मागील अध्याय
पुढचा अध्याय


श्रीमद्‌देवीभागवत महापुराण
द्वितीयः स्कन्धः
दशमोऽध्यायः

[ Right click to 'save audio as' for downloading Audio ]

परीक्षिन्मरणम्

सूत उवाच
तस्मिन्नेव दिने नाम्ना तक्षकस्तं नृपोत्तमम् ।
शप्तं ज्ञात्वा गृहात्तूर्णं निःसृतः पुरुषोत्तमः ॥ १ ॥
वृद्धब्राह्मणवेषेण तक्षकः पथि निर्गतः ।
अपश्यत्कश्यपं मार्गे व्रजन्तं नृपतिं प्रति ॥ २ ॥
तमपृच्छत्पन्नगोऽसौ ब्राह्मणं मन्त्रवादिनम् ।
क्व भवांस्त्वरितो याति किञ्च कार्यं चिकीर्षति ॥ ३ ॥
कश्यप उवाच
परीक्षितं नृपश्रेष्ठं तक्षकश्च प्रधक्ष्यति ।
तत्राहं त्वरितो यामि नृपं कर्तुमपज्वरम् ॥ ४ ॥
मन्त्रोऽस्ति मम विप्रेन्द्र विषनाशकरः किल ।
जीवयिष्याम्यहं तं वै जीवितव्येऽधुना किल ॥ ५ ॥
तक्षक उवाच
अहं स पन्नगो ब्रह्मंस्तं धक्ष्यामि महीपतिम् ।
निवर्तस्व न शक्तस्त्वं मया दष्टं चिकित्सितुम् ॥ ६ ॥
कश्यप उवाच
अहं दष्टं त्वया सर्प नृपं शप्तं द्विजेन वै ।
जीवयिष्याम्यसन्देहं कामं मन्त्रबलेन वै ॥ ७ ॥
तक्षक उवाच
यदि त्वं जीवितुं यासि मया दष्टं नृपोत्तमम् ।
मन्त्रशक्तिबलं विप्र दर्शय त्वं ममानघ ॥ ८ ॥
धक्ष्याम्येनं च न्यग्रोधं विषदंष्ट्राभिरद्य वै ।
कश्यप उवाच
जीवयिष्ये त्वया दष्टं दग्धं वा पन्नगोत्तम ॥ ९ ॥
सूत उवाच
अदशत्पन्नगो वृक्षं भस्मसाच्च चकार तम् ।
उवाच कश्यपं भूयो जीवयैनं द्विजोत्तम ॥ १० ॥
दृष्ट्वा भस्मीकृतं वृक्षं पन्नगेन विषाग्निना ।
सर्वं भस्म समाहृत्य कश्यपो वाक्यमब्रवीत् ॥ ११ ॥
पश्य मन्त्रबलं मेऽद्य न्यग्रोधं पन्नगोत्तम ।
जीवयाम्यद्य वृक्षं वै पश्यतस्ते महाविष ॥ १२ ॥
इत्युक्त्वा जलमादाय कश्यपो मन्त्रवित्तमः ।
सिषेच भस्मराशिं तं मन्त्रितेनैव वारिणा ॥ १३ ॥
तद्वारिसेचनाज्जातो न्यग्रोधः पूर्ववच्छुभः ।
विस्मयं तक्षकः प्राप्तो दृष्ट्वा तं जीवितं नगम् ॥ १४ ॥
तमाह कश्यपं नागः किमर्थं ते परिश्रमः ।
सम्पादयामि तं कामं ब्रूहि वाडव वाञ्छितम् ॥ १५ ॥
कश्यप उवाच
वित्तार्थी नृपतिं मत्वा शप्तं पन्नग निःसृतः ।
गृहादहं चोपकर्तुं विद्यया नृपसत्तमम् ॥ १६ ॥
तक्षक उवाच
वित्तं गृहाण विप्रेन्द्र यावदिच्छसि पार्थिवात् ।
ददामि स्वगृहं याहि सकामोऽहं भवाम्यतः ॥ १७ ॥
सूत उवाच
तच्छ्रुत्वा वचनं तस्य कश्यपः परमार्थवित् ।
चिन्तयामास मनसा किं करोमि पुनः पुनः ॥ १८ ॥
धनं गहीत्वा स्वगृहं प्रयामि यद्यहं पुनः ।
भविष्यति न मे कीर्तिर्लोके लोभसमाश्रयात् ॥ १९ ॥
जीवितेऽथ नृपश्रेष्ठे कीर्तिः स्यादचला मम ।
धनप्राप्तिश्च बहुधा भवेत्पुण्यं च जीवनात् ॥ २० ॥
रक्षणीयं यशः कामं धिग्धनं यशसा विना ।
सर्वस्वं रघुणा पूर्वं दत्तं विप्राय कीर्तये ॥ २१ ॥
हरिश्चन्द्रेण कर्णेन कीर्त्यर्थं बहुविस्तरम् ।
उपेक्षेयं कथं भूपं दह्यमानं विषाग्निना ॥ २२ ॥
जीवितेऽद्य मया राज्ञि सुखं सर्वजनस्य च ।
अराजके प्रजानाशो भविता नात्र संशयः ॥ २३ ॥
प्रजानाशस्य पापं मे भविष्यति मृते नृपे ।
अपकीर्तिश्च लोकेषु धनलोभाद्‌भविष्यति ॥ २४ ॥
इति सञ्चिन्त्य मनसा ध्यानं कृत्वा स कश्यपः ।
गतायुषं च नृपतिं ज्ञातवाम्बुद्धिमत्तरः ॥ २५ ॥
आसन्नमृत्युं राजानं ज्ञात्वा ध्यानेन कश्यपः ।
गृहं ययौ स धर्मात्मा धनमादाय तक्षकात् ॥ २६ ॥
निवर्त्य कश्यपं सर्पः सप्तमे दिवसे नृपम् ।
हन्तुकामो जगामाशु नगरं नागसाह्वयम् ॥ २७ ॥
शुश्राव नगरस्यान्ते प्रासादस्थं परीक्षितम् ।
मणिमन्त्रौषधैः कामं रक्ष्यमाणमतन्द्रितम् ॥ २८ ॥
चिन्ताविष्टस्तदा नागो विप्रशापभयाकुलः ।
चिन्तयामास योगेन प्रविशेयं गृहं कथम् ॥ २९ ॥
वञ्जयामि कथं चैनं राजानं पापकारिणम् ।
विप्रशापाद्धतं मूढं विप्रपीडाकरं शठम् ॥ ३० ॥
पाण्डवानां कुले जातः कोऽपि नैतादृशो भवेत् ।
तापसस्य गले येन मृतः सर्पो निवेशितः ॥ ३१ ॥
कृत्वा विगर्हितं कर्म जानन्कालगतिं नृपः ।
रक्षकान्भवने कृत्वा प्रासादमभिगम्य च ॥ ३२ ॥
मृत्युं वञ्चयते राजा वर्ततेऽद्य निराकुलः ।
तं कथं धक्षयिष्यामि विप्रवाक्येन चोदितः ॥ ३३ ॥
न जानाति च मन्दात्मा मरणं ह्यनिवर्तनम् ।
तेनासौ रक्षकान्स्थाप्य सौधारूढोऽद्य मोदते ॥ ३४ ॥
यदि वै विहितो मृत्युर्दैवेनामिततेजसा ।
स कथं परिवर्तेत कृतैर्यत्‍नैस्तु कोटिभिः ॥ ३५ ॥
पाण्डवस्य च दायादो जानन्मृत्युं गतं नृपः ।
जीवने मतिमास्थाय स्थितः स्थाने निराकुलः ॥ ३६ ॥
दानपुण्यादिकं राजा कर्तुमर्हति सर्वथा ।
धर्मेण हन्यते व्याधिर्येनायुः शाश्वतं भवेत् ॥ ३७ ॥
नोचेन्मृत्युविधिं कृत्वा स्नानदानादिकाः क्रियाः ।
मरणं स्वर्गलोकाय नरकायान्यथा भवेतू ॥ ३८ ॥
द्विजपीडाकृतं पापं पृथग्वास्य च भूपतेः ।
विप्रशापस्तथा घोर आसन्ने मरणे किल ॥ ३९ ॥
न कोऽपि ब्राह्मणः पार्श्वे य एनं प्रतिबोधयेत् ।
वेधसा विहितो मृत्युरनिवार्यस्तु सर्वथा ॥ ४० ॥
इति सञ्चिन्त्य सर्पोऽसौ स्वान्नागान्निकटे स्थितान् ।
कृत्वा तापसवेषांस्तान्प्राहिणोत्सुभुजङ्गमान् ॥ ४१ ॥
फलमूलादिकं गृह्य राज्ञे नागोऽथ तक्षकः ।
स्वयं च कीटरूपेण फलमध्ये ससार ह ॥ ४२ ॥
निर्गतास्ते तदा नागाः फलान्यादाय सत्वराः ।
ते राजभवनं प्राप्य स्थिताः प्रासादसन्निधौ ॥ ४३ ॥
रक्षकास्तापसान्दृष्ट्वा पप्रच्छुस्तच्चिकीर्षितम् ।
ऊचुस्ते भूपतिं द्रष्टुं प्राप्ताः स्मोऽद्य तपोवनात् ॥ ४४ ॥
अभिमन्युसुतं वीरं कुलार्कं चारुदर्शनम् ।
परिवर्धयितुं प्राप्ता मन्त्रैराथर्वणैस्तथा ॥ ४५ ॥
निवेदयध्वं राजानं दर्शनार्थागतान्मुनीन् ।
कृत्वाभिषेकान्यास्यामो दत्त्वा मिष्टफलानिच ॥ ४६ ॥
भारतानां कुले वापि न दृष्टा द्वाररक्षकाः ।
न श्रुतं तापसानां तु राज्ञोऽसन्दर्शनं किल ॥ ४७ ॥
आरोहामो वयं तत्र यत्र राजा परीक्षितः ।
आशीर्भिर्वर्धयित्वैनं दत्ताज्ञाः प्रव्रजामहे ॥ ४८ ॥

सूत उवाच
इत्याकर्ण्य वचस्तेषां तापसानां तु रक्षकाः ।
प्रत्यूचुस्तान् द्विजान्मत्वा निदेशं भूपतेर्यथा ॥ ४९ ॥
नाद्य वो दर्शनं विप्रा राज्ञः स्यादिति नो मतिः ।
श्वः सर्वतापसैरत्र त्वागन्तव्यं नृपालये ॥ ५० ॥
अनारोहस्तु प्रासादो विप्राणां मुनिसत्तमाः ।
विप्रशापभयाद्‌राज्ञा विहितोऽस्ति न संशयः ॥ ५१ ॥
तदोचुस्तानथो विप्राः फलमूलजलानि च ।
विप्राशिषश्च राज्ञेऽथ ग्राहयन्तु सुरक्षकाः ॥ ५२ ॥
ते गत्वा नृपतिं प्रोचुस्तापसानागताञ्जनाः ।
राजोवाचानयध्वं वै फलमूलादिकं च यत् ॥ ५३ ॥
पृच्छध्वं तापसान्कार्यं प्रातरागमनं पुनः ।
प्रणामं कथयध्वं मे नाद्य सन्दर्शनं मम ॥ ५४ ॥
ते गत्वाथ समादाय फलमूलादिकं च यत् ।
राज्ञे समर्पयामासुर्बहुमानपुरःसरम् ॥ ५५ ॥
गतेषु तेषु नागेषु विप्रवेषावृतेषु च ।
फलान्यादाय राजासौ सचिवानिदमब्रवीत् ॥ ५६ ॥
सुहृदो भक्षयन्त्वद्य फलान्येतानि सर्वशः ।
अद्म्यहं चैकमेतद्वै फलं विप्रार्पितं महत् ॥ ५७ ॥
इत्युक्त्वा तत्फलं दत्त्वा सुहृद्‌भ्यश्चोत्तरासुतः ।
करे कृत्वा फलं पक्वं ददार नृपतिः स्वयम् ॥ ५८ ॥
विदारितं फलं राज्ञा तत्र कृमिरभूदणुः ।
स कृष्णनयनस्ताम्रो दृष्टो भूपतिना स्वयम् ॥ ५९ ॥
तं दृष्ट्वा नृपतिः प्राह सचिवान्विस्मितानथ ।
अस्तमभ्येति सविता विषादद्य न मे भयम् ॥ ६० ॥
अङ्गीकरोमि तं शापं कृमिको मां दशत्वयम् ।
एवमुक्त्वा स राजेन्द्रो ग्रीवायां संन्यवेशयत् ॥ ६१ ॥
अस्तं याते दिवानाथे धृतः कण्ठेऽथ कीटकः ।
तक्षकस्तु तदा जातः कालरूपी भयानकः ॥ ६२ ॥
राजा संवेष्टितस्तेन दष्टश्चापि महीपतिः ।
मन्त्रिणो विस्मयं प्राप्ता रुरुदुर्भृशदुःखिताः ॥ ६३ ॥
घोररूपमहिं वीक्ष्य दुद्रुवुस्ते भयार्दिताः ।
चुक्रुशू रक्षकाः सर्वे हाहाकारो महानभूत् ॥ ६४ ॥
वेष्टितो भोगिभोगेन विनष्टबहुपौरुषः ।
नोवाच नृपतिः किञ्चिन्न चचालोत्तरासुतः ॥ ६५ ॥
उत्थिताग्निशिखा घोरा विषजा तक्षकाननात् ।
प्रजज्वाल नृपं त्वाशु गतप्राणं चकार ह ॥ ६६ ॥
हत्वाशु जीवितं राज्ञस्तक्षको गगने गतः ।
जगद्दग्धं तु कुर्वाणं ददृशुस्तं जना इह ॥ ६७ ॥
स पपात गतप्राणो राजा दग्ध इव द्रुमः ।
चुकुशुश्च जनाः सर्वे मृतं दृष्ट्वा नराधिपम् ॥ ६८ ॥
इति श्रीमद्देवीभागवते महापुराणेऽष्टादशसाहस्र्यां संहितायां ॥
द्वितीयस्कन्धे परीक्षिन्मरणं नाम दशमोऽध्यायः ॥ १० ॥

राजा परीक्षितीचा मृत्यू -

त्याचवेळी तक्षक नावाचा श्रेष्ठ नाग, राजाला शाप झाल्याचे ऐकून घरातून वेगाने बाहेर पडला. वृद्ध ब्राह्मणाचा वेष घेऊन राजाकडे जात असता, वाटेत त्याची व कश्यपची भेट झाली. तक्षकाने वेगाने चाललेल्या कश्यपला विचारले, "आपण कोणीकडे व कशासाठी जात आहात ?"

"मी शाप झालेल्या नृपश्रेष्ठ परीक्षिताकडे जात आहे. तक्षकाने त्याला दग्ध केल्यावर मी निश्चितपणे माझ्या मंत्र सामर्थ्याने त्याला जिवंत करणार आहे." कश्यप म्हणाला.

"हे ब्राह्मणा, मी भुजंग असून, मी राजाला दग्ध करणार. माझ्या विषावर उपाय करण्यास तू असमर्थ आहेस मागे फिर." तक्षक म्हणाला.

"हे सर्वश्रेष्ठा, तू विषाने राजाला दग्ध केलेस, तरी मी निश्चित त्याला पुनरपि जीवन देईन."

कश्यप उतरला, "असे आहे तर दाखव तुझे मंत्रसामर्थ्य. तू नृपश्रेष्ठाला जिवंत कसा करणार ? मी आता या वटवृक्षाला माझ्या विषारी दाढांनी भस्म करुन टाकतो." भुजंग म्हणाला,

कश्यप म्हणाला, "तू दग्ध केलेल्या अथवा दंश केलेल्याला, मी निश्चित जिवंत करीन."

तक्षकाने वृक्षाला दंश करुन भस्म केले. "हे द्विजा, कर या वृक्षाला सजीव." तक्षक कश्यपाला म्हणाला. विषाग्नीने भस्म झालेल्या वृक्षाचे सर्व भस्म एकत्र करुन कश्य्प म्हणाला, "पहा माझे मंत्रसामर्थ्य, तुझ्यासमक्ष हा वृक्ष मी सजीव करीन."

कश्यपाने हातातले उदक मंत्र म्हणून त्या भस्मावर शिंपडताच तो शुभ वृक्ष पुन: सजीव झाला. ते पाहताच तक्षक विस्मयचकित झाला. तो कश्यपाला म्हणाला, "आपण राजाकडे जाण्याचे श्रम का घेत आहात ? आपला उद्देश मला सांगा मी आपली इच्छा पूर्ण करीन.

कश्यप म्हणाला,"हे सर्वश्रेष्ठा, केवळ द्रव्याची इच्छा धरुन मी राजाकडे जात आहे. शापभ्रष्ट राजावर, विद्येच्या बळाने उपकार करण्यासाठी मी जात आहे."

तक्षक म्हणाला, "आपणाला राजाकडून जेवढे द्रव्य हवे, तेवढे मी आपणाला देतो. आपण परत जा. म्हणजे माझी इच्छा पूर्ण होईल."

हे ऐकून महापंडित कश्यप विचार करु लागला. आता काय करावे? हे धन घेऊन जरी घराकडे परत गेलो, तरी लोभिष्ठ म्हणून माझी अपकीर्ती होणार. पण नृपश्रेष्ठास जिवंत केल्यास माझी चिरकीर्ती होईल व भरपूर द्रव्य मिळून पुण्यही लागेल. कीर्तीसाठीच पूर्वी रघुराजाने आपले सर्वस्व ब्राह्मणांना अर्पण केले. राजा हरिश्चंद्र, कर्ण यांनी देखील कीर्तीकरता महत्कार्ये केली. शिवाय राजाला जिवंत केल्यास प्रजा सुखी होईल. पण राजाच्या पश्चात अराजक माजून प्रजेचा नाश होईल व ते मोठे पातक मला लागेल. धन लोभाने अपकीर्ती होईलच."

कश्यपाने मनात खूप विचार केला व त्याचे ध्यान करुन राजाचे आयुष्य खरोखरच संपले आहे, हे आपल्या विद्येच्या बळावर ओळखले आणि तक्षकाकडून विपुल धन घेऊन तो स्वगृही परतला.

कश्यप परतल्यावर राजाच्या सातव्या दिवशी वध करण्यासाठी तो त्वरेने निघाला व हस्तिनापूररला आला. तेथे नगरासमीप वाड्यात बंदोबस्ताने परीक्षिती राजा राहिला आहे असे तक्षकाला समजले. तेथे मणी, मंत्रज्ञ ब्राह्मण आहेत हे त्याला समजताच तो चिंतामग्न झाला.

आपणाला राजवाड्यात कसा प्रवेश मिळणार, या चिंतेने व्याकूळ झाला. ह्या पापी म्हणून विप्रशापाने ग्रस्त झालेल्या राजाला मी कोणत्या मार्गाने फसवावे ? असा तो विचार करु लागला. तो स्वत:शी म्हणाला,"विप्राच्या गळ्यात सर्प बांधण्याचे पाप करणारा पांडव कुळात याच्याशिवाय कोणीही जन्माला येणार नाही. अत्यंत निंद्य कृत्य करुनही त्याने स्वत:साठी रक्षक ठेवले आहेत व प्रासादावर उच्च भागी राहून हा राजा प्रत्यक्ष मृत्यूला फसवीत आहे.. विप्रवचनाने मी बद्ध आहे. मी राजाला आता कसा दग्ध करु? मरणावर इलाज नाही, हे न समजल्यामुळे हा राजा रक्षकाची योजना करुन आनंदाने तेथे राहात आहे. पण महा तेजस्वी दैवाने जर याचा मृत्यू योजिला असेल तर कोट्यावधी प्रयत्न करुनही तो टळणार नाही. पांडवकुलउत्पन्न हा राजा मृत्यूच्या जबड्यात सापडूनही जीवनाची आशा धरुन सुरक्षित ठिकाणी राहिला आहे."

धर्मामुळे व्याधीचा परिहार होतो. याकल्पनेने त्याने खूप दानधर्म केला आहे. वास्तविक स्वर्ग प्राप्तीसाठी मृत्यूची वाट पाहात बसणेच त्याला योग्य आहे. कारण सर्व कर्मावाचून राहून नरकाचे साधन होते, पण काहीही न करता मी मृत्यूला जिंकले आहे, अशी त्याची समजूत झालेली दिसते. त्याचा मृत्यू जवळ आल्यानेच त्याने ब्राह्मणाला पीडा देण्याचे पातक केले व शापभ्रष्ट झाला. पण मूर्ख राजाला हे कळत नाही. राजाला अशा प्रकारचा उपदेश देणारा ब्राह्मणही तेथे नाही. त्याअर्थी विध्यात्याने योजलेल्या मृत्यू टळणे शक्य नाही, हेच खरे. असा विचार करुन तक्षकाने काही नागांना तपस्व्यांचे रुप देऊन त्यांचेबरोबर उत्तमोत्तम फळे देऊन राजाकडे पाठविले. स्वत: तक्षक एका लहानशा किटकाचे रुप घेऊन एका फळात शिरला. ती फळे घेऊन नाग तपस्वी रुपाने नवीन प्रासादाजवळ आले.

तपस्व्यांना पाहून रक्षकानी येण्याचे कारण विचारताच ते नाग म्हणाले, "आम्ही तपस्वी असून राजाच्या दर्शनासाठी तपोवनातून आलो आहोत. पांडवकुलातील सूर्याप्रमाणे तेजस्वी असलेल्या त्या अभिमन्यू पुत्राला, आथर्वण मंत्रानी आशिर्वाद देण्यासाठी आम्ही आलो आहोत. म्हणून मुनी दर्शनासाठी आले आहेत व मिष्ट फळे राजाला अर्पण करुन व अभिषेक करुन परत जाणार आहोत; हे राजाला सांग. भारतकुलात राजाला कधीही रक्षकांची आवश्य्कता लागली नाही. राजाचे दर्शन होत नाही, असे आम्ही पूर्वी कधी ऐकले नाही. तेव्हा परीक्षिती राजाकडे जाऊन त्याला आशीर्वाद देऊन आम्ही परत जाणार आहोत."

तपस्व्यांचे भाषण ऐकून रक्षक राजाकडे गेले व परत येऊन म्हणाले, "हे तपस्वी जनहो, आज राजाचे दर्शन तुम्हाला होणार नाही. उद्या सर्व तपस्व्यांनी या राजवाड्यात यावे. विप्रशापाच्या भीतीने सर्व ब्राह्मणांनाही राजवाड्यात जाण्यास बंधन आहे." ते विप्र म्हणाले, "ठिक तर ही फळे व आशीर्वाद रक्षकांनी राजाला पोहोचवावेत. हे ऐकून रक्ष पुन: राजाकडे गेले. राजा म्हणाला,"फळे वगैरे तुम्ही घेऊन या व उद्या पुन: अवश्य येण्यास तपस्व्यांना सांगा आज मी भेटणार नाही."

राजाचा निरोप घेऊन रक्षकांनी तपस्व्यांकडून फळेमुळे यांचा स्वीकार करुन राजाला अर्पण केली. नंतर ब्राह्मणाचे रुपधारी नाग निघून गेले, राजा तेथील मंत्र्यांना म्हणाला, "सुह्र्दांनी दिलेली सर्व फळे आपण भक्षण करावी. मी यातील हे एक मोठे फळ भक्षण करतो." असे म्हणून त्या उत्तरापुत्राने सर्व फळे मंत्र्यांना अर्पण करुन एक फळ स्वत:साठी घेऊन फोडले. तोच त्यातून लालवर्णाची व काळ्या डोळ्याची आळी बाहेर आली. ती पाहताच आश्चर्यचकित होऊन तो मंत्र्यांना म्हणाला, "सूर्य आस्ताला चालला आहे. आजवर मला विषामुळे भय प्राप्त झाले नाही. म्हणून मी शापाचा स्वीकार करतो हा कृमी मला दंश करो." असे म्हणून राजेंद्राने ती आळी आपल्या मानेवर ठेवली. सूर्य आस्ताला जाताच आळीने आपले पूर्वरुप धारण केले. त्या तक्षकाने भूपती परीक्षिताला वेढले व दंश केला. सर्व मंत्री विस्मयचकित होऊन रोदन करु लागले व तो भयंकर सर्प पाहून भीतीने पळू लागले. सर्व रक्षकही आक्रोश करु लागले. सर्वत्र हाहा:कार उडाला. तक्षकाने राजाला संपूर्ण वेढल्यामुळे त्याला बोलताही येईना. त्याची हालचाल बंद झाली.

तक्षकाच्या मुखांतून भयंकर विषारी अग्निज्वाला बाहेर पडली व तिने राजाला दग्ध करुन टाकले. राजाचा प्राण घेऊन तक्षक आकाश मार्गाने निघून गेला. एखाद्या प्रचंड वृक्षाप्रमाणे राजा दग्ध होऊन कोसळला. राजा मृत्यू पावताच सर्व प्रजा आक्रोश करु लागली.


अध्याय दहावा समाप्त

GO TOP