प्रवचने-श्रीब्रह्मचैतन्य महाराज २० मार्च

२० मार्च

माझे मीपण हेच दुःखाला कारण.

भीति न बाळगावी चित्ती । रक्षण करणारा आहे रघुपति ॥

भीति न बाळगावी कशाची काही । राम रक्षिता आहे हे हृदयी जाणून राही ॥

सर्वस्वी झाल्यास रामाचे । राम उभा राहिला तेथे । काळजीचे कारण न उरे साचे ॥

राम म्हणावा दाता खरा । न द्यावा भीति काळजीला थारा ।

काळजी करू नये । प्रयत्‍न सोडू नये । कोणत्याही कारणाने रामास विसरू नये ॥

म्हणावा प्रपंच रामाचा झाला । मनाने परमात्म्याचे होणे हा उपाय भला ।

तेथे ठाव नाही काळजीला तळमळीला ॥

देहाशी ठेवता माझे मीपण । तेच होते दुःखाचे अधिष्ठान ॥

आजवर जे जे काही केले । ते ते मीपणाने झाले ॥

जे जे मीपणाने केले । ते ते दुःखाला कारण झाले ॥

बाह्य वस्तु जरी मीपणाने सोडली । तरी अभिमानाने वृत्ति बळावली ।

तेथेच घाताला सुरूवात झाली ॥

आग्रह आणि हट्टीपण । हेच अभिमानाचे लक्षण ॥

कर्तेपणाचा अभिमान । हाच दु:खाला कारण जाण ||

प्रपंचाचे दु:ख भोगणे । ते मीपणा असल्याची खूण जाणणे ।

मी माझेपणाने जोपर्यंत धडपड जाण । तोपर्यंत नाही समाधान ॥

देहबुध्दीचे प्रेम । स्वार्थाला वाढविते जाण ॥

स्वार्थाचे आपलेपण । हेच घाताला कारण ॥

आजवर जो जो प्रयत्‍न झाला । तो तो देहबुध्दी वाढवीतच गेला ॥

देहबुध्दीचा भाव । तो मुळीच दुःखाचा ठाव ॥

जोपर्यंत आपला नाही देहभाव विसरला । तोवर देहदुःखे पस्तावला गेला ॥

म्हणून देहबुद्धी धरून राही । त्याला कोठे सुख नाही ॥

रामाविण अन्य प्रीति । उपजे देहबुध्दीचे संगती ॥

म्हणून मीपणाचे न व्हावे अधीन । जेणे भंगेल आपले समाधान ।

कारण जेथे मीपणाचे ठाणे । तेथे दुःखाचे साम्राज्य असणे ॥

पापपुण्याची भीति । ही देहबुद्धीची संगति ॥

वासनेत जीव गुंतला । कष्टी फार फार झाला ॥

आजवर वासना पोटी धरून राहिला । आपल्या हिताला नागवला ॥

नदी जशी अखंड वाहते । वासना तशी सारखी वाहते ॥

वासना भोगाने कमी होत नाही । त्यागाने नाहीशी होत नाही ॥

आपण देहधारी । देहदु:ख न सोसवे क्षणभरी ॥

ज्याला म्हणावे मी माझे । त्यावर माझी सत्ता न गाजे ॥

माझे इच्छेने माझे मलाच ठेवता येत नाही ।

जगाने माझे इच्छेने वागावे हे म्हणणे खरे नाही ॥

सर्व काही देता येते दान । पण उर्वरित राहतो अभिमान ॥

कर्तेपणाचा अभिमान । हेच भगवंताच्या आड मुख्य जाण ॥

म्हणून माझे मीपण । हेच दु:खाला कारण । रामाचे होण्याने होईल निवारण ॥

८०. सर्व बंधनाचे दु:खाचे कारण । कर्माचा कर्ता मी होणे जाण ॥