॥ श्रीकृष्णदयार्णवकृत ॥
॥ हरिवरदा ॥
॥ अध्याय पहिला ॥
श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीकृष्णदयार्णवसद्गुरुवे नमः ॥
तदेव लग्नं सुदिनं तदेव ताराबलं चंद्रबलं तदेव ।
विद्याबलं दैवबलं तदेव लक्ष्मीपते तेदुङ्घियुगं स्मरामि ॥ १ ॥
जन्माद्यस्य यतोऽन्वयादितरतः चार्थेष्वभिज्ञः स्वराट् ।
तेने ब्रह्म हृदा य आदिकवये मुह्यन्ति यत् सूरयः ।
तेजोवारिमृदां यथा विनिमयो यत्र त्रिसर्गोऽमृषा ।
धाम्ना स्वेन सदा निरस्तकुहकं सत्यं परं धीमहि ॥ २ ॥
हरिं विधिं नारदं च दत्तात्रेयं जनार्दनम् ।
एकनाथं चिदानंदं स्वानंदानंदनवर्धनम् ।
गोविंदं सद्गुरुं वन्दे श्रीमत्कृष्णदयार्णकवम् ॥ ३ ॥
त्रिकालमेककालं वा ये पठन्ति परंपराम् ।
तेषां विघ्नानि नश्यन्ति सिद्धिं विन्दन्ति शाश्वतीम् ॥ ४ ॥
श्रीमत्सच्चिदानंदघन - । स्वरूपी विरूनि भेदभान ।
अनुभव नुरे अनुभवित्यावीण । अभिन्न नमन एकत्वीं ॥ १ ॥
जेथवरी सत्पदें सत्ता प्रकाशे । चित्पदे चैतन्य विलसे ।
आनंदपदे सुखं उल्हासे । तेथ तेथ मी नमीं ॥ २ ॥
वाच्य अभेदपदीं भेद । तैसाचि नमनानुवाद ।
गणेश सरस्वती गोविंद । सद्गुरु वरद वंदिला ॥ ३ ॥
पदत्रयाचा एकगण । वस्तु तेथे जे अभिन्न ।
तोचि गणेश अभिवंदून । मंगलाचरण ग्रंथार्था ॥ ४ ॥
मूलाधारी ज्याचे स्थान । ग्रंथाधारीं त्या वंदन ।
स्थूलादि जें महाकारण । चतुर्दल भुवन जयाचें ॥ ५ ॥
औट मात्रा औट पीठें । जयाची अधिष्ठाने प्रगटें ।
सृजनकालीं लखलखाटे । आरक्त रंगी राजस ॥ ६ ॥
मुख्य काळाचे जन्मस्थान । तो शककालमूषक गहन ।
तयावरी सदा आरोहण । गमनागमन न चळतां ॥ ७ ॥
माया अविद्या दोन्ही शक्ति । दोन्हीं भागी सहज स्थिति ।
सिद्धिबुद्धि मिरवताति । अगुणगुणी लावण्यें ॥ ८ ॥
सिद्धिपुत्र लक्ष स्वयें । बुद्धिपुत्र लोभ होय ।
दोन्ही ठायीं आनंदमय । यथाधिकारें तव सत्ता ॥ ९ ॥
गजपंकज उपमा वदनीं । चार सहा कां सहस्रपाणी ।
नाना आयुधांचिया श्रेणी । हे अवतारगणीं गुणलीला ॥ १० ॥
गुण वर्णितां गणना नव्हे । निर्गुणी शब्दही न संभवे ।
यालागीं स्तुतिस्तवन हावें । अलंबुद्धि होतसे ॥ ११ ॥
तथापि चिदात्मसत्तायोगें । जें जें निर्माण होऊं लागे ।
ते ते उपयोगानुपयोगें । तुझ्या ठायीं समर्पें ॥ १२ ॥
औषवि वल्ली वृक्ष केले । फळीं पुष्पीं विस्तारले ।
रोगभोगीं उपचारिले । अथवा गेले नासोनि ॥ १३ ॥
परंतु वारंवार फळती । नाशतोषा नाठवती ।
तैशी चित्सत्ता वाग्वृत्ति । अनुवादिती बिसाट ॥ १४ ॥
गंगा स्नानीं कां अपानीं । परंतु वाहे निर्मळपणीं ।
सूर्यप्रकाश अनुष्ठानीं । अथवा शयनीं लोळतां ॥ १ ५॥
तैशी स्वयंभ वाजट वाणी । प्रवर्तवावी श्रीकृष्णगुणी ।
उपयोगानुपयोगाकारणीं । अलिप्तपणीं उत्साह ॥ १६ ॥
भगवत्सत्ता फळें औषधी । उपयोग जाणें तो यत्नें साधी ।
इतर तुडविती पाणधी । समानबुद्धिं दों ठायीं ॥ १७ ॥
तैशी वाग्वल्ली कृष्णकीर्तनी । फळली देखोनी वदनवनीं ।
गुणज्ञ घेती भवरोगहननीं । इतर चरणीं लोटिती ॥ १८ ॥
येथें दोघांसही समान मान । व्यर्थ किमर्थ अभिमान ।
सामर्थ्यवंत श्रीकृष्णगुण । वीर सज्जन नुपेक्षिती ॥ १९ ॥
सामर्थ्यहीन जैं श्रीकृष्णकीर्ति । तैं कविकवित्वा येकी गति ।
विफल सफल कृष्णप्राप्ति । व्यर्थ विपत्तिपरिहारु ॥ २० ॥
कायावाचामनोवर्त्तन । सहजीं सहज कृष्णार्पण ।
गणेशसरस्वती सज्जन । मंगलायतन गुरुनाथ ॥ २१ ॥
आतां ग्रंथारंभपीठिका । बोलिजेल सकौतुका ।
जिणे ग्रंथाचा आवांका । बोधे नेटका श्रोतयां ॥ २२ ॥
सह्याद्रिशिखरी कृष्णातीरीं । श्रीकरहाटकक्षेत्रोत्तरीं ।
कोषारूढ नाम नगरी । जेथ नरहरि श्रीयुक्त । २३ ॥
तत्पूजन ग्रामलेखन । दैवज्ञादि धर्माधिकरण ।
रत्यादिवृत्तिक माध्यंदिन । गोत्र पावन गौतम ॥ २४ ॥
तदन्वयीं शंभुकर्मा । कुशल अखिलवृत्तिककर्मा ।
त्याचा जो कां औरस आत्मा । यथार्थनामा नारायण ॥ २५ ॥
आश्वलायनी माध्यंदिनी । पारग शाखाद्वयाध्ययनी ।
चतुःशास्त्री विहिताचरणी । निगमदर्शनी विदितात्मा ॥ २६ ॥
तया नारायणापासून । बहिणादेवीचे जठरीं जन ।
द्वादशाब्द अश्वत्थसेवन । करितां झाले तद्यत्नें ॥ २७ ॥
आनंदाब्दीं पूर्वरात्रीं । अक्षयतृतीया मृगनक्षत्रीं ।
तृतीय चरणीं प्रथम पहरी । शुभ वासरी सुप्रसव ॥ २८ ॥
नामकरणीं नरहरि नामा । ठेवूनि पाळिलें संपूर्ण समा ।
वत्सरांतीं कैवल्यधामा । बहिणादेवी पावली ॥ २९ ॥
पंचमाब्दी कृतोपनयन । नवप्रवेशीं कृतगोदान ।
दुंदुभि वत्सरी करूनि लग्न । जनकें निर्याण स्वीकारलें ॥ ३० ॥
त्यानंतरे जनार्दन । सोदर अग्रज वृत्तिप्रवीण ।
तेणें केलें तनुपालन । देशोपल्लवआवर्ती ॥ ३१ ॥
शिव भूपति पावतां मुक्ति । दक्षिणे येऊनि ताम्रपति ।
केली विजयपुरा समाप्ति । महा विपत्ति राष्ट्रातें ॥ ३२ ॥
मग सोडूनि कृष्णातीर । भमतां कालचक्रानुसार ।
आश्रयूनि ठेलों अंवबापुर । सपरिवार साग्रज ॥ ३३ ॥
तेथें युवाब्दीं करुणासिंधु । भेटला सद्गुरु श्रीगोविंदु ।
श्रावणवद्याष्टमीस वरदु । कृष्णोपासन निरूपिलें ॥ ३४ ॥
कालचक्रें आचारहीन । जठरचिंतनें अभ्यासविहीन ।
एवं जड मूढ अज्ञान । कथिले संपूर्ण स्वामीसि ॥ ३५ ॥
तिहीं पाहून कृपादृष्टी । म्हणती भजनप्रेम पोटीं ।
आहे म्हणूनि निष्कपटी । वदसि गोष्टी निजवृत्तें ॥ ३६ ॥
येथूनि उर्जित अभ्युदय । सुप्रसन्न वैकुंठराय ।
तुजपासूनि अभिष्ट कार्य । अमृतप्राय घेईल ॥ ३७ ॥
करूनि निरपेक्ष कोरान्न । कृष्णदयार्णवनामस्मरण ।
स्नानसंध्या गीतापठण । पारायण ज्ञानेश्वरी ॥ ३८ ॥
कृष्णाराव दीर्घ वाणी । कोरान्नकाळीं ऐकोनि जनीं ।
सद्गुरुस्वमुखें जनसज्जनीं । त्याचि अभिधानीं आळविलें ॥ ३९ ॥
अंबापुरीची अधिष्ठात्री । योगसिद्धीची जनयित्री ।
ते वंदूनि योगेश्वरी । नियमाचारीं प्रवृत्ति ॥ ४० ॥
स्वामीचिये परिचर्येसि । ईश्वराब्दीं वाराणसी ।
सहित उत्तरमानसासि । त्रयाब्दीकीं कृतयात्रा ॥ ४१ ॥
दक्षिणमानस त्यानंतरे । सुभानु तारण द्विवत्सरें ।
पिचुमंदपत्राशनाधारें । पुरश्चर्या सार्धाब्दीं ॥ ४२ ॥
सर्वजिताब्दीं द्वारावती । यात्रा संपूर्ण कन्यागतीं ।
पुन्हा येऊनि स्वाश्रमाप्रति । पूर्वस्थितिनिवास ॥ ४३ ॥
महाराष्ट्रचक्रें अंबापूर । विध्यंसितां विडोजनगर ।
प्रांतीं सेविले पिप्पलनेर । कित्येक बासरपर्यंत ॥ ४४ ॥
तेथ विकृतिवत्सरीं जाया । मुक्ति पावली त्यजूनि काया ।
कन्या पुत्र अपत्य द्वया । ठेवूनिया स्वाश्रमीं ॥ ४५ ॥
पुढती काश्यपगोत्रोत्पन्ना । गुरु आज्ञेनें द्वितीयांगना ।
खरवत्सरीं करूनि लग्ना । अग्निसेवना आदरिले ॥ ४६ ॥
तेथूनि विलंबीपर्यंत । काळ क्रमिला प्रारब्धजनित ।
पुढे उदेला प्रसुप्तवात । रक्तपित्त तुळणेचा ॥ ४७ ॥
कित्येक काळ शरीरश्रम । एकनाथ कृपाळु परम ।
तेणें केला रोगोपशम । देऊनि प्रेम निजभजनीं ॥ ४८ ॥
पूर्वीं गोविंदे गयेमाझारीं । कृपामृतें पाहूनि नेत्रीं ।
भाषाव्याख्यान दशमावरी । वरदोत्तरीं करविले ॥ ४९ ॥
परंतु मानूनि अल्पमति । ग्रथनीं हाव नुपजे चित्तीं ।
पुढती तेंचि श्रीएकनाथीं । भेषजार्थीं अनुग्रहिले ॥ ५० ॥
निगमकल्पतरोर्गलितं फलं । शुकमुखादमृतद्रवसंयुतम् ।
GO TOP
| 