समश्लोकी श्रीमद्‌भागवत महापुराण

स्कंध १० वा - अध्याय ५८ वा

भगवान श्रीकृष्णाच्या अन्यान्य विवाहाच्या कथा -


Download mp3

( अनुष्टुप् )
श्रीशुकदेव सांगतात -
कृष्णाला पांडवो सर्व सुरक्षित् कळले तदा ।
इंद्रप्रस्थास ते गेले सात्यकी भाउकी सह ॥ १ ॥
पांडवे पाहिले तेंव्हा मुकुंद जगदीश्वरा ।
शरीरीं प्राण ये तैसे सर्वची राहिले उभे ॥ २ ॥
कृष्णा आलिंगुनी त्यांनी धुतला सर्व ताप तो ।
सुस्मीत मुख कृष्णाचे पाहता हर्षिं मग्नले ॥ ३ ॥
युधिष्ठीर तसे भीमा कृष्णाने वंदिलें पदीं ।
अर्जुना धरिले वक्षा अन्यांनी त्यास वंदिले ॥ ४ ॥
आसनी बैसता कृष्ण श्यामला द्रौपदी तदा ।
प्रथमी लाजली आणि पुन्हा कृष्णा प्रणामिले ॥ ५ ॥
पांडवे सात्यकीचेही केले स्वागत तेधवा ।
कृष्णाच्या भोवती सर्व आसनीं बैसले तदा ॥ ६ ॥
( इंद्रवज्रा )
कृष्णे तदा वंदिली कुंति आत्त्या
     प्रेमे धरी ती हृदयास कृष्णा ।
प्रेमाश्रु आले हरिच्याहि नेत्रा
     कृष्णो पुसे मंगल क्षेम त्यांचे ॥ १० ॥
( अनुष्टुप )
दाटला कुंतिचा कंठ प्रेमाश्रु नेत्रि पातले ।
स्मरले दुःख ते रोधी हरीसी बोलली पुन्हा ॥ ८ ॥
घरचे जाणुनी आम्हा अक्रूरा धाडिलेस तू ।
कल्याण जाहले तेंव्हा करिशी तू सनाथ की ॥ ९ ॥
विश्वात्मा तू सुहृद् विश्वां तुला ना भेद तो मुळी ।
स्मरता बसशी चित्ती नाशिसी क्लेश सर्वची ॥ १० ॥
युधिष्टिरजी म्हणाले -
आमुचे पुण्य ते काय न कळे केवढे हरी ।
योग्यां दुर्लभ जी भेट ती या आम्हा घरी घडे ॥ ११ ॥
सन्मान करिता राये मुक्कामा प्रार्थिले असे ।
प्रदाना रूप माधुर्य राहिले चार मास ते ॥ १२ ॥
परीक्षित् एकदा पार्थ गांडीव धनु नी तसा ।
अक्षेय घेउनी भाता सकृष्ण रथि बैसला ॥ १३ ॥
ध्वजा ती कपि चिन्हाची, करण्या मृगया द्वय ।
निबीड वनि ते गेले जेथे सिंहादिही पशू ॥ १४ ॥
वाघ सूकर नी रेडे हरीण वानरे गवे ।
ससे सायाळ यांना त्या द्वयांनी मारिले असे ॥ १५ ॥
उचीत समयी कांही यज्ञभाग युधिष्ठिरा ।
दिला, तै पार्थ तो झाला तृषार्त वनि तेधवा ॥ १६ ॥
दोघांनी यमुने काठी हात पाय धुवोनिया ।
प्राशिले जल नी तेव्हा दिसे धानस्थ सुंदरी ॥ १७ ॥
रुचिरानन नी दात मांड्या सुंदर ही तिच्या ।
अर्जुना धाडिले कृष्णे अर्जुने पुसिले तिला ॥ १८ ॥
कोण तू पुत्रि कोणाची.. इच्छिशी येथ काय तू ?
सांग तू मजला वाटे योग्य ती इच्छिशी पती ॥ १९ ॥
कालिंदी म्हणाली -
पुत्री मी सूर्यदेवाची विष्णु जो वरदायक ।
इच्छिते वरण्या त्यास म्हणोनी तप हे करी ॥ २० ॥
श्रीनिवासा त्यजोनीया वीरा मी अन्य त्या कुणा ।
नेच्छिते वरण्या तेंव्हा पावो श्रीकृष्ण तो मला ॥ २१ ॥
कालिंदी मी मला येथे जळात रवि या पितें ।
महाल निर्मिला जो की विश्वकर्मेचि योजुनी ।
जोवरी कृष्ण ना भेटे तोवरी बैसते अशी ॥ २२ ॥
कृष्णाला अर्जुने सारे कथिले जरि जाणि तो ।
आणिली रथि कालिंदी धर्मराजासमोरुनी ॥ २३ ॥
पांडवे प्रार्थिता कृष्णा विश्वकर्मासि बाहुनी ।
अद्‌भूत नगरी केली पांडवांसाठि कृष्णने ॥ २४ ॥
भक्ता आनंद देण्याला कितेक दिन राहिले ।
खांडवो वन अग्नीला देण्या सारथि जाहले ॥ २५ ॥
भोजने तुष्टला अग्नी चौ अश्व रथ गांडीव ।
अभेद्य कवचो भाता अर्नुना भेटिसी दिला ॥ २६ ॥
जळता खांडवी पार्थे दानवा वाचवीयले ।
मयसभा तदा त्यांनी अर्जुना अर्पिली असे ॥ २७ ॥
अर्जुनादिक स्नेह्यांची घेवोनीया अनूमती ।
सात्यकी सह श्रीकृष्ण द्वारकापुरिं पातले ॥ २८ ॥
लग्न कालिंदिसी कृष्णे मुहूर्ती साधिले असे ।
तेणे संबंधि लोकांना परमानंद जाहला ॥ २९ ॥
अवंति देशिचे राजे विंद नी अनुविंद ते ।
बहीण इच्छि ती त्यांची कृष्णाला वरण्यास नी ।
बंधू दुर्योधनीमित्र विवाहा रोधिले तिला ॥ ३० ॥
आत्त्या राजाधिदेवीची मित्रविंदाच पुत्रि ती ।
भरल्या त्या सभेमाजी हरिली हरिने तिला ॥ ३१ ॥
नग्नजित् कोसलीराजा होता धार्मिक तेधवा ।
सत्या कन्या असे त्याला स्वरूपवान देखणी ॥ ३२ ॥
स्वयंवर असा झाला दुर्दान्त वृषभांस जो ।
जिंकील तोच कन्येला विवाहा पात्र मानिला ॥ ३३ ॥
कृष्णाला कळले सारे स्वयंवर असा जधी ।
पातले कोसली देशी मोठी सेनाहि घेउनी ॥ ३४ ॥
राजाने तेथ कृष्णाला सत्कारे पुजिले असे ।
कृष्णहि राजिया तैसे अभिनंदुनि बोलले ॥ ३५ ॥
( इंद्रवज्रा )
सत्या बघे जो मनि इच्छिला तो
     रमापती ये स्वयची वराया ।
केली व्रते मी मनि चिंतुनीया
     तो लालसा ती करि पूर्ण आज ॥ ३६ ॥
( वसंततिलका )
ब्रह्मा रमा नि शिव ही पदधूळ घेती
     तो श्रीहरी धरितसे रुप मानवाचे
तो का व्रते नि तप हे करिता प्रसादे ?
     हेतू धरील तर तो मगची प्रसादे ॥ ३७ ॥
( अनुष्टुप् )
कृष्णाला अग्निजित् यांनी पूजिले विधिपूर्वक ।
क्षुद्र मी तुम्हि तो पूर्ण सेवा काय करू तुम्हा ॥ ३८ ॥
श्री शुकदेव सांगतात -
आसनी बैसता कृष्ण पूजें संतुष्ट जाहले ।
हासोनी मेघवाणीने नृपास बोलले तदा ॥ ३९ ॥
श्रीभगवान् म्हणाले -
( इंद्रवज्रा )
क्षत्रीय तेणे नच मागणे की
     धर्मज्ञ निंदा करिती तशाने ।
वाढावया स्नेह मी इच्छि पुत्री
     न आम्हि देतो वधुशुल्क कोणा ॥ ४० ॥
राजा नग्नजित् म्हणाला -
( अनुष्टुप् )
गुणधाम तुम्ही नाथा रमा नित्य वसे हृदी ।
श्रेष्ठ तुम्हाहुनी कोण कन्येला पति होय तो ॥ ४१ ॥
परी शिरोमणी आम्ही रचिला प्रण एक तो ।
बल पौरुष जाणाया आम्ही हे रचिले असे ॥ ४२ ॥
साती बैल असे जे की वेसणी नच टोचिले ।
अनेक राजपुत्रांना ययांनी ठार मारिले ॥ ४३ ॥
वेसणी टोचणे यांना कृपया लक्षुमीपते ।
कन्येला वर तो तुम्ही अभीष्ट वाटता अम्हा ॥ ४४ ॥
दुपट्टा कसिला कृष्णे रूपे सातहि घेतली ।
पाहता पाहता त्यांना टोचिल्या वेसणी पहा ॥ ४५ ॥
बैलांचा जिरला गर्व पौरुषहीन जाहले ।
सातीही ओढिले कृष्णे मुले जै खेळती तसे ॥ ४६ ॥
स्तिमीत जाहला राजा कृष्णा कन्याहि अर्पिली ।
अनुरूप अशी सत्या कृष्णाने वरिली असे ॥ ४७ ॥
राण्यांनी पाहिला कृष्ण कन्येला पति लाभला ।
हर्षला सर्वची तेंव्हा उत्सवो मांडिला असे ॥ ४८ ॥
शंख ढोल नगारे नी श्रेष्ठ गायन जाहले ।
आशिर्वाद दिला विप्रे सजले नर नारि तै ॥ ४९ ॥
राजेश्री नग्नजित् यांनी गाई दशहजार नी ।
अलंकृत् वस्त्रहारांनी त्रिसहस्र कुमारिका ॥ ५० ॥
नऊ हजार हत्ती नी नऊ लक्ष तसे रथ ।
नऊ कोटी तसे अश्व भृत्य नौ अब्ज ते दिले ॥ ५१ ॥
राजाने पुत्रि जावाई रथात बैसवोनिया ।
निरोप दिधला त्यांना हृदये द्रवली तदा ॥ ५२ ॥
त्या बैले कैक राजांचे बल पौरुष हारिले ।
न सहोनी तयें मार्गी कृष्णाला वेढिले असे ॥ ५३ ॥
बाणांची वृष्टिही केली अर्जुने धनु घेउनी ।
सिंह जै पशुते फाडी तसे ते सर्व मारिले ॥ ५४ ॥
सत्याला घेउनी कृष्ण द्वारकापुरि पातले ।
गृहस्थोचित ते सर्व विहार करु लागले ॥ ५५ ॥
आत्त्या ती श्रुतकीर्तीजी कैकयी देशि जी दिली ।
भद्रा जी तिजला कन्या ती संतर्दन बंधुने ।
कृष्णाला अर्पिली तैसे कृष्णाने वरिले तिला ॥ ५६ ॥
भद्राधिपतिची कन्या लक्ष्मणा जी सुलक्षणा ।
हरिली एकट्या कृष्णे गरूड नेइ जै सुधा ॥ ५७ ॥
हजारो वरिला पत्‍न्या भगवान हरिने पुन्हा ।
भौमासुरास मारोनी केल्या ज्या मुक्त बंधनी ॥ ५८ ॥

॥ इति श्रीमद्‌भागवती महापुराणी पारमहंसी संहिता ।
विष्णुदास वसिष्ठ समश्लोकी मराठी रूपांतर अठ्ठावन्नावा अध्याय हा ॥
हरिः ॐ तत्सत् श्रीकृष्णार्पणमस्तु ॥

GO TOP