समश्लोकी श्रीमद्‌भागवत महापुराण
स्कंध सहावा - अध्याय ११ वा
वृत्रासुराची वीरवाणी आणि भगवत्प्राप्ती -
श्रीशुकदेव सांगतात -
(अनुष्टुप्)
जाहलीसे भयभीत दैत्य सेना परीक्षिता ।
बिथरले असे मी ते स्वामी बोल न लक्ष्यिती ॥ १ ॥
हतवीर्य अशी सेना त्या वृत्रासूर नायके ।
पाहिली मारिती देव जशी सेनापती विना ॥ २ ॥
क्रोधला बहु पाहोनी बळाने शत्रु र्होधिले ।
दटावता तयां झाला ओरडोनि पुनः पुन्हा ॥ ३ ॥
भित्र्यांनो क्षुद्र देवांनो पळता पाठ दाउनी ।
लपोनी करिता हल्ला मलमूत्र तुम्ही असा ।
तुम्हासी युद्ध ना शौर्य न तुम्हा स्वर त्या मुळे ॥ ४ ॥
स्वर्गीचे भोग त्यागावे युद्धाची मनिषा तरी ।
सामोरी क्षणची यावे युद्धाची मौज चाखणे ॥ ५ ॥
प्रचंड देहे कायेने शत्रूसी भय दाविता ।
गर्जला सिंहनादाने मूर्छित कैक जाहले ॥ ६ ॥
मूर्छित देवता झाल्या अडल्या भूमिसी जशा ।
अंगासी जाहला पात विजेचा मेघ गर्जने ॥ ७ ॥
(इंद्रवज्रा)
बोरूवनाते तुडवीति हत्ती
वृत्रासुरे तै शुळ हाति घेता ।
देवांसि त्या तो तुडवोनि गेला
वेगे तयाच्या हललीहि पृथ्वी ॥ ८ ॥
वृत्रासुराची करणी अशी ही
न साहि तो की मग इंद्रदेव ।
गदेस फेकी नच साहुनीया
दैत्ये कराने धरिली लेलेने ॥ ९ ॥
पराक्रमी दैत्यहि लालबुंद
झाला गदा तीच करात घेई ।
ऐरावताच्या शिरि मारि घाव
प्रशंसिले त्या बघताच लोके ॥ १० ॥
जै वज्रघाते गिरि होय भग्न
चेंदा तसा तो गजराज झाला ।
व्याकूळला नी सह इंद्रदेवा
अठ्ठाविसो हात सरे तदा तो ॥ ११ ॥
विषाद झाला मग इंद्रदेवा
ऐरावता मूर्छित तै बघोनी ।
धर्मज्ञ वृत्रे नच घाव केला
व्यथा गजाची दुर केलि इंद्रे ॥ १२ ॥
ज्या शत्रुने मारिला बंधु ऐसा
तो वज्र घेता दिसला समोर ।
वृत्रासुराला स्मरताचि दुःख
हांसोनि इंद्रा मग शब्द बोले ॥ १३ ॥
वृत्रासुर म्हणाला -
रे ! भाग्य माझे अरि पाहिली मी
मारी गुरूसी करि ब्रह्महत्त्या ।
पाषाण चित्ता खुपसोनि शूळ
ओ ! हो ! क्षणासी तुज मारितो मी ॥ १४ ॥
जो आत्मवेत्ता द्विजबंधु माझा
निष्पाप ऐसा गुरु यज्ञशाळी ।
विश्वास देता तिन्हिही श्रे त्या
यज्ञीपशूच्या परि कापियेले ॥ १५ ॥
लज्जा दया कीर्ति नी त्या रमेने
तुला त्यजील अति नीच तू तो ।
माझ्या त्रिशूळे तुज कापितो मी
कष्टे तुला आजच मृत्यु आहे ।
पाप्या तुला तो नच स्पर्शि अग्नी
प्रेता गिधाडे मग टोचतील ॥ १६ ॥
हे अज्ञ देवो तव बाजु घेता
माझ्यावरी हे धरितात शस्त्र ।
छेदीन यांचे शिर या त्रिशूळे
नी भैरवांना बळि तो करील ॥ १७ ॥
हे वीर इंद्रा जरि शक्य हे की
वज्रे तुझ्या येइल मृत्यु आम्हा ।
बळी तनूचा पशू पक्षि यांना
देई नि जाई तरि पुण्यलोकी ॥ १८ ॥
तुझ्या पुढे शत्रु तुझा असे मी
तरी न वज्रा नच सोडिसी त्या ।
शंका मनी तू नच कांहि घेवू
गदा जशी निष्प्रभ ती जाहली ।
जै याचना हो कृपणा पुढे ती
होईल तै निष्फळ वज्रशस्त्र ॥ १९ ॥
इंद्रा तुझे वज्र हरिकृपेने
तसे दधीच्येतपि श्रेष्ठ झाले ।
आज्ञापिले श्रीहरिने तुला तो
मारी तदा तू मज वज्रघाते ।
जेथे हरी तेथ जयो नि लक्ष्मी
म्हणोनि वज्रे मम मृत्यु सत्य ॥ २० ॥
मी अर्पितो शीर हरीपदासी
आज्ञाचि संकर्षण याचि आहे ।
वज्रे तुझ्या भोग मिटेल सर्व
नी मी मुनीजन्मचि मेळवील ॥ २१ ॥
जो भक्त तो श्री हरिचाच प्रीय
त्याला न तो दे मुळि संपदा ती ।
नत्यात शांती चिर मोद नाही
नी लाभती कष्ट नि द्वेष शत्रू ॥ २२ ॥
तो स्वामी नष्टी पुरुषार्थ सर्व
प्रसाद भक्तासि तसाचि लाभे ।
अकिंचना लाभ मिळे ययाचा
न अन्य कोणा मिळतो असा ही ॥ २३ ॥
भगवत्‍६साक्षात्काराने वृत्रासुर प्रार्थना करतो -
प्रभो करावी मजसी कृपा ही
अनन्य भावे चरणाश्रयाची ।
घडो असे हेचि पुढील जन्मी
स्मरो तुझे मंगलगीत चित्ती ।
लागो तुझ्या गायनि वाणि माझी
सेवेत राहो नित हे शरीर ॥ २४ ॥
मी आपणा सोडुनि स्वर्ग ब्रह्म
लोकीं तसे भूमिस्वराज सर्व ।
रसातळाचे जरि राज्य सारे
नी योग सिद्धी नच मोक्ष इच्छी ॥ २५ ॥
पिले जसी पक्षिण नित्य ध्याती
नी पाडसे दूध पिण्यास माता ।
ध्याते जसी पत्‍नि प्रियोत्तमाला
उताविळा मी तव दर्शना तै ॥ २६ ॥
नकोचि मुक्ती मज जन्म व्हावे
तेथे परी संतमैत्री असावी ।
लोभी अशांचा नच संग व्हावा
गेहादिका माजि गुंतून त्याचा ॥ २७ ॥
॥ इति श्रीमद्‌भागवती महापुराणी पारमहंसी संहिता ।
विष्णुदास वसिष्ठ समश्लोकी मराठी रूपांतर अकरावा अध्याय हा ॥ ६ ॥ ११ ॥
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥
GO TOP
| 