श्रीमद्‌देवीभागवत महापुराण
प्रथमः स्कन्धः
प्रथमोऽध्यायः

शौनक म्हणतात, "सुता, सर्व पुराणासंहितांचे तू चांगले अध्ययन केले आहेस. व्यास मुनींनी सर्व अठरा पुराणे रहस्यासह सांगितली, ती तू समजून घेतली आहेस. आमचा योगायोग चांगला म्हणून तू त्या दिव्य क्षेत्राला आला आहेस. हे मुनी पुराण ऐकण्याकरता उत्सुक आहेत. तेव्हा तू आम्हाला ब्रह्म कथन करणारे पुराण सांग. ज्याप्रमाणे रुचकर अन्नाने जिभेला आनंद मिळतो, त्याप्रमाणे शुभ पुरुषांच्या भाषणाने कानांना सुख वाटत असते. कान नसलेले भुजंगही गोड आवाजाने मोहित होतात, मग पुराणे श्रवण न करणारे बधिरच आहेत असे समजा पाहिजे तर. आम्ही सर्व कलीच्या भीतीने व्याकूळ होऊन या नैमिषारण्यात आलो आहोत. येथे काही काम नाही. कोणत्यातरी उपायाने काळ घालवावाच लागतो, पण मूर्खाचा काळ व्यसनात जातो आणि शाहण्यांचा काळ शास्त्रचिंतनात जातो. सर्व शास्त्रे ही विचित्र आणि नाना प्रकारची असून ती वितंडवादांनी युक्त असतात. त्यामुळे ती गर्व आणि क्रोध उत्पन्न करणारी आहेत. पुराणे ही तीन प्रकारची आहेत. ही सर्व शास्त्रे आणि पुराणे अनेक प्रकारच्या अर्थवादांनी भरलेली असून हेतूपूर्ण आहेत. त्यात वेदांत हा सात्विक, मिमांसा हा राजस होय. आणि हेतुवादाचा पगडा असलेले न्यायशास्त्र हे तामस होय.

त्याचप्रमाणे पुराणेही निर्गुणात्मक असून पाच लक्षणांनी युक्त अशी असतात. या पुराणापैकी पाचवे भागवतपुराण वेदाला मान्य असलेले आणि पुण्यकारक असून सर्व लक्षणांनी युक्त आहे. हे पवित्र भागवत, सूता, तू पूर्वी सांगितले आहेस. पण हे अदभूत आणि मुक्तिपुराण तू संक्षिप्त सांगितले आहेस, ते आता आम्हांला सविस्तर सांग. आम्ही सर्व ते ऐकायला उत्सुक आहोत.

धर्मज्ञ सूता, तू व्यासांनी सांगितलेली पुराण संहिता चांगली जाणतोस. ज्याप्रमाणे कितीही अमृत प्याले तरी देव तृप्त होत नाहीत, त्याप्रमाणे तुझ्याकडून इतर सर्व पुराणे ऐकली तरी आमची तृप्ती होत नाही. भागवतरुपी अमृतसेवन करणारे मुक्त होतात. पण आमृतपान करणारे देव कधीही मुक्त होत नाहीत. स्वर्गात अमृतपानाचा अधिकार देणारे हजारो यज्ञ आम्ही मनापासून केले आहेत, पण पुण्य संपले की मनुष्य पुन्हा स्वर्गातून खाली येतो आणि त्याचे संसारचक्रातले भ्रमण कायमच राहते, म्हणजे या कालचक्रात ज्ञानाशिवाय मुक्ती कधीही मिळणार नाही. म्हणून सर्व रसांनी युक्त, मुक्तिप्रद, पुण्यकारक आणि मुमुक्षूनां प्रिय असलेले गुह्य आणि पवित्र भागवतपुराण तू आम्हाला सांग."