येतो ॥ २६ ॥
जगास रक्षी हरि एकला तो
त्राता ययां एकला मीचि जाणे ।
जे दूर गेले मज पासुनीया
रे रे तया ग्रासिले नागराजे ॥ २७ ॥
उपाय योजी मनि कृष्ण ऐसा
या राक्षसाते वधिणेचि योग्य ।
नी बाळ सारे जिव वाचवोत
नी निश्चये तो मुखि त्याच गेला ॥ २८ ॥
( अनुष्टुप् )
ढगात लपुनी देवे दुःख उद्गार काढिले ।
राक्षसे पाहता त्यांना आनंद चित्ति मानिला ॥ २९ ॥
अघासुर मनी इच्छी सर्वां चावावया मुखीं ।
परी कृष्ण तनु केली स्फूर्तीने बहु थोर ती ॥ ३० ॥
( इंद्रवज्रा )
केली तनू ती अतिथोर कृष्णे
दैत्यागळी तो मग दाटला नी ।
बाहेर आले बुबुळे तयाची
श्वासास रोधोनी मरोनि गेला ॥ ३१ ॥
प्राणा सवे ते उलटोनि अंग
बाहेर आले तनु फाटुनीया ।
सुधाकृपेने हरि पाहि बाळ
जीवीत आले सगळे तदा ते ॥ ३२ ॥
त्या स्थूल प्रेती निघली नी ज्योत
प्रकाश झाला सगळ्या दिशांना ।
आकाशि झाली क्षण स्थीर कांही
याची हरीशी मग लीन झाली ॥ ३३ ॥
त्या देवतांनी सुमवृष्टी केली
त्या अप्सरा नाचुनि गान झाले ।
विद्याधरांनी मग वाद्य केले
नी ब्राह्मणांनी स्तुतीगान केले ॥ ३४ ॥
अद्भूत स्तूती अन गान वाद्ये
जयोत्सवाचा ध्वनि सत्यलोकी ।
जाताचि ब्रह्मा त्वरि पातला नी
कृष्णास पाही नवलाव मानी ॥ ३५ ॥
( अनुष्टुप् )
राजा रे ! सर्पचर्मी ते सुकले व्रजवासिया ।
कितेक दिन ते होते गुंफाचि खेळण्या जशी ॥ ३६ ॥
अघसुरासि हा मोक्ष बाळांना वाचवीयले ।
पाचव्या वर्षिची लीला सहाव्या वर्षि गोप ते ।
कौतुके सांगती सर्व मातेसी आपल्या तसे ॥ ३७ ॥
( इंद्रवज्रा )
तो पापमूर्ती अघदैत्य होता
स्पर्शेचि त्याला तरि मोक्ष लाभे ।
आश्चर्य नाही मुळि कांहि यात
तो एकमेवो रचितोहि सृष्टी ॥ ३८ ॥
कोण्याही अंगे भिनता मनासी
तो मोक्ष देतो तपिया न जैसा ।
निजात्मनंदा नच मोह स्पर्शी
तो राहि तेथे गतिशी न शंका ॥ ३९ ॥
सूत सांगतात -
असे द्विजांनो ! यदुवंशराये
परीक्षिताला जिवदान केले ।
जेंव्हा तयाने अन रक्षकांनी
हे ऐकता तो पुसतोचि प्रश्न ॥ ४० ॥
( अनुष्टुप् )
राजा परीक्षिताने विचारले -
पाचव्या वर्षिची लीला सहाव्या वर्षि बाळ ते ।
सांगता भूतकाळीचे वर्तमान कसे असे ॥ ४१ ॥
महायोगी गुरूदेवा आश्चर्य वाटते मनी ।
विचित्र घटना त्याच्या माया ही घडली कशी ॥ ४२ ॥
द्विजसेवा चुके मी तो क्षत्रीय नाममात्रची ।
पहा भाग्य असे मोठे मी कथामृत प्राशितो ॥ ४३ ॥
( इंद्रवज्रा )
सूत सांगतात -
शुकांसि ऐसा करिताच प्रश्न
लागे समाधी स्मरता हरीला ।
कष्टेचि त्यांना मग बोध झाला
परीक्षितासी मग बोलले ते ॥ ४४ ॥
