मागील अध्याय
पुढचा अध्याय


श्रीमद्‌देवीभागवत महापुराण
चतुर्थः स्कन्धः
चतुर्विंशोऽध्यायः

देव्या कृष्णशोकायनोदनम्

[ Right click to 'save audio as' for downloading Audio ]

व्यास उवाच
प्रातर्नन्दगृहे जातः पुत्रजन्ममहोत्सवः ।
किंवदन्त्यथ कंसेन श्रुता चारमुखादपि ॥ १ ॥
जानाति वसुदेवस्य दारास्तत्र वसन्ति हि ।
पशवो दासवर्गश्च सर्वे ते नन्दगोकुले ॥ २ ॥
तेन शङ्कासमाविष्टो गोकुलं प्रति भारत ।
नारदेनापि तत्सर्वं कथितं कारणं पुरा ॥ ३ ॥
गोकुले ये च नन्दाद्यास्तत्पत्‍न्यश्च सुरांशजाः ।
देवकीवसुदेवाद्याः सर्वे ते शत्रवः किल ॥ ४ ॥
इति नारदवाक्येन बोधितोऽसौ कुलाधमः ।
जातः कोपमना राजन् कंसः परमपापकृत् ॥ ५ ॥
पूतना निहता तत्र कृष्णेनामिततेजसा ।
बको वत्सासुरश्चापि धेनुकश्च महाबलः ॥ ६ ॥
प्रलम्बो निहतस्तेन तथा गोवर्धनो धृतः ।
श्रुत्वैतत्कर्म कंसस्तु मेने मरणमात्मनः ॥ ७ ॥
तथा विनिहतः केशी ज्ञात्वा कंसोऽतिदुर्मनाः ।
धनुर्यागमिषेणाशु तावानेतुं प्रचक्रमे ॥ ८ ॥
अक्रूरं प्रेषयामास क्रूरः पापमतिस्तदा ।
आनेतुं रामकृष्णौ च वधायामितविक्रमौ ॥ ९ ॥
रथमारोप्य गोपालौ गोकुलाद्‌ गान्दिनीसुतः ।
आगतो मथुरायां तु कंसादेशे स्थितः किल ॥ १० ॥
तावागत्य तदा तत्र धनुर्भङ्गञ्च चक्रतुः ।
हत्वाथ रजकं कामं गजं चाणूरमुष्टिकम् ॥ ११ ॥
शलं च तोशलं चैव निजघान हरिस्तदा ।
जघान कंसं देवेशः केशेष्वाकृष्य लीलया ॥ १२ ॥
पितरौ मोचयित्वाथ गतदुःखौ चकार ह ।
उग्रसेनाय राज्यं तद्ददावरिनिषूदनः ॥ १३ ॥
वसुदेवस्तयोस्तत्र मौञ्जीबन्धनपूर्वकम् ।
कारयामास विधिवद्‌ व्रतबन्धं महामनाः ॥ १४ ॥
उपनीतौ तदा तौ तु गतौ सान्दीपनालयम् ।
विद्याः सर्वाः समभ्यस्य मथुरामागतौ पुनः ॥ १५ ॥
जातौ द्वादशवर्षीयौ कृतविद्यौ महाबलौ ।
मथुरायां स्थितौ वीरौ सुतावानकदुन्दुभेः ॥ १६ ॥
मागधस्तु जरासन्धो जामातृवधदुःखितः ।
कृत्वा सैन्यसमाजं स मथुरामागतः पुरीम् ॥ १७ ॥
स सप्तदशवारं तु कृष्णेन कृतबुद्धिना ।
जितः संग्राममासाद्य मधुपुर्यां निवासिना ॥ १८ ॥
पश्चाच्च प्रेरितस्तेन स कालयवनाभिधः ।
सर्वम्लेच्छाधिपः शूरो यादवानां भयङ्करः ॥ १९ ॥
श्रुत्वा यवनमायान्तं कृष्णः सर्वान् यदूत्तमान् ।
आनाय्य च तथा राममुवाच मधुसूदनः ॥ २० ॥
भयं नोऽत्र समुत्पन्नं जरासन्धान्महाबलात् ।
किं कर्तव्यं महाभाग यवनः समुपैति वै ॥ २१ ॥
प्राणत्राणं प्रकर्तव्यं त्यक्त्वा गेहं बलं धनम् ।
सुखेन स्थीयते यत्र स देशः खलु पैतृकः ॥ २२ ॥
सदोद्वेगकरः कामं किं कर्तव्यः कुलोचितः ।
शैलसागरसान्निध्ये स्थातव्यं सुखमिच्छता ॥ २३ ॥
यत्र वैरिभयं न स्यात्स्थातव्यं तत्र पण्डितैः ।
शेषशय्यां समाश्रित्य हरिः स्वपिति सागरे ॥ २४ ॥
तथैव च भयाद्‌भीतः कैलासे त्रिपुरार्दनः ।
तस्मान्नात्रैव स्थातव्यमस्माभिः शत्रुतापितैः ॥ २५ ॥
द्वारवत्यां गमिष्यामः सहिताः सर्व एव वै ।
कथिता गरुडेनाद्य रम्या द्वारवती पुरी ॥ २६ ॥
रैवताचलसानिध्ये सिन्धुकूले मनोहरा ।
व्यास उवाच
तच्छ्रुत्वा वचनं तथ्यं सर्वे यादवपुङ्गवाः ॥ २७ ॥
गमनाय मतिं चक्रुः सकुटुम्बाः सवाहनाः ।
शकटानि तथोष्ट्राश्च वाम्यश्च महिषास्तथा ॥ २८ ॥
धनपूर्णानि कृत्वा ते निर्ययुर्नगराद्‌बहिः ।
रामकृष्णौ पुरस्कृत्य सर्वे ते सपरिच्छदाः ॥ २९ ॥
अग्रे कृत्वा प्रजाः सर्वाश्चेलुः सर्वे यदूत्तमाः ।
कतिचिद्दिवसैः प्रापुः पुरीं द्वारवतीं किल ॥ ३० ॥
शिल्पिभिः कारयामास जीर्णोद्धारं हि माधवः ।
संस्थाप्य यादवांस्तत्र तावेतौ बलकेशवौ ॥ ३१ ॥
तरसा मथुरामेत्य संस्थितौ निर्जनां पुरीम् ।
तदा तत्रैव सम्प्राप्तो बलवान् यवनाधिपः ॥ ३२ ॥
ज्ञात्वैनमागतं कृष्णो निर्ययौ नगराद्‌बहिः ।
पदातिरग्रे तस्याभूद्यवनस्य जनार्दनः ॥ ३३ ॥
पीताम्बरधरः श्रीमान्प्राहसन्मधुसूदनः ।
तं दृष्ट्वा पुरतो यान्तं कृष्णं कमललोचनम् ॥ ३४ ॥
यवनोऽपि पदातिः सन्पृष्ठतोऽनुगतः खलः ।
प्रसुप्तो यत्र राजर्षिर्मुचुकुन्दो महाबलः ॥ ३५ ॥
प्रययौ भगवांस्तत्र सकालयवनो हरिः ।
तत्रैवान्तर्दधे विष्णुर्मुचुकुन्दं समीक्ष्य च ॥ ३६ ॥
तत्रैव यवनः प्राप्तः सुप्तभूतमपश्यत ।
मत्वा तं वासुदेवं स पादेनाताडयन्नृपम् ॥ ३७ ॥
प्रबुद्धः क्रोधरक्ताक्षस्तं ददाह महाबलः ।
तं दग्ध्वा मुचुकुन्दोऽथ ददर्श कमलेक्षणम् ॥ ३८ ॥
वासुदेवं सुदेवेशं प्रणम्य प्रस्थितो वनम् ।
जगाम द्वारकां कृष्णो बलदेवसमन्वितः ॥ ३९ ॥
उग्रसेनं नृपं कृत्वा विजहार यथारुचि ।
अहरद्‌रुक्मिणी कामं शिशुपालस्वयंवरात् ॥ ४० ॥
राक्षसेन विवाहेन चक्रे दारविधिं हरिः ।
ततो जाम्बवतीं सत्यां मित्रविन्दाञ्च भामिनीम् ॥ ४१ ॥
कालिन्दीं लक्षणां भद्रां तथा नाग्नजितीं शुभाम् ।
पृथक्पृथक्समानीयाप्युपयेमे जनार्दनः ॥ ४२ ॥
अष्टावेव महीपाल पत्‍न्यः परमशोभनाः ।
प्रासूत रुक्मिणी पुत्रं प्रद्युम्नं चारुदर्शनम् ॥ ४३ ॥
जातकर्मादिकं तस्य चकार मधुसूदनः ।
हृतोऽसौ सूतिकागेहाच्छम्बरेण बलीयसा ॥ ४४ ॥
नीतश्च स्वपुरीं बालो मायावत्यै समर्पितः ।
वासुदेवो हृतं दृष्ट्वा पुत्रं शोकसमन्वितः ॥ ४५ ॥
जगाम शरणं देवीं भक्तियुक्तेन चेतसा ।
वृत्रासुरादयो दैत्या लीलयैव यया हताः ॥ ४६ ॥
ततोऽसौ योगमायायाश्चकार परमां स्मृतिम् ।
वचोभिः परमोदारैरक्षरैः स्तवनैः शुभैः ॥ ४७ ॥
श्रीकृष्ण उवाच
मातर्मयातितपसा परितोषिता त्वं
     प्राग्जन्मनि प्रसुमनादिभिरर्चितासि ।
धर्मात्मजेन बदरीवनखण्डमध्ये
     किं विस्मृतो जननि ते त्वयि भक्तिभावः ॥ ४८ ॥
सूतीगृहादपहृतः किमु बालको मे
     केनापि दुष्टमनसाप्यथ कौतुकाद्वा ।
मानापहारकरणाय ममाद्य नूनं
     लज्जा तवाम्ब खलु भक्तजनस्य युक्ता ॥ ४९ ॥
दुर्गो महानतितरां नगरी सुगुप्ता
     तत्रापि मेऽस्ति सदनं किल मध्यभागे ।
अन्तःपुरे च पिहितं ननु सूतिगेहं
     बालो हृतः खलु तथापि ममैव दोषात् ॥ ५० ॥
नाहं गतः परपुरं न च यादवाश्च
     रक्षावतीव नगरी किल वीरवर्यैः ।
माया तवैव जननि प्रकटप्रभावा
     मे बालकः परिहृतः कुहकेन केन ॥ ५१ ॥
नो वेद्म्यहं जननि ते चरितं सुगुप्तं
     को वेद मन्दमतिरल्पविदेव देही ।
क्वासौ गतो मम भटैर्न च वीक्षितो वा
     हर्ताम्बिके जवनिका तव कल्पितेयम् ॥ ५२ ॥
चित्रं न तेऽत्र पुरतो मम मातृगर्भो
     नीतस्त्वयार्धसमये किल माययासौ ।
यं रोहिणी हलधरं सुषुवे प्रसिद्धं
     दूरे स्थिता पतिपरा मिथुनं विनापि ॥ ५३ ॥
सृष्टिं करोषि जगतामनुपालनं च
     नाशं तथैव पुनरप्यनिशं गुणैस्त्वम् ।
को वेद तेऽम्ब चरितं दुरितान्तकारि
     प्रायेण सर्वमखिलं विहितं त्वयैतत् ॥ ५४ ॥
उत्पाद्य पुत्रजननप्रभवं प्रमोदं
     दत्त्वा पुनर्विरहजं किल दुःखभारम् ।
त्वं क्रीडसे सुललितैः खलु तैर्विहारै-
     र्नो चेत्कथं मम सुताप्तिरतिर्वृथा स्यात् ॥ ५५ ॥
मातास्य रोदिति भृशं कुररीव बाला
     दुःखं तनोति मम सन्निधिगा सदैव ।
कष्टं न वेत्सि ललितेऽप्रमितप्रभावे
     मातस्त्वमेव शरणं भवपीडितानाम् ॥ ५६ ॥
सीमा सुखस्य सुतजन्म तदीयनाशो
     दुःखस्य देवि भवने विबुधा वदन्ति ।
तत्किं करोमि जननि प्रथमे प्रनष्टे
     पुत्रे ममाद्य हृदयं स्फुटतीव मातः ॥ ५७ ॥
यज्ञं करोमि तव तुष्टिकरं व्रतं वा
     दैवं च पूजनमथाखिलदुःखहा त्वम् ।
मातः सुतोऽत्र यदि जीवति दर्शयाशु
     त्वं वै क्षमा सकलशोकविनाशनाय ॥ ५८ ॥
व्यास उवाच
एवं स्तुता तदा देवी कृष्णेनाक्लिष्टकर्मणा ।
प्रत्यक्षदर्शना भूत्वा तमुवाच जगद्‌गुरुम् ॥ ५९ ॥
श्रीदेव्युवाच
शोकं मा कुरु देवेश शापोऽयं ते पुरातनः ।
तस्य योगेन पुत्रस्ते शम्बरेण हृतो बलात् ॥ ६० ॥
अतस्ते षोडशे वर्षे हत्वा तं शम्बरं बलात् ।
आगमिष्यति पुत्रस्ते मत्प्रसादान्न संशयः ॥ ६१ ॥
व्यास उवाच
इत्युक्त्वान्तर्दधे देवी चण्डिका चण्डविक्रमा ।
भगवानपि पुत्रस्य शोकं त्यक्त्वाभवत्सुखी ॥ ६२ ॥
इति श्रीमद्देवीभागवते महापुराणेऽष्टादशसाहस्र्यां संहितायां
चतुर्थस्कन्धे देव्या कृष्णशोकापनोदनं नाम चतुर्विंशोऽध्यायः ॥ २४ ॥

कृष्णाचे चरित्र -

प्रातःकाली नंदाच्या घरी पुत्रजन्ममहोत्सव झाल्याची वार्ता कंसाला हेरांच्या मुखांतून समजली. वसुदेवाच्या स्त्रिया, पशु व दासवर्ग हे सर्व त्या कंसाला ठाऊक होते. पूर्वी नारद मुनींनीही ते सर्व कारण त्याला कथन केले होते. "गोकुलामध्ये असलेले नंदादिप गोप, त्यांच्या पत्‍न्या, देवकी, वसुदेव इत्यादि सर्व खरोखर तुझे शत्रु होत." असे नारद म्हणाले होते.

याप्रमाणे नारदवाक्याने त्याला बोध झाला असल्यामुळे हे राजा, तो महापापी व कुलाधम कंस मनामध्ये क्रुद्ध झाला. पुढे तेजस्वी कृष्णाने बक, वत्सासुर, महाबलाढय धेनुक व प्रलंब यांचा वध करून गोवर्धन पर्वत उचलून धरला. हे अद्‌भुत कर्म कानावर येताक्षणी आपले मरण जवळ आले असे त्या कंसाला वाटू लागले. नंतर केशीचा वध झाल्याचे समजल्यावर तो मनामध्ये अतिशय खिन्न झाला. त्या कंसाने धर्मयुगाचे निमित्त करून त्या राम-कृष्णांना सत्वर आणवण्याची तजवीज केली. त्या दुर्बुद्धी व क्रूर कंसाने त्यांना आणण्याकरता अक्रूराला पाठवले.

कंसाच्या आज्ञेत असणारा तो गांधिनीपुत्र अक्रूर त्या उभयता गोपालांना रथात बसवून गोकुलातून मथुरेमध्ये घेऊन आला. तेथे आल्यानंतर त्या उभयता रामकृष्णांनी धनुभंग करून रजक, गज, चाणूर, मुष्टिक, शल व तोशल ह्यांचा वध केला आणि सुरेश्‍वर कृष्णाने कंसाचाही वध केला.

त्याने मातापितरांना करागृहापासून मुक्त व दु:खरहित केले. त्या शत्रुनाशक कृष्णाने ते राज्य उग्रसेनाला दिले. नंतर वसुदेवाने त्या ठिकाणी मौंजीबंधनपूर्वक त्यांचा यथाविधी व्रतबंध केला. उपनयन झाल्यावर ते गुरु सांदीपनीच्या घरी गेले. ते वसुदेवाचे वीर व महाबलाढय पुत्र विद्याभ्यास करून तेथून मथुरेमध्ये परत आले.

त्याकाळी मगधदेशाधिपती जरासंध हा कंसनामक आपल्या जावयाच्या वधाने दु:खित झाला. तो आपले सर्व सैन्य एकत्र करून मथुरानगरीवर चाल करून आला आणि त्याने मधुपुरीमध्ये वास्तव्य करणार्‍या बुद्धीमान कृष्णाशी सतरा वेळा संग्राम केला. पण त्यात जरासंधाचाच पराजय झाला. त्याने कालयवन नावाचा यादवांना भय उत्पन्न करणारा शूर पुरुष मथुरेत पाठवून दिला. तो सर्व म्लेंच्छांचा अधिपती होता.

कालयवन येत असल्याचे ऐकून मधुसूदन कृष्णाने सर्व श्रेष्ठ यादवांना आणि बलरामाला बोलावून आणले. तो म्हणाला, "त्या महाबलाढय जरासंधामुळे पुन: आपणाला भय उत्पन्न झाले आहे. हे यादवहो, आता आपण काय करावे ? अहो, कालयवन तर जवळ येत आहे. आता सैन्य व धन सोडून देऊन आपण प्राणरक्षण करावे. कारण ज्या ठिकाणी सुखाने राहता येते तोच आपला खरोखर पूर्वजांपासून चालत आलेला देश होय.

आपल्या कुलाने वहिवाटलेला जरी हा देश असला तरी सर्वदा भय उत्पन्न करणारा असल्यामुळे ह्याचा आपणाला आता काय उपयोग आहे ? सुखेच्छु पुरुषाने प्रसंग पडल्याने पर्वताच्या अथवा समुद्राच्याही सन्निध वास्तव्य करावे. कारण ज्या ठिकाणी शत्रूचे भय नसेल तेथेच समंजस लोकांनी वास्तव्य केले पाहिजे. फार कशाला ? शेषशय्येचे अवलंब करून हरीसुद्धा सागरामध्ये झोप घेत असतो. त्याचप्रमाणे त्रिपुरनाशक शंकर भयभीत होऊन कैलासावर रहात असतो. शत्रूचा त्रास होत असल्यास आपण येथे राहू नये. आपण सर्व एकत्र जुळून द्वारावती नगरीमध्ये जाऊ. रैवतपर्वतासमीप समुद्रतीरी रम्य व मनोहर द्वारावती नगरी असल्याचे आज मला गरुडाने सांगितले."

हे कृष्णाचे भाषण श्रवण करून सर्व यादवश्रेष्ठांनी कुटुंब व वाहने ह्यांसह जाण्याचे मनामध्ये ठरवले. गाडे, उंट, घोडया व रेडे द्रव्याने भरून व रामकृष्णांना पुढे करून ते सर्व यादव सामानासह नगरातून बाहेर पडले. सर्व प्रजा पुढे घालून ते सर्व श्रेष्ठ यादव पुढे चालू लागले. काही दिवसांनी ते द्वारावतीनगरीमध्ये आले. त्या ठिकाणी कृष्णाने कामगारांकडून त्या नगरीचा जीर्णोद्धार केला. तेथे यादवांना ठेवून ते रामकृष्ण वेगाने निर्जन झालेल्या मथुरा नगरीमध्ये येऊन राहिले. त्याच वेळी बलाढय यवनाधिपती कालयवन तेथे आला.

तो आल्याचे समजताक्षणीच कृष्ण नगराबाहेर आला. पायांनीच तो या यवनापुढे गेला. कमलनयन कृष्ण पुढे धावत असल्याचे अवलोकन करून दुष्ट यवनही पायांनीच त्याच्या मागोमाग धावत गेला. ज्या ठिकाणी महाबलाढय

मुचकुंद राजर्षी निजला होता त्या ठिकाणी भगवान हरी व तो कालयवन हे पोहोचले. मुचकुंदाला निजलेला अवलोकन करताक्षणीच आपला शेला त्याच्या अंगावर टाकून कृष्ण तेथेच गुप्त झाले. नंतर त्या ठिकाणी तो यवन प्राप्त झाला असता निद्रिस्त असलेल्या त्या मुचकुंदाला त्याने अवलोकन केले आणि हाच कृष्ण आहे असे समजून त्या यवनाने त्या मुचकुंद राजाला लत्ताप्रहार केला. तेव्हा तो महाबलाढय मुचुकुंद जागा झाला. क्रोधाने नेत्र लाल करून त्या यवनाला त्याने दग्ध करून टाकले. त्याला दग्ध केल्यानंतर तेथे त्याला कमलनयन कृष्णाचे दर्शन झाले. त्या क्षणीच सुरश्रेष्ठ वासुदेवाला त्याने प्रणाम केला. त्याची आज्ञा घेऊन तो बदरीकाश्रमाकडे निघून गेला.

नंतर बलरामासह कृष्ण द्वारकेला परत आले. उग्रसेनाला राजा करून स्वेच्छेने रुक्मिणीचे हरण करून राक्षसविवाहविधीने हरीने तिचे पाणिग्रहण केले.

जांबुवती, सत्यभामा, मित्रविंदा, कालिंदी, लक्ष्मणभद्रा व पवित्र नाग्नजिती ह्या स्त्रिया वेगवेगळ्या प्रसंगाने प्राप्त करून कृष्णाने त्यांच्याशी विवाह केला. हे भूपाला, परममंगलकारक अशा या आठच पत्‍न्या त्या वेळी कृष्णाला होत्या. त्यापैकी रुक्मिणीला मनोहर मुद्रेने युक्त असा प्रद्युम्ननामक पुत्र झाला. तेव्हा मधुसूदनाने त्याचे जातकर्म केले. अकस्मात् बलाढय शबरासुराने सूतिकागृहातून तो पुत्र हरण केला व आपल्या मायावतीनामक भार्येला अर्पण केला. तेव्हा पुत्र नेल्याचे अवलोकन करून कृष्ण शोक करू लागले. जिच्या लीलेनेच वृत्रासुरादिकांचा वध झाला त्या देवीला भक्तियुक्त अंतःकरणाने ते शरण गेले. त्या योगमायेची त्यांनी अत्यंत उदार शब्द व शुभ स्तोत्रे यांनी युक्त अशा भाषणांनी उत्कृष्ट स्तुती केली.

श्रीकृष्ण म्हणाले, "हे माते, पूर्वजन्मी मी नरनारायणनामक धर्मपुत्र असताना तपश्चर्या करून तुला संतुष्ट केले. बदरिकाश्रमामध्ये पुष्पादिकांनी तुझे अर्चनही केले. परंतु हे जननी, तुझ्या ठिकाणी असलेल्या माझ्या भक्तिभावाचे तुला विस्मरण पडले. हे देवी, सूतिकागृहातून कोणी दुष्ट हेतूने अथवा माझा अभिमान नाहीसा करण्याकरता कौतुकाने माझा बालक आज हरण करून नेला आहे. हे अंबे, खरोखर तुला भक्तजनाची लाज असणे योग्य आहे. ह्या नगरीच्या सभोवती फारच मोठा बंदोबस्त ठेवला आहे. त्यातून या नगरीमध्येही माझे गृह खरोखर मध्यभागी आहे. सूतिकागृह तर फारच अंतःपुरामध्ये आहे. तरीही दुर्दैवामुळे माझ्या बालकाला कोणी तरी हरण करून नेलेच.

मी दुसर्‍या नगरामध्ये गेलो नव्हतो, यादवही बाहेर पडले नव्हते, उत्कृष्ट वीर नगरीचे रक्षण करीत होते, असे असूनही कोणी तरी मायेने माझा बालक हरण करून नेला. हे जननी, तुझे अत्यंत गुप्त असलेले चरित्र मलासुद्धा विदित होत नाही मग दुसरा कोण बरे मंदमती पुरुष ते जाणार आहे ?

देहधारी प्राण्याचे ज्ञान अल्पच असणार. तो बालक हरण करणारा कोठे तरी निघून गेला. माझ्या योद्ध्यांच्या तो दृष्टीस पडला नाही. हे अंबिके, तूच उत्पन्न केलेली ही माया आहे. माझ्या जन्मापूर्वीच मायेच्या योगाने तू माझ्या मातेच्या गर्भाशयातून पुत्र काढून नेलेला आहेस व तोच हलधर म्हणून प्रसिद्ध आहे. पतीपासून दूर असताना पतिव्रता रोहिणीला संभोगावाचूनच पुत्र प्राप्त झाला ? पुत्रजन्माचा आनंद व पुत्रविरहाचे दु:ख मला देऊन तू त्या अत्यंत मनोहर लीलाविहारामध्ये दंग होत आहेस !

अल्पवयी असलेली बालकाची माता रुदन करीत आहे व सर्वदा माझ्या सन्निध असल्यामुळे मला दु:ख देत आहे. हे अंबे, संसारामध्ये पीडलेल्या प्राण्यांचा आश्रय तूच आहेस. पुत्रजन्म व पुत्रनाश अनुक्रमे गृहातील सुखाच्या व दु:खाच्या सीमा होत. पहिला पुत्र नाहीसा झाल्यामुळे हे माते, माझे हृदय आज अतिशय विदीर्ण होत आहे.

यज्ञ, संतोषकारक व्रत अथवा देवपूजा यांपैकी मी आता काय बरे करावे ? सर्व दु:खाचा नाश करणारी तूच आहेस. हे माते, माझा पुत्र जिवंत असेल तर तू मला सत्वर दाखव. माझ्या संपूर्ण शोकाचा नाश करण्यास तूच समर्थ आहेस."

याप्रमाणे पवित्र कर्म करणार्‍या कृष्णाने देवीची स्तुती केली असता ती प्रत्यक्ष प्रकट होऊन त्या जगद्‍गुरूला म्हणाली, "हे सुरेश्वरा, तू शोक करू नको, तुझा हा पूर्वीचा शाप आहे. त्यामुळे शबरासुराने तुझा पुत्र बलात्काराने हरण करून नेला आहे. सोळाव्या वर्षी स्वसामर्थ्याने त्या शबरासुराचा वध करून माझ्या प्रसादाने तुझा पुत्र परत येईल."


अध्याय चोविसावा समाप्त

GO TOP