समश्लोकी श्रीमद्भागवत महापुराण
स्कंध १२ वा - अध्याय ९ वा
मार्कंडेयाला मायादर्शन -
सूत सांगतात -
( अनुष्टुप् )
स्तविता हगवंताते बुद्धिमान् ऋषिने असे ।
नर नारायणो प्रीय हर्षोनी बोलले तयां ॥ १ ॥
भगवान नारायण म्हणाले -
अहो ब्रह्मर्षि सन्मान्य तुमचे तप ध्यान नी ।
स्वाध्याय संयमे माझी भक्ति ती सिद्ध जाहली ॥ २ ॥
ब्रह्मचर्यव्रते तुम्हा पसन्न जाहलो अम्ही ।
मागणे वर तो देतो कल्याण तुमचे असो ॥ ३ ॥
मार्कंडेय मुनि म्हणाले -
जय हो देवदेवेशा भक्तांचे भय हारिता ।
पाहता तुमच्या पाया धन्य मी पूर्ण जाहलो ॥ ४ ॥
ब्रह्माशंकर आदि ते एकाग्रे योग साधुनी ।
दर्शने तृप्त ते होती तेरूप मज दाविले ॥ ५ ॥
तरीही पद्मपत्राक्षा आज्ञा मानोनि मागतो ।
माया ती इच्छितो पाहू ब्रह्मादी भ्रमती जयी ॥ ६ ॥
सूतजी सांगतात -
पूजोनी भगवम्ताला मागता वर हा असा ।
हासोनी वदुनी ठीक पातले बद्रिकाश्रमी ॥ ७ ॥
पाहती मुनि ती वात विश्वाते पूजिती मनीं ।
चंद्रमा सूर्य अग्नी नी पंचभूतासही तसे ॥ ८ ॥
प्रेमाचा पूर तो येई कधी ते पोहती तयीं ।
आठवे न कधी त्यांना पूजिणे भगवान् कसा ॥ ९ ॥
एकदा सांध्य वेळेला पुश्पभद्रा तटास ते ।
तन्मयी द्विज तै होता वारा तो सुटला बहू ॥ १० ॥
( इंद्रवज्रा )
वार्यात मोठ्या भयभीत नादे
विक्राळ आले ढग ते भरोनी ।
कडाडल्या त्याहि विजा नभात
आखा परी त्या पदल्याहि धारा ॥ ११ ॥
न एवढेची दिसला समुद्र
गिळोनि आला पृथिवीस सार्या ।
प्रचंड लाटा भवरे ब्यान
नी नक्र त्याशी उसळोनि आले ॥ १२ ॥
पाणीच पाणी दिसले तसे ते
न राहि पृथ्वी बुडलाहि स्वर्ग ।
वारा विजेने भयभीत विश्व
नी सर्व प्राणी बुडले तयात ।
पानीच पाणी बघुनी उदास
सवेचि झाले भयभीत विप्र ॥ १३ ॥
वेगात वारा सुटला तदा नी
वृष्टीत आली भरती समुद्रा ।
नी पाहती की द्विप पर्वते नी
पृथ्वी तया माजिहि ती बुडाली ॥ १४ ॥
नक्षत्र तारे बुडल्या दिशाही
नी ते स्वता एकचे वाचले की ।
वेड्या नि अंधापरि धावले तै
ते वाचवाया अपुलेच प्राण ॥ १५ ॥
भाकूळले ते मग भूक तृष्णे
तोडावया धावति नक्र अंगा ।
वारा कधी त्या ढकलीत लाता
अज्ञान दाटे स्मृति ना उरे ती ॥ १६ ॥
( अनुष्टुप् )
भोवर्यात कधी गेले वेगे लातात ही तसे ।
भांडती जलजंतू तै शिकार हेच होत की ॥ १७ ॥
कधी शोक कधी मोह कधी दुःख सुखो भय ।
मरती कधी ते त्यांना रोगाने ग्रासिले असे ॥ १८ ॥
विष्णुच्या मोह मायेने पडले चक्रि या अशा ।
करोडो वर्ष ते गेले जळाच्या प्रलयात त्या ॥ १९ ॥
जळात भ्रमता ऐसे दिसला वटवृक्ष तो ।
शोभली तै फळे लाल पानीं त्या हिरव्या अशा ॥ २० ॥
वृक्षी ईशान्यिसी फांदी द्रोणाच्या परि पान तै ।
प्रकाशमान ची बाळ अंधार तेथ तो नसे ॥ २१ ॥
सावळा रंग तो त्याचा सौंदर्य मुखि शोभले ।
शंखाच्या परि ती मान भुवया नाक सुंदर ॥ २२ ॥
कुरुळे केस ते छान हलती श्वास घेइ तै ।
डाळिंबपुष्प ते कर्णीं ओथ ते पोवळ्या परी ॥ २३ ॥
नेत्रात लालिमा चान गंभीर नाभि त्याजला ।
अश्वत्थपूर्ण जै पोट श्वासाने नाभि ती हले ॥ २४ ॥
अंगठ्या सान बोटात दो हाते एक पाय तो ।
धरोनी अंगठा चोखी मुनी विस्मित जाहले ॥ २५ ॥
( इंद्रवज्रा )
पाहिनि गेला श्रम सर्व त्यांचा
त्या दिव्य बाळ बघता मुनीचा ।
रोमांचले सर्वचि अंग त्यांचे
पुसावया ते शिशुपासि आले ॥ २६ ॥
येती न येती जवळी तयाच्या
तो श्वासि त्याच्या तइ आत गेले ।
सृष्टी तिथे पाहिलि सर्व त्यांनी
जसी तसी ती प्रलयाहि आधी ॥ २७ ॥
खं अंतरिक्षो अन ज्योति सर्व
द्वीपो गिरि वर्ष नि देवता नी ।
नद्या पुरे गाव नि दैत्य खाने
वर्णाश्रमो नी व्यवहार सारा ॥ २८ ॥
ती प्राणि देहो अन काल तैसा
जै पूर्वि होते तइ सर्व झाले ।
व्यव्हारसंपन्नचि सर्व जीव
न विश्व तेथे परि भास सत्य ॥ २९ ॥
हिमालयो पुष्पनदीहि भद्रा
निजाश्रमोनी मुनि सर्व तेथे ।
प्रत्यक्ष ऐसे बगह्ता शिशूच्या
उछ्वास योगे प्रलयात आले ॥ ३० ॥
नी पाहती ते वटवृक्ष तैसा
पानावरी तो शिशु झोपलेला ।
प्रेमामृताच्या परिपूर्ण हास्ये
पाही मुनीसी स्वय नेत्रि बाळ ॥ ३१ ॥
( अनुष्टुप् )
क्रीडता पाहिला बाळ हृदयीं जो विराजला ।
श्रमे आलिंगिण्या त्याला पुढती पातले मुनी ॥ ३२ ॥
योग नी योगियांचेही स्वामी ते हृदयात की ।
मार्कडेय तिथे जाता गुप्त ते बाळ जाहले ।
अभाग्याचा जसा काळ निष्फळे सरतो तसा ॥ ३३ ॥
अंतर्ध्यान शिशू होता न वृक्ष प्रलयो तसा ।
आश्रमी बैसले ठीक जसे पूर्वी तसेच की ॥ ३४ ॥
॥ इति श्रीमद्भागवती महापुराणी पारमहंसी संहिता ।
विष्णुदास वसिष्ठ समश्लोकी मराठी रूपांतर नववा अध्याय हा ॥
॥ पहिला अध्याय हा ॥ १२ ॥ ९ ॥ हरिः ॐ तत्सत् श्री कृष्णार्पणमस्तु ॥
GO TOP
| 